Францішак Багамолец

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Францішак Багамолец
Францішак Багамолец
Францішак Багамолец

Герб «Багорыя»
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся 19 студзеня 1720
Памёр 24 красавіка 1784
Пахаваны
Род Багамольцы
Бацькі Павел Юзаф Багамолец[d]
Дзейнасьць пісьменьнік, драматург, мовазнаўца, паэт

Францішак Багамолец (па-польску: Franciszek Bohomolec; 19 студзеня 1720, Віцебскае ваяводзтва24 красавіка 1784) — драматург, выдавец, публіцыст і паэт. Лічыцца заснавальнікам сучаснай польскай камэдыі.

Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Прадстаўнік беларускага[1] шляхецкага роду Багамольцаў гербу «Багорыя». Брат Я. Х. Багамольца.

Па сканчэньні Віленскай акадэміі, дзе ўступіў у ордэн езуітаў (1737), нейкі час працаваў настаўнікам. Потым працягваў адукацыю ў Рыме (1747—1749). Выкладаў рыторыку ў Віленскім, з 1751 у Варшаўскім калегіюме, дзе кіраваў тэатрам і ўзначальваў бібліятэку. Быў пракуратарам Мазавецкай правінцыі езуіцкага ордэна (1765—1766 і 1771—1773).

Згуртаваў вакол сябе прыхільнікаў мастацтваў і рэформаў, г.зв. «кузьню Багамольца». У 1760-я рэдагаваў і выдаваў шэраг газэтаў, у 1765—1768 разам з І. Красіцкім узначальваў рэдакцыю часопіса «Monitor» («Часопіс»). 3 1762 кіраваў езуіцкай друкарняй (па 1773 перайшла да караля і вялікага князя).

Творы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Ф. Багамолец. Мастак Г. Гіршэль, 1850

У камэдыях «Шлюб з календара», «Добры пан», «Чары», «Хітры гаспадар», «Модныя кавалеры», «Старушкевіч» і інш. з пазыцыяў памяркоўнага Асьветніцтва крытыкаваў норавы ў Рэчы Паспалітай, заганы шляхты.

Выдаваў пераклады твораў антычных пісьменьнікаў, Я. Каханоўскага, С. Ажахоўскага, М. К. Сарбеўскага і інш. У сэрыі «Збор польскіх гісторыкаў» («Dziejopisy Polski», т. 1—4, 1764—1788) апублікаваў хронікі М. Бельскага, М. Стрыйкоўскага, М. Кромэра, А. Гваньіні.

Пераклаў на польскую мову кнігу «Розныя лісты... з Азіі, Афрыкі і Амэрыкі ад місіянэраў Таварыства Езуса» (Варшава, 1767).

Зьбіраў беларускія прыказкі і прымаўкі, якімі хацеў папоўніць зборнік С. Рысінскага[2].

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Валерый Пазднякоў. Багамолец Францішак // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 275.
  2. ^ Валерый Пазднякоў. Багамолец Францішак // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 276.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]