Машкова (Віцебская вобласьць)
| Машкова | |
| трансьліт. Maškova | |
| Краіна: | Беларусь |
| Вобласьць: | Віцебская |
| Раён: | Аршанскі |
| Сельсавет: | Пішчалаўскі |
| Насельніцтва: | 14 чал. (2010) |
| Часавы пас: | UTC+3 |
| Тэлефонны код: | +375 216 |
| СААТА: | 2236858076 |
| Нумарны знак: | 2 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 54°34′1″ пн. ш. 30°16′22″ у. д. / 54.56694° пн. ш. 30.27278° у. д.Каардынаты: 54°34′1″ пн. ш. 30°16′22″ у. д. / 54.56694° пн. ш. 30.27278° у. д. |
Машкова на мапе Беларусі ±   Машкова | |
Машко́ва[1] — вёска ў Аршанскім раёне Віцебскай вобласьці. Знаходзіцца за 11 км на паўночны захад ад Воршы, за 1,5 км ад чыгуначнай станцыі Машкова і за 2 км на поўнач ад аўтамагістралі Берасьце — Смаленск (М1). Машкова ўваходзіць у склад Пішчалаўскага сельсавету.
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Першае ўпамінаньне 1442 год — уласьнікі С. Гамшэй і Л. Роскі.[2] Згадваецца ў 1643 годзе як вёска ў Аршанскім павеце Вялікага Княства Літоўскага[3].
У XIX і пачатку XX стагодзьдзяў цэнтар воласьці Аршанскага павету, уласнасьць Васілеўскіх. У 1910 годзе сяляне валодалі 103 дзесяцінамі зямлі, царкве належала 53 дзесяціны зямлі; хутару Машкова, уласьнік — сьвятар Машкоўскай царквы, належала 40 дзесяцін зямлі; маёнтку Машкова, уласьніца — Н. Казлоўская, належала 298 дзесяцін зямлі; маёнтку Машкова, уласьнік — І. Мянжынскі, належала 180 дзесяцін зямлі.[4]
З 1867 году дзейнічала земская народная вучэльня. У пачатку ХХ стагодзьдзя настаўнік — Сяргей Ідаловіч.[5] Машкова — цэнтар сельсавету ў 1924—1961 гадах.
Насельніцтва
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- XXI стагодзьдзе: 2010 год — 14 чалавек
- XX стагодзьдзе: 1910 год — 50 мужчын і 49 жанчын, 12 двароў[4]; 1923 год — 165 чалавек; 1998 год — 36 чалавек, 30 двароў; 1999 год — 50 чалавек
- XIX стагодзьдзе: 1886 год — 77 чалавек, 8 двароў, школа;[6]
Інфраструктура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Сярэдняя школа.
Славутасьці
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Сьвята-Пакроўская царква (канец XIX стагодзьдзя). У пачатку XX стагодзьдзя — сьвятар Васіль Піневіч.[5] Цяпер знаходзіцца ў паўразбураным стане.
- К царкве былі прыпісаны ў 1910 годзе — сяло: Машкова, ; вёскі: Арлоўшчына, Асінаўка, Багрынава, Васькаўшчына, Дрыбіна, Дубовае, Жыляева, Залеглае, Камары, Кашына, Корава, Крынічнае, Малае Корава, Нямірава, Падгайшчына, Пузырова, Слабада, Стар, Сьцяпанавічы, Туравічы, Хлусава, Чаркасова, Чыкоўшчына; маёнткі: Машкова (уласьніца — Н. Казлоўская), Машкова (уласьнік — І. Мянжынскі); фальваркі: Адамава (уласьнік — Федаровіч), Васькаўшчына (уласьнік — В. Някрасава), Гараны (уласьнік — І. Васілеўская), Дуля (уласьнік — Я. Дамброўскі), Дуля (уласьнік — І. Жэнеўскі), Жыляева (уласьнік — А. Мацулевіч), Камары (уласьнік — І. Вайніловіч), Корава (уласьнік — В. Герасімаў), Корава (уласьнік — І. Вайніловіч), Курчукова (уласьнік — А. Кузьмічскі), Машкова-Ліпкі (уласьнік — Я. Тамашэўскі); засьценкі: Загайскі (уласьнік — сялянскае т-ва), Лісічына (уласьнік — сялянскае т-ва), Скрабаўшчына (уласьнік — сяляне Т. Латышаў і Станкевіч), Шчамілаўка (уласьнік — сялянскае т-ва); хутары: Машкова (уласьнік — Машкоўская царква), Халхоўшчына (уласьнік — А. Кузьмінскі).
- Вайсковыя могілкі часоў Другой сусьветнай вайны. Каля школы пахаваны 25 вайскоўцаў. У 1956 годзе пастаўлены абэліск.
Страчаная спадчына
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Сьвята-Ільлінская царква. Да 1839 году парафія Беларускай грэка-каталіцкай царквы. Сьвятар: Язэп Шэлепінскі.[7]
Асобы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Мікалай Крукоўскі (26.11.1923 — 30.09.2013) — беларускі філёзаф, культуроляг
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7. (pdf) С. 78
- ^ Вялікі гістарычны атлас Беларусі. У 3 тамах. / Насевіч В.Л. (гал. рэд.). — Менск: Белкартаграфія, 2009. — Т. 1. — С. 110(Д-3), 222. — 244 с. — 3600 ас. — ISBN 978-985-508-060-3
- ^ НГАБ у Менску, ф. 1775, воп. 1, спр. 1, с. 419
- ^ а б Списокъ населенныхъ местъ Могилевской губерніи. / Г. Пожаровъ. — Могилевъ губ. : Изданіе Могилевскаго Губернскаго Статистическаго Комитета, 1910. — С. 128 (№№ 1—5); 129 (№№ 7, 9—16, 70—72, 75, 76, 78—80, 85); 130 (№№ 92, 104, 109, 112, 114—116, 118, 119, 127, 129, 130); 131 (№№ 150, 152, 153, 154, 187). — CXXV,250 с.
- ^ а б Памятная книжка Могилёвской губернии на 1909 год. / Г. Пожаровъ. — Могилевъ губ. : Изданіе Могилевскаго Губернскаго Статистическаго Комитета, 1909. — С. 206, 217. — 375,XL,88,63 с.
- ^ Волости и важнѣйшія селенія европейской Россіи.. — СанктПетербургъ: Центральный статистическій комитетъ, 1886. — Т. Выпуск V. Габерніи Литовской и Бѣлоруской областей.. — С. 168 № 364. — 260 с.
- ^ А. М. Сементовскій , Архіепіскопъ Полотскій и Витебскій Василій Списокъ церквей, монастырей и духовенства, бывшей греко-унитской Бѣлорусской епархіи, за 1839 годъ. / А. М. Сементовскій // Памятная книжка Витебской губернии на 1867 год. : даведнік. — Санктъ-Петербург: Издана Витебскимъ губернскимъ статистическимъ комитетомъ, 1867. — С. 131.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Машкова, Пішчалаўскі сельсавет (№ 286) / Рэдкал.: С. В. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. // Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі : энцыкляпэдыя. — Менск: Беларуская энцыклапедыя, 1985. — Т. Віцебская вобласьць. — С. 110.
- Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Оршы і Аршанскага р-на. У 2 кн. Кн. 1-я. — Мн.: БелЭн, 1999. — 384 с.: іл. ISBN 985-11-0156-7. С. 509.