Удзельнік:097ллл/Чарнавік5

Мяў (разм. яў, каў і іншыя ) — каціная вакалізацыя. Мяўканьне можа быць розным паводле танальнасьці, а ягонае гучаньне можа варʼіравацца ад балбатні да заклікаў, мармытаньня й шэпту^[1]^{[прыкл. 1]}. Дарослыя коткі рэдка мяўкаюць адна з адным. Таму мяўканьне дарослай коткі, зьвернутае да чалавека, звычайна разглядаецца як працяг мяўканьня кацянят пасьля прыручэньня: заклік да ўвагі^[2]^[3].

Звычайна каты́ маюць зносіны адзін з адным з дапамогай агульнага нюху, а ня мяўканьня^[4], а людзям яны часта даюць вэрбальныя сыгналы, напрыклад, пэўным гукам пазначаюць жаданьне выйсьці на вуліцу^[3]^[5]^[6], ці выкарыстоўваюць мяўканьне як прывітаньне, просьбу / скаргу: котка можа быць галоднай ці самотнай^[7]^[8]. Некаторыя пароды котак выдаюць больш гукаў, чым іншыя^[7].

Існуе таксама асаблівае, высокачасто́тнае мя́ўканьне, якое часта выдаюць кацяняты^[9]^[10]. Яно выкарыстоўваецца для прыцягненьня ўвагі маці кацяняці^[11], але дарослыя кошкі таксама могуць яго выкарыстоўваць^[9]. Прыкладна да трох-чатырохтыднёвага ўзросту кацяняты перастаюць выкарыстоўваць гэтае мяўканьне, калі побач знаходзіцца хоць бы адзін суродзіч, а ва ўзросьце чатырох-пяці месяцаў кацяняты перастаюць карыстацца высокачастотным мяўканьнем зусім^[12]^[13].

Этымалёгія

Беларуская мова

Слова мяў зьяўляецца гукаперайманьнем мяўканьня коткі^[14]. Мяў зьяўляецца агульнабеларускім словам для абазначэньня кацінае вакалізацыі, але ёсьць іншыя, рэґіянальных словы^[15](разм.): яў у Пінскім і Слуцкім раёнах, каў у Падзьвіньні й Падняпроўі, і няў^[16] у Лагойскім раёне й Загародзкім сельсавеце^[15]. Курняўкае й яўкае — ня тое самае, што мяўкае / каўкае^[15]. Таксама існуюць словы «курмя́ўкаць»^[17] (курмяў, балтызм), «кя́ўкаць»^[18] (кяў, балтызм), «няўчы́ць»^[19], зах-палес.: нявчыты (няў, зах-палес. слова, ад мясцовага ‘мняўчыць’ (мнявчыты) < ‘мяўчыць’), «ма́ркаць»^[20] (марк; ад прасл. ‘mъrk‑ati’), «мя́ркаць»^[21] (мярк), «раўча́ць»^[22] (на Гомельшчыне).

Найбольш распаўсюджанымі (акрамя «мяў») зьяўляюцца «каў», «курняў», «яў» і «няў», «княў», а на Поўначы (збольшага) — «(котка) крычыць»^[15]^[23].

Іншыя мовы

У большасьці моваў слова, адпаведнае беларускаму мяў, таксама зьяўляецца гукаперайманьнем, і гучыць прыкладна так жа як і ў беларускай мове^[24]^[25]^[26], глядзіце сьпіс у Вікіслоўніку (анг.).

У некаторых мовах слова гучыць адрозна ад беларускага мяў, напрыклад: украінскае «няв» (падобнае на бел. разм. няў), японскае «ня» (па-японску: ニャー)^[27], /meː˥/ на мове дзонг-кэ (སྨེ).

Заўвагі

Прыклад

^
Параўнайце:
- мяўканьне, якое заклікае да ўвагі (зьвесткі);
- патрабавальнае мяўканьне (зьвесткі).

