Днепрапятроўская вобласьць

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Днепрапятроўская вобласьць
укр. Дніпропетровська область
Герб

Сьцяг
Агульныя зьвесткі
Краіна
Статус вобласьць
Адміністрацыйны цэнтар Дніпро
Улучае 7 раёнаў, гарады абласнога падпарадкаваньня
Найбольшы горад Дняпро
Іншыя буйныя гарады Каменскае, Крывы Рог, Марганец, Нікапаль, Новамаскоўск, Паўлаград
Дата ўтварэньня 9 лютага 1932
Губэрнатар Serhiy Lysak[d]
Афіцыйныя мовы украінская, расейская (рэгіянальная)
Насельніцтва
 (7,25%, 2-е месца)
Шчыльнасьць 97 чал./км²
Нацыянальны склад украінцы — 79,3 %, расейцы — 17,6 %, беларусы — 0,8 %
Плошча
  • 31 914 км²
 (5,28%)
Вышыня па-над узр. м.
 · найвышэйшы пункт
 · найніжэйшы пункт

 211 м м
 16 м м
Месцазнаходжаньне
Мэдыя-зьвесткі
Часавы пас UTC+2, UTC+03:00
Код ISO 3166-2 UA-12
Тэлефонны код +38 056
Паштовыя індэксы 49xxx, 50xxx, 51xxx, 52xxx, 53xxx
Інтэрнэт-дамэн dnepropetrovsk.ua; dp.ua
Код аўтам. нумароў AE
http://www.adm.dp.gov.ua/ Афіцыйны сайт
   Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы

Днепрапятро́ўская во́бласьць (па-ўкраінску: Дніпропетро́вська о́бласть) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ва Ўкраіне. Плошча вобласьці складае 31,9 тыс. км². Насельніцтва — 3 096 485 чалавек (2022). Адміністрацыйны цэнтар — места Дняпро.

Геаграфічныя зьвесткі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Месцазнаходжаньне[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Разьмешчаная на поўдні цэнтральнай частцы Ўкраіны. Мяжуе на поўначы з Палтаўскай і Харкаўскай, на ўсходзе — з Данецкай, на поўдні — з Запароскай і Хэрсонскай, на захадзе — зь Мікалаеўскай і Кіраваградзкай абласьцямі Ўкраіны.

Працягласьць вобласьці з поўначы на поўдзень — 130 км, з захаду на ўсход — 300 км.

Клімат[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Клімат умерана кантынэнтальны. Сярэдняя тэмпэратура студзеня −6,5 — −5 °C, ліпеня 22—23,5 °C. Сярэднярочная колькасьць ападкаў — 400—450 мм. Тэрмін вэгетацыйнага пэрыяду — 210 дзён.

Рэльеф[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Рэльеф вобласьці хваліста-раўнінны. На паўночным захадзе знаходзіцца Прыдняпроўскае ўзвышша, якое паступова зьніжаецца ў паўднёва-ўсходнім кірунку і абрываецца стромкім уступам ў даліну Дняпра. На крайнім поўдні ўзвышша паступова пераходзіць у Прычарнаморскую нізіну. Левабярэжная частка вобласьці занятая Прыдняпроўскай нізінай, на крайнім паўднёвым усходзе вобласьці распрасьціраецца Прыазоўскае ўзвышша. Тэрыторыя вобласьці падзеленая глыбокімі далінамі рэчак, бэлькамі ды ярамі.

Карысныя выкапні[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У вобласьці выяўленыя каля 300 радовішчаў ды значныя запасы паліўна-энэргетычнай сыравіны — вуглю, нафты, газу і газакандэнсату. У выніку геолягавыведчых працаў выяўленыя залатарудныя радовішчы ў Саланянскім і Нікапальскі раёнах.

Водныя аб’екты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У вобласьці цякуць 217 рэчак. Галоўная водная артэрыя — Дняпро. Яго прытокі — Арэль, Самара з Воўчай (левыя), Базаўлук, Мокрая Сура, Інгулец з Саксаганьню (правыя). У межах вобласьці знаходзяцца часткі Днепрадзяржынскага, Дняпроўскага ды Кахоўскага вадасховішчаў. Пабудавана 100 невялікіх вадасховішчаў і 1400 сажалак. На тэрыторыі вобласьці збудаваны канал Дняпро — Крывы Рог, праходзіць траса каналу Дняпро — Данбас.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Расейская паштоўка 1856 году: спадчына і культура Днепрапятроўскай вобласьці.

Засяленьне краю, як сьведчаць вынікі археалягічных дасьледваньняў, пачалася каля 100 тыс. рокаў таму. Уздоўж берагоў Дняпра й Самары існуюць каля 80 месцаў, дзе знойдзены паселішча эпохі палеаліту.

У пэрыяд г. зв. Кіеўскай Русі (ІХ—ХІІ стагодзьдзі) па рацэ Ораль праходзіла мяжа зь землямі качэўнікаў. Мангола-татарская навала спусташыла Прыдняпроўе. Гэтая тэрыторыя атрымала назву Дзікае поле.

Новае засяленьне зьвязанае з узьнікненьнем і разьвіцьцём казацтва, якое сфармавалася ў XV—XVI стагодзьдзях. Менавіта тут узьнікла Запароская Сеч. У 1783 року згодна з указам Кацярыны ІІ пра ліквідацыю Сечы тэрыторыя вобласьці ўвайшла ў склад Кацярынаслаўскага намесьніцтва Расейскай імпэрыі.

У 1802 року была створаная Кацярынаслаўская губэрня, у склад якой увайшла і тэрыторыя сучаснай Днепрапятроўскай вобласьці.

9 лютага 1932 року была ўтвораная Днепрапятроўская вобласьць у межах УССР[2].

Адміністрацыйны падзел[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вобласьць налічвае 7 адміністрацыйных раёнаў[3], 20 местаў, зь якіх 13 — абласнога значэньня, 46 мястэчак, 1369 вёсак.

Месты[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Абласнога значэньня[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Раённага значэньня[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Днепрапятроўская вобласьцьсховішча мультымэдыйных матэрыялаў