Перайсьці да зьместу

Крамы (Наваградак)

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Помнік грамадзянскай архітэктуры
Крамы
Гандлёвыя рады «Крамы»
Гандлёвыя рады «Крамы»
Краіна Беларусь
Места Наваградак
Каардынаты 53°35′56.98″ пн. ш. 25°49′36.15″ у. д. / 53.5991611° пн. ш. 25.8267083° у. д. / 53.5991611; 25.8267083Каардынаты: 53°35′56.98″ пн. ш. 25°49′36.15″ у. д. / 53.5991611° пн. ш. 25.8267083° у. д. / 53.5991611; 25.8267083
Архітэктурны стыль клясыцыстычная архітэктура[d]
Дата заснаваньня 1812
Статус Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Крамы на мапе Беларусі
Крамы
Крамы
Крамы
Крамы на Вікісховішчы

Гандлёвыя рады «Крамы»[1] — помнік архітэктуры пачатку XIX стагодзьдзя ў Наваградку. Знаходзяцца ў цэнтры места, на гістарычных Рынку і Траецкай вуліцы[a]. Захаваўся толькі меншы корпус (на Траецкай вуліцы), больш корпус (пасярод Рынку) па Другой сусьветнай вайне зьнішчылі савецкія ўлады. Твор архітэктуры клясыцызму. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Мураваныя гандлёвыя рады ў Наваградку збудавалі ў 1812 годзе паводле тыповага праекту, складзенага ў Санкт-Пецярбургу.

Па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады зьнішчылі большы корпус гандлёвых радоў, які стаяў пасярод Рынку. У 1953 годзе ў мэтах прыстасаваньня пад прамысловую краму меншы корпус гандлёвых радоў адрамантавалі і часткова перабудавалі.

Помнік архітэктуры клясыцызму[2] . Будынак захаванага меншага корпуса — у пляне выцягнутая трапэцыя, накрываецца 2-схільным дахам. Вылучаецца трыкутнымі франтонамі на тарцах і ў цэнтры падоўжных фасадаў. Мае цэнтральны і два бакавыя ўваходы. Галоўны паўднёвы фасад праразаецца прастакутнымі аконнымі праёмамі. Раней на галоўным фасадзе былі ўваходныя дзьверы ў крамы. Крамы асьвятляліся аконнымі праёмамі на тыльным фасадзе. Уздоўж галоўнага фасада будынка абходная галерэя, утвораная дарычнай калянадай[3]. У выніку паваеннай рэканструкцыі часткова зьмяніоі галоўны фасад, канструкцыю даху (паніжаны), калянаду абклалі дэкаратыўнай керамічнай пліткай.

Усярэдзіне будынка — гандлёвая заля і невялікія складзкія памяшканьні. У выніку паваеннай рэканструкцыі арыгінальны ўнутраны плян зьмяніўся[4].

Гістарычная графіка

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гістарычныя здымкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Менская, 3
  1. ^ Паштоўка зь мясцовай назвай «Kramy», Польская дзяржаўная бібліятэка
  2. ^ Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Гродзенская вобласць. — Менск, 1986. С. 261.
  3. ^ Архітэктура Беларусі. Энцыкл. — Менск, 1993. С. 360.
  4. ^ Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Гродзенская вобласць. — Менск, 1986. С. 260.
  • Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
  • Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі. Гродзенская вобласць / АН БССР, Ін-т мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклору; Рэд. кал.: С. Марцэлеў (гал. рэд.) і інш. — Менск: Беларус. Сав. Энцыклапедыя, 1986. — 371 с.: іл.

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  412Г000419