Вялікія Косічы
| Вялікія Косічы лац. Vialіkіja Kosіčy | |
.jpg)
| |
| Краіна: | Беларусь |
| Вобласьць: | Берасьцейская |
| Раён: | Берасьцейскі |
| Сельсавет: | Чэрнінскі |
| Насельніцтва: | 153 чал. (2010) |
| Часавы пас: | UTC+3 |
| Тэлефонны код: | +375 162 |
| Паштовы індэкс: | 225003 |
| СААТА: | 1212850016 |
| Нумарны знак: | 1 |
| Геаграфічныя каардынаты: | 52°8′14.3″ пн. ш. 23°48′57.7″ у. д. / 52.137306° пн. ш. 23.816028° у. д.Каардынаты: 52°8′14.3″ пн. ш. 23°48′57.7″ у. д. / 52.137306° пн. ш. 23.816028° у. д. |
Вялікія Косічы на мапе Беларусі ±   Вялікія Косічы | |
 Галерэя здымкаў у Вікісховішчы
| |
Вялі́кія Ко́січы[1] — вёска ў Беларусі, у міжрэччы Мухаўцу і Лясной. Уваходзяць у склад Чэрнінскага сельсавету Берасьцейскага раёну Берасьцейскай вобласьці. Знаходзяцца за 11 км на паўночны ўсход ад Берасьця, за 7 км ад чыгуначнай станцыі Берасьце-Ўсходняе.
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Вялікае Княства Літоўскае
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Вялікія Косічы ўпершыню ўпамінаюцца ў пісьмовых крыніцах у XV ст. як сяло, шляхецкая ўласнасьць у Троцкім ваяводзтве Вялікім Княства Літоўскім. У канцы XV ст. уладаньне Б. А. Салагубовіча, які адпісаў частку маёнтку Косічы свайму брату Юрыю. У 1500 годзе вялікі князь Аляксандар пацьвердзіў гэты запіс. Пад 1567 годам значыцца ў попісе войска ВКЛ.
Пад уладай Расейскай імпэрыі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795 год) Вялікія Косічы апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыяй, у Слонімскай, з 1797 году — у Літоўскай, з 1801 году — у Гарадзенскай губэрнях.
На 1860 год вёска Вялікія Косічы была ў складзе маёнтку Трышын, уладальнікам якога быў Гутоўскі. У 1882 годзе жыхары Вялікіх Косічаў і навакольных вёсах супольна зь сьвятарамі Качалоўскім і Савіцкім збудавалі праваслаўную царкву з званіцай. На 1876 год у Вялікіх Косічаў было 37 двароў. На 1886 год у сяле было 13 двароў, дзеяла царква, працавалі царкоўна-прыходзкая школа, у якой навучалася 69 хлопчыкаў і 8 дзяўчынак, валасная ўправа (з 1890 году ў вёсцы Чэрнях) і карчма. На 1905 год сяло Вялікія Косічы было цэнтрам Косіцкай воласьці. Непадалёку знаходзіўся аднайменны маёнтак. У сяле быў валасны сельскі фэльчар, разьмяшчаліся ўчасткі: судовых сьледчых, міравых пасярэднікаў, судова-міравой акругі. Адзін раз у год працаваў прызыўны ўчастак з воінскай павіннасьці. У воласьці налічвалася 16 сельскагаспадарчых таварыстваў і сельскагаспадарчых грамадаў; яна аб’ядноўвала 27 вёсак, у якіх было 395 двароў, 2161 мужчына, 2159 жанчын.
Найноўшы час
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]25 сакавіка 1918 году згодна з Трэцяй Устаўной граматай Вялікія Косічы абвяшчаліся часткай Беларускай Народнай Рэспублікі. 1 студзеня 1919 году ў адпаведнасьці з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі яны ўвайшлі ў склад Беларускай ССР, у Берасьцейскі павет («падраён») Баранавіцкага раёну[2]. Паводле Рыскай мірнай дамовы 1921 году вёска апынулася ў складзе міжваеннай Польскай Рэспублікі, цэнтар Косіцкай гміны Берасьцейскага павету Палескага ваяводзтва. У гэты час тут было 10 двароў.
У 1939 годзе Вялікія Косічы ўвайшлі ў БССР. На 1940 год у вёсцы было 29 двароў. У студзені 1950 году савецкія ўлады стварылі калгас імя Фрунзэ, у які з 42 гаспадарак уступілі 32 (у 1969 годзе аб’яднаны з саўгасам «Маладая гвардыя»). На 1997 год у вёсцы было 46 гаспадарак, на 2005 год — 50 гаспадарак[3].
Насельніцтва
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- XIX стагодзьдзе: 1860 год — 105 чал., зь іх 47 муж. і 58 жан.; 1876 год — 62 чал.; 1886 год — 147 чал.
- XX стагодзьдзе: 1905 год — 214 чал. у сяле Вялікіх Косічах і 9 чал. у маёнтку Вялікіх Косічах; 1921 год — 52 чал.; 1940 год — 168 чал.; 1997 год — 168 чал.; 1999 год — 87 чал.
- XXI стагодзьдзе: 2005 год — 107 чал.; 2010 год — 153 чал.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Брэсцкая вобласць: нарматыўны даведнік / І. А. Гапоненка і інш.; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Менск: Тэхналогія, 2010. — 319 с. ISBN 978-985-458-198-9. (pdf, djvu, online) С. 90.
- ^ 150 пытанняў і адказаў з гісторыі Беларусі / Уклад. Іван Саверчанка, Зьміцер Санько. — Вільня: Наша Будучыня, 2002. — 238 с. ISBN 9986-9229-6-1.
- ^ Гарады і вёскі Беларусі. Энцыкл. Т. 3. Кн. 1. — Менск, 2006.
Літаратура
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 3, кн. 1. Брэсцкая вобласць / рэдкал.: Г.П. Пашкоў (дырэктар) [і інш.]. — Менск: БелЭн, 2006. — 528 с.: іл. ISBN 985-11-0373-X.