Плянэталёгія
Плянэталёгія — навука па вывучэньні плянэтаў (у тым ліку Зямлі), нябесных целаў (спадарожнікаў, астэроідаў, камэтаў) і плянэтных сыстэмаў (у прыватнасьці Сонечнай), а таксама працэсаў іхняга ўтварэньня. Вывучае аб’екты памерамі ад мікрамэтэароідаў да газавых гігантаў, каб вызначыць іхні склад, утварэньне, гісторыю, разьвіцьцё і ўзаемадачыненьні. Плянэталёгія — міждысцыплінарная навука, паўсталая пачаткова з астраноміі і геанавукі[1], а цяпер улучае таксама плянэтарную геалёгію, касмахімію, навуку пра атмасфэру, фізыку, акіянаграфію, гідралёгію, тэарэтычную плянэталёгію, гляцыялёгію ды экзаплянэталёгію(d)[1]. Сумежныя дысцыпліны уключаюць касьмічную фізыку (калі ідзе пра вывучэньне ўплыву Сонца на целы Сонечнай сыстэмы) і астрабіялёгію.
У залежнасьці ад мэтадаў дасьледаваньня плянэталёгія падзяляецца на экспэрымэнтальную і тэарэтычную галіны. Экспэрымэнтальная спалучае дасьледаваньне космасу з працай у зямных лябараторыях, тэарэтычная — кампутарнае і матэматычнае мадэляваньне.
Плянэтолягамі становяцца выпускнікі вну ў галінах геанавукі, астраноміі, астрафізыкі, геафізыкі ці фізыкі, якія вырашаюць засяродзіцца на міжплянэтнай навуцы. Звычайна такія навукоўцы працуюць у астранамічных ці фізычных аддзяленьнях унівэрсытэтаў або дасьледчых цэнтраў, але ў сьвеце існуюць некалькі цалкам тэматычных інстытутаў. Штогод ладзіцца некалькі міжнародных канфэрэнцыяў, выдаюцца рэцэнзаваныя часопісы ў плянэталёгіі.
Глядзіце таксама[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ а б Why can’t planets be like stars? // Nature. — В. 6999. — Т. 430. — С. 509. — DOI:10.1038/430509a
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Carr, Michael H., Saunders, R. S., Strom, R. G., Wilhelms, D. E. 1984. The Geology of the Terrestrial Planets. NASA.
- Morrison, David. 1994. Exploring Planetary Worlds. W. H. Freeman. ISBN 0-7167-5043-0
- Hargitai H et al. (2015) Classification and Characterization of Planetary Landforms. In: Hargitai H (ed) Encyclopedia of Planetary Landforms. Springer. Шаблён:Doi
- Hauber E et al. (2019) Planetary geologic mapping. In: Hargitai H (ed) Planetary Cartography and GIS. Springer.
- Page D (2015) The Geology of Planetary Landforms. In: Hargitai H (ed) Encyclopedia of Planetary Landforms. Springer.
- Rossi, A.P., van Gasselt S (eds) (2018) Planetary Geology. Springer
Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Плянэтарнае таварыства (анг.) - найбольшая ў сьвеце група інтарэсаў
- Інфармацыйны бюлетэнь (анг.)