Вялікі Пёс
| Вялікі Пёс | |
 | |
| Лацінская назва | Canis Major |
|---|---|
| · у родным склоне | Canis Majoris |
| · скарот | CMa |
| Простае ўзьняцьцё | 7г |
| Схіленьне | −20° |
| Квадрант | SQ2 |
| Плошча | 380 кв. гр. (43-е) |
| Зорак паводле Баера/Флэмстыда | 32 |
| Зорак з плянэтамі | 6 |
| Зорак ярчэй за 3.00m | 5 |
| Зорак у 10 пк (32,62 сьв. г.) | 1 |
| Найярчэйшая зорка | Сырыюс (α CMa) (−1,46m) |
| Найбліжэйшая зорка | Сырыюс (α CMa) (8,60 сьв. г., 2,64 пк) |
| Аб’екты Мэсье | 1 |
| Памежныя сузор’і | |
| Назіраецца ў шыротах паміж +60° і −90°. Найлепш назіраецца ў 21:00 на працягу лютага. | |
Вялі́кі Пёс (па-лацінску: Canis Major, CMa) — адно з 88 сучасных сузор’яў, якое паходзіць з Старажытнай Грэцыі і было пералічанае ў «Альмагесьце» Пталемэя, астранома II стагодзьдзя. Міталягічна, Вялікі Пёс — адзін з псоў, што дапамагаюць у паляваньні Арыёну (побач з Малым Псом). У сузор’і Вялікага Пса знаходзіцца зорка Сырыюс (α Вялікага Пса) — падвойная зорка, ня толькі найярчэйшая ў сузор’і, але і ва ўсім начным небе — мае бачную зорную велічыню −1,46m. Сваёй яскравасьцю яна абавязаная і блізкаму разьмяшчэньню адносна Сонечнай сыстэмы: знаходзячыся за 8,60 сьв. гадоў ад Сонца, Сырыюс зьяўляецца 5-й найбліжэйшай зоркай. Наадварот, іншыя яскравыя аб’екты сузор’я найчасьцей — аддаленыя яскравыя і звышгіганты. Так, Адара (ε Вялікага Пса), другая паводле яскравасьці зорка Вялікага Пса, мае зорную велічыню 1,5. За ёй ходам ідзе Вэзэн (δ CMa) — 1,8, Мірцам (β CMa) — 2,0, і Алюдра (η CMa) — 2,4. Чырвоны звышгігант VY Вялікага Пса — адна з найбуйнейшых зорак, вядомых навуцы.
Характарыстыка
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Вялікі Пёс — сузор’е ў паўднёвай частцы зорнага неба, якое ў паўднёвым паўшар’і можна назіраць улетку, а ў паўночным — зімою. Мяжуе з Адзінарогам на поўначы (разьдзяляе Вялікага Пса з Малым Псом), Кармою на ўсходзе й паўднёвым усходзе, Голубам на паўднёвым захадзе, і Зайцам на захадзе. Трохлітарнай абрэвіятурай паводле вызначэньня IAU ад 1922 году зьяўляецца CMa.[1] Афіцыйныя граніцы сузор’я, як яны былі вызначаныя Эжэнам Дэльпортам у 1930 годзе, уяўляюць сабой 4-кутнік. У экватарыяльнай сыстэме каардынат каардынаты простага ўзьняцьця межаў ляжаць паміж 06г 12,5х і 07г 27,5х, а каардынаты схіленьня — паміж −11,03° і −33,25°.[2] На небе Вялікі Пёс займае плошчу 380 кв. градусаў і мае 43-е месца сярод сузор’яў паводле плошчы. Кульмінацыі сузор’е дасягае кожны год 4 красавіка а 21 гадзіны.[3]
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Russell, Henry Norris The New International Symbols for the Constellations // Popular Astronomy. — 1922. — № 30. — С. 469-71.
- ^ Canis Major – The Constellations (анг.) Міжнародны астранамічны зьвяз
- ^ James, Andrew Constellations: Part 2 Culmination Times // Southern Astronomical Delights. — Sydney, New South Wales: 7 студзеня 2011.
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Вялікі Пёс — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
- Вялікі Пёс (Canis Major) Аструм 8
| Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго. |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||
