Дальвіц (батальён)
| Батальён «Дальвіц» | |
| Краіна |
.svg){kind=small} Трэці райх |
|---|---|
| Войны |
Другая сусьветная вайна Нямецка-савецкая вайна |
Батальён «Дальвіц» — вайсковае фармаваньне, створанае ў ліпні 1944 году ў мястэчку Дальвіц ва Ўсходняй Прусіі пры нямецкай дывэрсыйна-разьведвальнай школе. Начальнікам школы быў маёр Георг Геруліс, а яго намесьнікамі Барыс Рагуля й Усевалад Родзька. Родзька адказваў за палітычную падрыхтоўку асабовага складу батальёна, а Іван Гелда — за вайсковую. Батальён быў створаны беларускімі нацыяналістамі пры дапамозе абвэра (нямецкай вайсковай разьведкі й контрразьведкі) для барацьбы ў тыле Чырвонай Арміі, на тэрыторыі Беларусі.
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Батальён «Дальвіц» камплектаваўся з афіцэраў і жаўнераў Беларускай Краёвай Абароны, пераважна сябраў Беларускай Незалежніцкай Партыі. У 1944 году ў батальёне налічвалася болей за 200 чалавек і ён быў падзелены на дзьве роты: «Паўднёвую» і «Паўночную». Навабранцы вывучалі падрыўную й сапёрную справы, тапаграфію, тактыку вядзеньня партызанскага бою, тыпы зброі. У другой палове 1944 году на Беларусь было скінута зь нямецкіх самалётаў некалькі атрадаў, груп і асобных дэсантнікаў «Дальвіца». Частка зь іх была ліквідавана савецкай дзяржбясьпекай, іншыя пераходзілі да партызанскае дзейнасьці.
На пачатку лістапада 1944 году «Дальвіц» перадысьлякаваўся ў мястэчка Вальбуш пад Быдгошчам, дзе працягваў падрыхтоўку. Пазьней ён пераехаў у раён Бэрліна. Напрыканцы сакавіка 1945 году камандзір батальёна маёр Усевалад Родзька заключыў пагадненьне з кіраўніком «Ягдфербанд-Ост СС» палкоўнікам нямецкіх спэцслужбаў Ота Скарцэні аб павелічэньні складу «Дальвіца» да 700—800 чалавек і яго перакідцы ў Беларусь. Аднак падрыхтаваныя атрады «Дальвіца» ў Беларусь перакінутыя не былі. У траўні 1945 году «Дальвіц» быў раззброены чэскімі партызанамі, пасьля чаго Родзька аб’явіў пра яго роспуск.[1]
Афіцэры Батальёна «Дальвіц»
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Міхал Вітушка[2]
- Іван Гелда
- Зьміцер Касмовіч
- Усевалад Родзька
- Глеб Багдановіч
- Міхась Ганько
- Аўген Жыхар
- Іван Гінько
- Міхась Зуй
- Юрый Луцкевіч
Фільмы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- «Праклятыя і забытыя», дак. фільм, ч. 1 — 2013, Белсат
- «Праклятыя і забытыя», дак. фільм, ч. 2 — 2013, Белсат
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ slounik.org
- ^ Белорусские офицеры специального десантного батальона «Дальвиц» (1944—1945) jivebelarus.net (руская)
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Ёрш С. Дэсант у няпэўнасьць. Беларускі парашутны батальён «Дальвіц» 1944—1945 гг. Мінск; 2012
Беларускія вайсковыя фармаваньні на баку нацысцкай Нямеччыны | ||
|---|---|---|
| Стваральнікі |  | |
| Абвэр | ||
| Шуцманшафт | ||
| Ахова чыгункі | ||
| Паліцыя | ||
| Служба бясьпекі | ||
| Усходнія легіёны | ||
| БСА | ||
| БКА | ||
| СС | ||
| Дакумэнты | ||
| Газэты | ||
| Іншае | ||