Дзяржаўная рада Славаччыны
| Дзяржаўная рада Славаччыны | |
| Štátna rada Slovenskej republiky | |
| Дата ўтварэньня | 21 ліпеня 1939 году |
|---|---|
| Дата спыненьня існаваньня | 1945 рок |
| Тып | дзяржаўная арганізацыя |
| Юрыдычны статус | дзяржаўны орган |
| Дзейнічае ў рэгіёнах | Славаччына |
| Старшыня | Віктар Раваш |
| Намесьнік | Ёзэф Шкулцеты |
| Намесьнік | Ян Войташак |
Дзяржа́ўная ра́да Слава́цкай Рэспу́блікі (па-славацку: Štátna rada Slovenskej republiky) — дзяржаўны орган Першае Славацкае Рэспублікі, які павінны быў служыць пасярэднікам між прэзыдэнта, сойму, ураду й палітычных партыяў (даваць прэзыдэнту рэспублікі й ураду водгукі). Рада была ўтвораная канстытуцыйным законам аб канстытуцыі Славацкае Рэспублікі ад 21 ліпеня 1939 году. Хоць Дзяржаўная рада павінная была быць важным органам, фактычна яна магла толькі даваць рэкамэндацыі[1].
Першае ўстаўное паседжаньне Дзяржаўнае рады было прызначанае на 6 жніўня 1940 году й адбылося ў прэзыдэнцкім палацы. Нараду адкрыў й вёў прэзыдэнт Ёзэф Ціса. Пасьля прыняцьця прысягі ўсіх чальцоў адбыліся выбары старшыні, якім стаў Віктар Раваш, намесьнікамі старшыні сталі Ёзэф Шкулцеты са Славацкай маціцы й мансэньёр Ян Войташак, сьпіскі біскуп.
Дзейнасьць[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Тэрмін паўнамоцтваў Дзяржаўнае рады складаў тры гады[2]. Дзяржаўная рада прымае рашэньне ў органе, які можа прыняць рэзалюцыю, калі акрамя старшыні ці ягонага намесьніка прысутнічае большасьць ейных чальцоў. Ён дзейнічае большасьцю галасоў выбарнікаў. Рада прымае рашэньне бальшынёй галасоў[3].
Чальцы Дзяржаўнае рады карысталіся імунітэтам, як і дэпутаты сойму. Калі сябар Дзяржаўнае рады зьяўляўся дэпутатам, рашэньне аб ягоным звальненьні прымаў сойм[4]. Сяброўства ў Дзяржаўнай радзе не аплочвалася, гэта была ганаровая пасада. Адзінай перавагай быў штогадовы бясплатны квіток на чыгунку.
Склад[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Дзяржаўная рада афіцыйна складалася зь мінімум 20 сяброў, а менавіта:[5]
- 6 чальцоў прызначаў прэзыдэнт рэспублікі,
- 10 чальцоў Глінкавай славацкай народнай партыі,
- Па адным чальцы ад зарэгістраваных партыяў нацыянальных суполак і станаў;
- Іншыя чальцы: старшыня ўраду й старшыня сойму.
Асабовы склад[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Сябрамі Дзяржаўнае рады зьяўляліся прадстаўнікі палітычных, эканамічных, культурных і царкоўных элітаў Славаччыны, а з нацыяльных меншасьцяў прадстаўніцтва ў органе мелі толькі немцы[1]. У Дзяржаўнай радзе працавалі:
- Доктар Ян Балка,
- Генэрал Фэрдынанд Чатлаш,
- Доктар Багуслаў Кліма, генэральны інспэктар эвангелеўскай а. в. царквы ў Ліптаўскім Градку,
- Доктар Фэрдынанд Клінда з Браціславы,
- Франц Кармасін ад немцаў,
- Доктар Францішак Шубік-Замаў, унівэрсытэцкі прафэсар,
- Мансэньёр Андрэй Марсіна з Трэнчыну,
- Мансэньёр Ян Посьцены (Ján Pöstényi) ад таварыства сьв. Войцеха з Трнавы,
- Доктар Мартын Сокал, старшыня сойму Славацкае Дзяржавы.
- Карал Мэдзерлы
Функцыі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Высьвятліць, наяўнасьць факту, які ўстойліва перашкаджае прэзыдэнту рэспублікі выконваць сваю функцыю,
- Прыцягваць прэзыдэнта рэспублікі да крымінальнай адказнасьці,
- Прыцягваць старшыню й чальцоў ураду да крымінальнай адказнасьці,
- Складаць сьпіс кандыдатаў на выбары ў сойм,
- Выносіць рашэньні наконт адбіраньня дэпутацкага мандату на прапанову старшыні сойму,
- Прапаноўваць сойму праекты законаў,
- Даваць прэзыдэнту рэспублікі й ураду водгукі пра палітычныя, культурныя й эканамічныя рэчы.[6]
Але дзяржаўная рада ня мела ўласнай выканаўчай улады, таму яна не магла нікога абвінаваціць самастойна. У сур’ёзных пытаньнях нацыянальнага характару яна магла рабіць рэкамэндацыі ўсім дзяржаўным органам, але яны ня мелі абавязковай сілы.
Прысяга[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Перад пачаткам сваёй дзейнасьці сябар Дзяржаўнае рады прымае наступную прысягу перад прэзыдэнтам рэспублікі:[7]
Я прысягаю Богу Ўсемагутнаму і Ўсяведнаму, што буду добрасумленна й бесстаронна выконваць свае абавязкі й ахоўваць закон. Дык дапамажы мне, Пане Божа!Арыгінальны тэкст (славацк.)Prísahám na Boha Všemohúceho a Vševedúceho, že budem svedomite a nestranne plniť svoje povinností a zachovávať zákony. Tak mi Pán Boh pomáhaj!
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