Крыніцы

^ Ramona D. Marek; Dr. Kenneth Martin; Debbie Martin. Masters of Meow: Feline Vocalizations (анг.). Fear Free, LLC. Праверана 29 верасьня 2024 г.
^ Meowing and Yowling (анг.) Virtual Pet Behaviorist. ASPCA. Праверана 29 верасьня 2024 г. Архіўная копія ад 6 верасьня 2012 г.
^ ^а ^б Rob Waugh. (24 чэрвеня 2023) Here’s what your cat really means when they say «Meow» (анг.). New York Post. Праверана 29 верасьня 2024 г.
^ Навукоўцы, магчыма, знайшлі найлепшы спосаб паклікаць ката. «Наша Ніва» (13 траўня 2023). Праверана 29 верасьня 2024 г.
^ Isobel Whitcomb. (15 верасьня 2022) Why do cats meow? (анг.). Live Science. Праверана 29 верасьня 2024 г. Архіўная копія ад 10 чэрвеня 2023 г.
^ Clare Mulroy; Olivia Munson. Why do cats meow? What your feline friend is trying to tell you (анг.) // USA Today, праз MSN, 23 чэрвеня 2022 г. Праверана 29 верасьня 2024 г.
^ ^а ^б Helgren, J. Anne. (26 верасьня 2024) Cat (анг.). Encyclopædia Britannica. Праверана 29 верасьня 2024 г.
^ Мэры Ален (17 красавіка 2023) Чаму ваш кацяня часта мяўкае?. Pet Reader. Праверана 29 верасьня 2024 г.
^ ^а ^б Susanne Schötz; Joost van de Weijer; Robert Eklund (25 жніўня 2017) 5—6 // Phonetic Characteristics of Domestic Cat Vocalisations (анг.). 1st International Workshop on Vocal Interactivity in-and-between Humans, Animals and Robots. Праверана 29 верасьня 2024 г.
^ mew (анг.). Dictionary.com (2023). Праверана 29 верасьня 2024 г.
^ P. Miller (2000) Whisker whispers (анг.). Association of Animal Behavior Professionals. Архіўная копія ад 5 лістапада 2013 г.
^ Brown, K. A.; Buchwald, J. S.; Johnson, J. R.; Mikolich, D. J. Vocalization in the cat and kitten. (анг.). — 1978. — Vol. 11. — С. 559—570. — DOI:10.1002/dev.420110605
^ Jonathan B. Losos. Essay: The Meaning of Your Cat’s Meow (анг.) // The Wall Street Journal, 27 красавіка 2023 г. Праверана 29 верасьня 2024 г.
^ Мартынаў 1978—2017, «Мяўкаць».
^ ^а ^б ^в ^г Вінцук Вячорка. (8 студзеня 2019) Што кажуць беларускія жывёлы. У карцінках. «Радыё Свабода». Праверана 30 верасьня 2024 г.
^ Мартынаў 1978—2017, «Няўкаць».
^ Мартынаў 1978—2017, «Курмяўкаць».
^ Мартынаў 1978—2017, «Кяўкаць».
^ Мартынаў 1978—2017, «Няўчыць».
^ Мартынаў 1978—2017, «Маркаць».
^ Мартынаў 1978—2017, «Мяркаць».
^ Мартынаў 1978—2017, «Раўчаць».
^ Аванесаў Р. І., Крапіва К. К., Мацкевіч Ю. Ф. (рэд.) Дзеяслоў мяўкае (аб кошцы) і яго адпаведнасьці. Мапа 301 // Дыялекталягічны атляс беларускай мовы. — Мапы: Менск: Выдавецтва Акадэміі Навук БССР, 1963. — 354 с.
^ الدغامين أحمد السموع : أسماء أصوات الحيوانات والطيور بالعربية ( الجزء الأول )
^ Peggy Bivens, Language Arts 1, Volume 1. — Saddleback Publishing, 2002. — С. 59. — ISBN 978-1562-54508-6
^ Definition of «Meow». Chiefly US meow or British miaow (анг.). www.merriam-webster.com. Праверана 30 верасьня 2024 г.
^ Jaquelyn Emerick (19 студзеня 2024) The Hidden Meaning Of «Nya» In Japanese! (анг.). Regretless.com. Праверана 1 кастрычніка 2024 г.

Літаратура

Мартынаў, В. У. Этымалягічны слоўнік беларускай мовы = Этымалагічны слоўнік беларускай мовы. — Менск: Навука і тэхніка, 1978—2017. — 440 с.

Вонкавыя спасылкі

Condé Nast Traveler [@Traveler] (22 сакавіка 2018) 70 People Imitate What Cats and Dogs Sound Like in 70 Countries = 70 чалавек імітуюць як гучаць каты́ і сабакі ў 70 краінах (анг.) Відэа на YouTube. Праверана 29 верасьня 2024 г.

[2] Параўнайце:
мяўканьне, якое заклікае да ўвагі (зьвесткі);

патрабавальнае мяўканьне (зьвесткі).

[2] мяўканьне, якое заклікае да ўвагі (зьвесткі);

[3] патрабавальнае мяўканьне (зьвесткі).

[1] Ramona D. Marek; Dr. Kenneth Martin; Debbie Martin. Masters of Meow: Feline Vocalizations (анг.). Fear Free, LLC. Праверана 29 верасьня 2024 г.

[ASPCA-3] Meowing and Yowling (анг.) Virtual Pet Behaviorist. ASPCA. Праверана 29 верасьня 2024 г. Архіўная копія ад 6 верасьня 2012 г.

[:0-4] а ^б Rob Waugh. (24 чэрвеня 2023) Here’s what your cat really means when they say «Meow» (анг.). New York Post. Праверана 29 верасьня 2024 г.

