Днепрапятроўская вобласьць

	Днепрапятроўская вобласьць
	укр. Дніпропетровська область
Герб	; Сьцяг
Агульныя зьвесткі
Краіна	Украіна;
Статус	вобласьць
Адміністрацыйны цэнтар	Дніпро
Улучае	7 раёнаў, гарады абласнога падпарадкаваньня
Найбольшы горад	Дняпро
Іншыя буйныя гарады	Каменскае, Крывы Рог, Марганец, Нікапаль, Новамаскоўск, Паўлаград
Дата ўтварэньня	9 лютага 1932
Губэрнатар	Serhiy Lysak[d]
Афіцыйныя мовы	украінская, расейская (рэгіянальная)
Насельніцтва;	▼3 096 485 чал. (1 студзеня 2022); (7,25%, 2-е месца)
Шчыльнасьць	97 чал./км²
Нацыянальны склад	украінцы — 79,3 %, расейцы — 17,6 %, беларусы — 0,8 %
Плошча	31 914 км²; (5,28%)
Вышыня па-над узр. м.; · найвышэйшы пункт; · найніжэйшы пункт	; 211 м м; 16 м м
Месцазнаходжаньне
Мэдыя-зьвесткі
Часавы пас	UTC+2, UTC+03:00
Код ISO 3166-2	UA-12
Тэлефонны код	+38 056
Паштовыя індэксы	49xxx, 50xxx, 51xxx, 52xxx, 53xxx
Інтэрнэт-дамэн	dnepropetrovsk.ua; dp.ua
Код аўтам. нумароў	AE
	http://www.adm.dp.gov.ua/ Афіцыйны сайт
	Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Днепрапятро́ўская во́бласьць (па-ўкраінску: Дніпропетро́вська о́бласть) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ва Ўкраіне. Плошча вобласьці складае 31,9 тыс. км². Насельніцтва — 3 096 485 чалавек (2022). Адміністрацыйны цэнтар — места Дняпро.

Геаграфічныя зьвесткі

Месцазнаходжаньне

Разьмешчаная на поўдні цэнтральнай частцы Ўкраіны. Мяжуе на поўначы з Палтаўскай і Харкаўскай, на ўсходзе — з Данецкай, на поўдні — з Запароскай і Хэрсонскай, на захадзе — зь Мікалаеўскай і Кіраваградзкай абласьцямі Ўкраіны.

Працягласьць вобласьці з поўначы на поўдзень — 130 км, з захаду на ўсход — 300 км.

Клімат

Клімат умерана кантынэнтальны. Сярэдняя тэмпэратура студзеня −6,5 — −5 °C, ліпеня 22—23,5 °C. Сярэднярочная колькасьць ападкаў — 400—450 мм. Тэрмін вэгетацыйнага пэрыяду — 210 дзён.

Рэльеф

Рэльеф вобласьці хваліста-раўнінны. На паўночным захадзе знаходзіцца Прыдняпроўскае ўзвышша, якое паступова зьніжаецца ў паўднёва-ўсходнім кірунку і абрываецца стромкім уступам ў даліну Дняпра. На крайнім поўдні ўзвышша паступова пераходзіць у Прычарнаморскую нізіну. Левабярэжная частка вобласьці занятая Прыдняпроўскай нізінай, на крайнім паўднёвым усходзе вобласьці распрасьціраецца Прыазоўскае ўзвышша. Тэрыторыя вобласьці падзеленая глыбокімі далінамі рэчак, бэлькамі ды ярамі.

Карысныя выкапні

У вобласьці выяўленыя каля 300 радовішчаў ды значныя запасы паліўна-энэргетычнай сыравіны — вуглю, нафты, газу і газакандэнсату. У выніку геолягавыведчых працаў выяўленыя залатарудныя радовішчы ў Саланянскім і Нікапальскі раёнах.

Водныя аб’екты

У вобласьці цякуць 217 рэчак. Галоўная водная артэрыя — Дняпро. Яго прытокі — Арэль, Самара з Воўчай (левыя), Базаўлук, Мокрая Сура, Інгулец з Саксаганьню (правыя). У межах вобласьці знаходзяцца часткі Днепрадзяржынскага, Дняпроўскага ды Кахоўскага вадасховішчаў. Пабудавана 100 невялікіх вадасховішчаў і 1400 сажалак. На тэрыторыі вобласьці збудаваны канал Дняпро — Крывы Рог, праходзіць траса каналу Дняпро — Данбас.

