Наваградзкі мячэт

Помнік сакральнай архітэктуры
Наваградзкі мячэт
Наваградзкі мячэт
Краіна	Беларусь
Места	Наваградак
Каардынаты	53°35′37.77″ пн. ш. 25°49′34.60″ у. д.
Канфэсія	Іслам
Тып будынка	Мячэт
Заснавальнік	Аляксандар Асановіч
Дата заснаваньня	1885
Асноўныя даты: 1945 — закрыцьцё 1994 — вяртаньне вернікам 1997 — аднаўленьне службаў
Статус	ахоўваецца дзяржавай
Наваградзкі мячэт на мапе Беларусі Наваградзкі мячэт
Наваградзкі мячэт на Вікісховішчы

Нава́градзкі мячэ́т — помнік архітэктуры XIX стагодзьдзя ў Наваградку. Знаходзіцца ў паўднёвай частцы места, на гістарычнай Мячэтавай вуліцы. Дзее. Твор традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Мячэт у Наваградку ўпамінаецца ў XVI стагодзьдзі. У 1792 годзе мясцовыя татары атрымалі ад караля і вялікага князя Станіслава Аўгуста Панятоўскага прывілей на будаваньне мячэту, які ўхваліў віленскі біскуп. Праз чатыры гады ў мячэту адбылося першае служэньне.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Наваградак апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, мячэт працягваў дзеяць. У 1855 годзе на месцы старога мячэту на сродкі Аляксандра Асановіча, адстаўнога маёра, збудавалі новы мячэт.

Найноўшы час

22 верасьня 1929 году мячэт наведаў прэзыдэнт Польскай Рэспублікі Ігнацы Масьціцкі. Да 1939 году пры мячэту працавала рэлігійная школа — мактаб. У 1945 годзе савецкія ўлады зачынілі мячэт, які перабудававалі пад жылую хату.

У 1994 годзе будынак мячэта вярнулі вернікам, пачалося аднаўленьне сьвятыні. 11 ліпеня 1997 году мячэт зноў пачаў дзеяць. Яго адкрыцьцё прымеркавалі да 600-годзьдзя пасяленьня татараў на Беларусі.

Архітэктура

Помнік традыцыйнай беларускай драўлянай архітэктуры. У яго аснове зрубны, блізкі ў пляне да квадрата аб’ём, які пераходзіць у шатровы дах зь нізкім чацьверыком і палогім 4-схільным дахам, мінарэтам з паўсфэрным завяршэньнем. Да асноўнага аб’ёму далучаецца прытвор і два бакавыя прырубы. Ашаляваныя сьцены праразаюцца вокнамі і дзьверамі, якія аздабляюцца ліштвамі, афарбаванымі ў белы колер. Верхнія ліштвы маюць кілепадобную форму, пашыраную ў ісламскай архітэктуры.

У мячэту была мармуровая дошка ў гонар Аляксандра Асановіча.

Галерэя

• Гістарычныя здымкі
• 
  1915—1918 гг.
• 
  1931 г.
• 
  14 чэрвеня 1935 г.
• 
  9 ліпеня 1935 г.

• 
  1937 г.
• 
  травень 1937 г.
• 
  да 1939 г.
• 
  ліпень 1939 г.

Вонкавыя спасылкі

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  413Г000417

• Наваградзкі мячэт , Radzima.org