[5] Навукоўцы, магчыма, знайшлі найлепшы спосаб паклікаць ката. «Наша Ніва» (13 траўня 2023). Праверана 29 верасьня 2024 г.

[live-6] Isobel Whitcomb. (15 верасьня 2022) Why do cats meow? (анг.). Live Science. Праверана 29 верасьня 2024 г. Архіўная копія ад 10 чэрвеня 2023 г.

[7] Clare Mulroy; Olivia Munson. Why do cats meow? What your feline friend is trying to tell you (анг.) // USA Today, праз MSN, 23 чэрвеня 2022 г. Праверана 29 верасьня 2024 г.

[Britannica-8] а ^б Helgren, J. Anne. (26 верасьня 2024) Cat (анг.). Encyclopædia Britannica. Праверана 29 верасьня 2024 г.

[9] Мэры Ален (17 красавіка 2023) Чаму ваш кацяня часта мяўкае?. Pet Reader. Праверана 29 верасьня 2024 г.

[Schötz-10] а ^б Susanne Schötz; Joost van de Weijer; Robert Eklund (25 жніўня 2017) 5—6 // Phonetic Characteristics of Domestic Cat Vocalisations (анг.). 1st International Workshop on Vocal Interactivity in-and-between Humans, Animals and Robots. Праверана 29 верасьня 2024 г.

[11] w (анг.). Dictionary.com (2023). Праверана 29 верасьня 2024 г.

[Miller-12] P. Miller (2000) Whisker whispers (анг.). Association of Animal Behavior Professionals. Архіўная копія ад 5 лістапада 2013 г.

[Brown-13] Brown, K. A.; Buchwald, J. S.; Johnson, J. R.; Mikolich, D. J. Vocalization in the cat and kitten. (анг.). — 1978. — Vol. 11. — С. 559—570. — DOI:10.1002/dev.420110605

[14] Jonathan B. Losos. Essay: The Meaning of Your Cat’s Meow (анг.) // The Wall Street Journal, 27 красавіка 2023 г. Праверана 29 верасьня 2024 г.

[FOOTNOTEЭтымалёгія1978—2017«[https://verbum.by/esbm/miaukac_Мяўкаць]»-15] Мартынаў 1978—2017, «Мяўкаць».

[Svaboda-16] а ^б ^в ^г Вінцук Вячорка. (8 студзеня 2019) Што кажуць беларускія жывёлы. У карцінках. «Радыё Свабода». Праверана 30 верасьня 2024 г.

[FOOTNOTEЭтымалёгія1978—2017«[https://verbum.by/esbm/niaukac_Няўкаць]»-17] Мартынаў 1978—2017, «Няўкаць».

[FOOTNOTEЭтымалёгія1978—2017«[https://verbum.by/esbm/kurmiaukac_Курмяўкаць]»-18] Мартынаў 1978—2017, «Курмяўкаць».

[FOOTNOTEЭтымалёгія1978—2017«[https://verbum.by/esbm/kiaukac_Кяўкаць]»-19] Мартынаў 1978—2017, «Кяўкаць».

[FOOTNOTEЭтымалёгія1978—2017«[https://verbum.by/esbm/kiaukac_Няўчыць]»-20] Мартынаў 1978—2017, «Няўчыць».

[FOOTNOTEЭтымалёгія1978—2017«[https://verbum.by/esbm/markac_Маркаць]»-21] Мартынаў 1978—2017, «Маркаць».

[FOOTNOTEЭтымалёгія1978—2017«[https://verbum.by/esbm/miarkac_Мяркаць]»-22] Мартынаў 1978—2017, «Мяркаць».

[FOOTNOTEЭтымалёгія1978—2017«[https://verbum.by/esbm/rauchac_Раўчаць]»-23] Мартынаў 1978—2017, «Раўчаць».

[24] Аванесаў Р. І., Крапіва К. К., Мацкевіч Ю. Ф. (рэд.) Дзеяслоў мяўкае (аб кошцы) і яго адпаведнасьці. Мапа 301 // Дыялекталягічны атляс беларускай мовы. — Мапы: Менск: Выдавецтва Акадэміі Навук БССР, 1963. — 354 с.

[al-Samu-25] الدغامين أحمد السموع : أسماء أصوات الحيوانات والطيور بالعربية ( الجزء الأول )

[26] Peggy Bivens, Language Arts 1, Volume 1. — Saddleback Publishing, 2002. — С. 59. — ISBN 978-1562-54508-6

[27] Definition of «Meow». Chiefly US meow or British miaow (анг.). www.merriam-webster.com. Праверана 30 верасьня 2024 г.

[28] Jaquelyn Emerick (19 студзеня 2024) The Hidden Meaning Of «Nya» In Japanese! (анг.). Regretless.com. Праверана 1 кастрычніка 2024 г.

[1]

[прыкл. 1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]