Гісторыя

Засяленьне краю, як сьведчаць вынікі археалягічных дасьледваньняў, пачалася каля 100 тыс. рокаў таму. Уздоўж берагоў Дняпра й Самары існуюць каля 80 месцаў, дзе знойдзены паселішча эпохі палеаліту.

У пэрыяд г. зв. Кіеўскай Русі (ІХ—ХІІ стагодзьдзі) па рацэ Ораль праходзіла мяжа зь землямі качэўнікаў. Мангола-татарская навала спусташыла Прыдняпроўе. Гэтая тэрыторыя атрымала назву Дзікае поле.

Новае засяленьне зьвязанае з узьнікненьнем і разьвіцьцём казацтва, якое сфармавалася ў XV—XVI стагодзьдзях. Менавіта тут узьнікла Запароская Сеч. У 1783 року згодна з указам Кацярыны ІІ пра ліквідацыю Сечы тэрыторыя вобласьці ўвайшла ў склад Кацярынаслаўскага намесьніцтва Расейскай імпэрыі.

У 1802 року была створаная Кацярынаслаўская губэрня, у склад якой увайшла і тэрыторыя сучаснай Днепрапятроўскай вобласьці.

9 лютага 1932 року была ўтвораная Днепрапятроўская вобласьць у межах УССР^[3].

Адміністрацыйны падзел

Вобласьць налічвае 7 адміністрацыйных раёнаў^[4], 20 местаў, зь якіх 13 — абласнога значэньня, 46 мястэчак, 1369 вёсак.

Месты

Абласнога значэньня

Раённага значэньня

Крыніцы

Вонкавыя спасылкі

Днепрапятроўская вобласьць — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

[_4db6c235f8255b87-1] ttps://uk.wikisource.org/wiki/%D0%97%D0%97%D0%A0%D0%A0%D0%A1%D0%A3%D0%A3/1932/5/%D0%9F%D1%80%D0%BE_%D1%83%D1%82%D0%B2%D0%BE%D1%80%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%B9_%D0%BD%D0%B0_%D1%82%D0%B5%D1%80%D0%B8%D1%82%D0%BE%D1%80%D1%96%D1%97_%D0%A3%D0%A1%D0%A0%D0%A0

[_65fd39a5be4ae8bf-2] Дзяржаўная служба статыстыкі Украіны Чисельність наявного населення Українина 1 січня 2022, Number of Present Population of Ukraine, as of January 1, 2022 — Кіеў: Дзяржаўная служба статыстыкі Украіны.

[3] ЗЗРРСУУ/1932/5/Про утворення областей на території УСРР

[4] Постанова Верховної Ради України «Про утворення та ліквідацію районів» (укр.)

[1]

[2]

[3]

[4]

п а р Днепрапятроўская вобласьць
Дніпроўскі раён	Дніпроўская · Падгародненская
Каменскі раён	Вальнагорская · Верхнедняпроўская · Жаўтаводзкая · Каменская · Пяціхацкая
Крывароскі раён	Апосталаўская · Крывароская · Зеленадольская
Нікапальскі раён	Марганецкая · Нікапальская · Пакроўская
Паўлаградзкі раён	Паўлаградзкая · Цярноўская
Самараўскі раён	Перашчэпінская · Самараўская
Сінельнікаўскі раён	Сінельнікаўская · Шахтарская

п а р Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Украіны
Аўтаномная рэспубліка	Крым¹
Вобласьці	Адэская Валынская Віньніцкая Данецкая² Днепрапятроўская Жытомірская Закарпацкая Запароская Івана-Франкоўская Кіеўская Кіраваградзкая Луганская² Львоўская Мікалаеўская Палтаўская Ровенская Сумская Тарнопальская Харкаўская Хмяльніцкая Хэрсонская Чаркаская Чарнавіцкая Чарнігаўская
Гарады дзяржаўнага значэньня	Кіеў Севастопаль¹
¹ — цалкам акупавана Расеяй; ² — часткова акупавана Расеяй