Пасінь

	Пасінь; лац. Pasiń
	лат. Pasiene
	; Касьцёл Сьвятога Дамініка
Краіна:	Латвія
Край:	Зілупскі
Вышыня:	140 м н. у. м.
Насельніцтва:	312 чал. (2017)
Часавы пас:	UTC+2
летні час:	UTC+3
Паштовы індэкс:	5732
Геаграфічныя каардынаты:	56°17′25″ пн. ш. 28°9′41″ у. д. / 56.29028° пн. ш. 28.16139° у. д.Каардынаты: 56°17′25″ пн. ш. 28°9′41″ у. д. / 56.29028° пн. ш. 28.16139° у. д.
	Пасінь на мапе Латвіі Пасінь
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Пасі́нь (лат. Pasiene) — вёска ў Латвіі, на рацэ Сінюсе. Цэнтар воласьці Зілупскага краю. Насельніцтва на 2017 год — 312 чалавек. Знаходзіцца за 12 км ад Зілупэ, за 314 км ад Рыгі, на аўтамабільнай дарозе Зілупэ — Эзернекі.

Пасінь — даўняе мястэчка гістарычных Інфлянтаў (Латгаліі), на этнічнай тэрыторыі беларусаў. Да нашага часу тут захаваўся комплекс кляштару дамініканаў з касьцёлам Сьвятога Дамініка ў стылі віленскага барока, помнік архітэктуры XVIII ст.

Гісторыя

Паміж Вялікім Княствам Літоўскім і Каралеўствам Польскім

Упершыню Пасінь упамінаецца ў XVI ст. У 1694 годзе біскуп інфлянцкі Мікалая Корвін-Паплаўскі запрасіў сюды дамініканаў, для якіх збудаваў драўляныя касьцёл і кляштар. У 1753 годзе кляштар згарэў, у зьвязку з чым з фундацыі канцлера Яна Андрэя Борха ў мястэчку збудавалі мураваны кляштарны комплекс.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

У выніку першага падзелу Рэчы Паспалітай (1772 год) Пасінь апынулася ў складзе Расейскай імпэрыі, у Люцынскім павеце Віцебскай губэрні. Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1832 годзе расейскія ўлады гвалтоўна ліквідавалі кляштар дамініканаў. У 1882 годзе мястэчка пацярпела ад пажару.

За часамі Першай сусьветнай вайны ў 1918 годзе Пасінь занялі войскі Нямецкай імпэрыі.

Найноўшы час

25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Пасінь абвяшчалася часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яна ўвайшла ў склад Беларускай ССР^[1]. У 1920 годзе бальшавікі перадалі мястэчка Латвіі.

Увосень 1942 году ў Посіне пачала працаваць 2-гадовая беларуская сельскагаспадарчая сярэдняя школа (дырэктар — аграном Казімер Мяжэцкі), у якой навучалася каля 70 чалавек. У школу прымалі моладзь, якая скончыла поўны курс сямігодкі. Першы і апошні выпуск навучэнцаў школы адбыўся 6 красавіка 1944 году. У беларускай прэсе зьявілася згадка пра тое, што мясцовае насельніцтва з энтузіязмам вітала адкрыцьцё сельскагаспадарчай школы. Нейкі Аўсей з Солажаў выказаў нават жаданьне перадаць на патрэбы школы 10 гектараў зямлі і частку сваіх будынкаў^[2].

На 2008 год большасьць жыхароў Пасіні і ваколіцаў належалі да этнаграфічнай групы карэннага насельніцтва паўднёвага ўсходу Інфлянтаў (Латгаліі) — ліцьвінаў — беларусаў-каталікоў, якія размаўляюць на беларускай мове^[3]. 22 верасьня 2014 году ў вёсцы прайшлі дні беларускай культуры^[4].

Насельніцтва

Дэмаграфія

XIX стагодзьдзе: ~1887 год — 1 тыс. чал.^[5]
XX стагодзьдзе: 1935 год — 328 чал.
XXI стагодзьдзе: 2017 год — 312 чал.

Інфраструктура

У Пасіні працуюць пачатковая школа, амбуляторыя, дом культуры, бібліятэка, пошта.

Турыстычная інфармацыя

Славутасьці

Касьцёл Сьвятога Дамініка і кляштар дамініканаў (1753—1761)
Сядзіба (каля 1850)

Асобы

Пятро Сакол (1905—1985) — беларускі паэт, перакладнік

Крыніцы

^ Вялікі гістарычны атлас Беларусі. У 4 т. Т. 4. — Мінск, 2018. С. 20.
^ Грыбоўскі Ю. Да гісторыі беларускай школы ў Латвіі пад нямецкай акупацыяй (1941—1944 г.) // Rocznik Centrum Studiów Białoruskich = Гадавік Цэнтра беларускіх Студыяў. Nr 3 / № 3 (2017). С. 53.
^ Галиопа В. А. Этнолокальноконфессиональные группы старожильческого населения современного латгальского приграничья: (Материалы к этноконфессиональной карте российско-латвийского пограничья) // Этноконфессиональная карта Ленинградской области и сопредельных территорий — 2. Третьи Шёгреновские чтения. Сб. статей. — СПб., 2009. С. 44—45.
^ Міцкевіч А. Дні беларускай культуры ў Пасіні, Саюз беларусаў Латвіі, 30 лістапада 2014 г.
^ Manteuffel G. Posiń // Słownik geograficzny... T. VIII. — Warszawa, 1887. S. 845.

[1] Вялікі гістарычны атлас Беларусі. У 4 т. Т. 4. — Мінск, 2018. С. 20.

[2] Грыбоўскі Ю. Да гісторыі беларускай школы ў Латвіі пад нямецкай акупацыяй (1941—1944 г.) // Rocznik Centrum Studiów Białoruskich = Гадавік Цэнтра беларускіх Студыяў. Nr 3 / № 3 (2017). С. 53.

[3] Галиопа В. А. Этнолокальноконфессиональные группы старожильческого населения современного латгальского приграничья: (Материалы к этноконфессиональной карте российско-латвийского пограничья) // Этноконфессиональная карта Ленинградской области и сопредельных территорий — 2. Третьи Шёгреновские чтения. Сб. статей. — СПб., 2009. С. 44—45.

[4] Міцкевіч А. Дні беларускай культуры ў Пасіні, Саюз беларусаў Латвіі, 30 лістапада 2014 г.

[5] Manteuffel G. Posiń // Słownik geograficzny... T. VIII. — Warszawa, 1887. S. 845.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]