Ўолт Ўітмэн
| Ўолт Ўітмэн | |
 | |
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Нарадзіўся | 31 траўня 1819[1][2][3][4][5][6][7] Лонг-Айлэнд, Нью-Ёрк, ЗША[8] |
| Памёр | 26 сакавіка 1892[1][2][3][4][5][6][7] (72 гады) Кадмэн, Нью-Джэрзі, ЗША[9] |
| Пахаваны | Гарлейскія могілкі (Кэмдэн) |
| Літаратурная дзейнасьць | |
| Род дзейнасьці | мэдсястра, паэт, навэліст, журналіст, эсэіст і пісьменьнік |
| Мова | ангельская мова[1] |
| Узнагароды | |
| Подпіс | 
|
Ўолт Ўітмэн (па-ангельску: Walt Whitman; 31 траўня 1819, Ўэст-Гілс, Нью-Ёрк, ЗША — 26 сакавіка 1892, Камдэн, Нью-Джэрзі, ЗША) — амэрыканскі паэт, эсэіст і журналіст.
Жыцьцяпіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Нарадзіўся ў беднай сям’і фэрмераў Ўолтэра і Луізы ван Вэльсар Ўітмэн. Ён быў другім дзіцем з дзевяці. Калі Ўолтэру было чатыры, сям’я перабралася ў Бруклін. Сваё дзяцінства Ўітмэн успамінаў як неспакойны і няшчасны час, прычынай якога былі эканамічныя цяжкасьці, з якімі сутыкнулася яго сям’я. З 1825 па 1830 гг. Ўітмэн навучаўся ў бруклінскай школе, але празь нястачу грошай у адзінаццацігадовым веку мусіў скончыць сваё навучаньне і пайсьці працаваць. За ўсё жыцьцё паэт зьмяніў мноства прафэсій: пасланец, наборшчык-укладчык, настаўнік, журналіст, рэдактар у газэце.
Першыя вершы паэта былі надрукаваныя ў 1850 г. Аднак раньнія творы былі толькі прадвесьнікамі нараджэньня арыгінальнага паэтычнага стылю, які найбольш яскрава праявіўся ў ягоным зборніку «Лісьце травы». Кніга выйшла ў Нью-Ёрку ў 1855 годзе. Пазьней усё сваё жыцьцё аўтар падзяляў на два этапы — да выхаду зборніка і пасьля.
У «Лісьці травы» Ўітмэн выявіў сябе як рэфарматар амэрыканскай паэзіі, як пачынальнік «вольнага вершу» — вэрлібру. Асноўныя тэмы гэтай кнігі, якую ўсё сваё жыцьцё аўтар перапісваў і дапаўняў (апошняе яе выданьне выйшла ў 1891 г.): праблемы прыроды і цывілізацыі, адзінства ўсяго жывога і нежывога на зямлі, салідарнасьць краін і народаў, дэмакратычнае разьвіцьцё грамадзтва і асобы ды іншыя. Яго сучасьнікамі кніга спачатку была ўспрынятая досыць неадназначна, у многім праз усхваленьне чалавечай цялесьнасьці і сэксуальнасьці.
Падчас грамадзянскай вайны 1861—1865 гг. Ўолт Ўітмэн працаваў санітарам у салдацкіх шпіталях. Падзеям вайны прысьвечаны паэтычны цыкл «Барабанны бой», а таксама некаторыя вершы.
Празь ня вылечаную да канца хваробу, якой паэт заразіўся, працуючы ў шпіталі, у 1873 годзе яго разьбіў паралюш, ад якога ён так і не акрыяў. Аднак да канца жыцьця Ўітмэн працягваў пісаць творы, напоўненыя аптымізмам і ўпэўненасьцю.
Беларускія пераклады[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Лісце травы: Вершы / Пер.з англ. Я. Сіпакова. — Мн.: Мастац.літ., 1978.
- Спеў аб Гаяваце: Паэма / Г. Лангфэла. Лісце травы: Вершы / У. Уітмен. Пер.з англ. А. Куляшова, Я. Сіпакова; Прадм. М. Тычыны. — Мн.: Мас.літ., 1994. — 303 с — (Скарбы сусветнай літаратуры). ISBN 5-340-01366-9
На беларускую мову вершы У. Ўітмэна перакладалі Юрка Гаўрук, Язэп Семяжон, Янка Сіпакоў, Кастусь Цьвірка.
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ а б в г data.bnf.fr: плятформа адкрытых зьвестак — 2011.
- ^ а б в Encyclopædia Britannica
- ^ а б в SNAC — 2010.
- ^ а б в Internet Broadway Database — 2000.
- ^ а б в International Music Score Library Project — 2006.
- ^ а б в Discogs — 2000.
- ^ а б в Інтэрнэт-база зьвестак фантастыкі — 1995.
- ^ а б Нямецкая нацыянальная бібліятэка, Бэрлінская дзяржаўная бібліятэка, Баварская дзяржаўная бібліятэка і інш. Record #118807153 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ^ Уитмен Уолт // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Ўолт Ўітмэн — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
 |
Гэта — накід артыкула пра пісьменьніка альбо пісьменьніцу. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |
