Галоўная старонка

Вітаем у Вікіпэдыі,

вольнай энцыкляпэдыі, якую можа рэдагаваць кожны.

Беларуская Вікіпэдыя працуе з 12 жніўня 2004 году.
Чытайма 86 866 артыкулаў клясычным правапісам!

Стварыць артыкул · Дапамога

Асобы Геаграфія Гісторыя Грамадзтва Культура Мастацтва Навука Рэлігія Спорт Тэхніка Філязофія Эканоміка Катэгорыі артыкулаў пра Беларусь: Асобы Геаграфія Гісторыя Культура Мова Навука Палітыка Спорт Эканоміка Абраны артыкул Ян Чачот Ян Антоні Чачот (7 ліпеня 1796, в. Малюшычы, Наваградзкі павет — 23 жніўня 1847, мястэчка Ротніца пад Друскенікамі, Гарадзенскі павет) — паэт-рамантык, філямат, фальклярыст, этнограф і драматург; сябра Адама Міцкевіча; адзін з найбуйнейшых дзеячоў беларуска-польскага фальклёрна-літаратурнага сумежжа XIX стагодзьдзя. Паэт сабраў каля тысячы аўтэнтычных беларускіх народных песень і выдаў іх у шасьці зборніках «Сялянскіх песень…» у перакладзе на польскую мову, восьмую частку зь якіх апублікаваў у беларускім арыгінале. У сваёй прадмове да «Сялянскіх песень з-над Нёмана і Дзьвіны» 1846 году ён зрабіў нарыс граматычных асаблівасьцяў беларускай мовы і ўпершыню паставіў тэарэтычнае пытаньне аб прынцыпах будучага «крывіцкага» правапісу. У сваёй баляднай творчасьці Янам Чачотам было адлюстравана дванаццаць паданьняў і народных казак, а таксама дзесяць матываў з народных вераваньняў і звычаяў. Яго руплівая дзейнасьць па зьбіраньні беларускага фальклёру і спробы ўнармаваньня беларускай граматыкі, паводле польскіх і беларускіх дасьледнікаў, зьяўляецца досьвіткам беларускага нацыянальнага адраджэньня. У пераважнай бальшыні выпадкаў паэт называе беларускую мову XIX стагодзьдзя «славянакрывіцкай мовай» альбо «крывіцкім дыялектам». (артыкул цалкам…) Іншыя абраныя артыкулы · Кандыдаты ў абраныя Добры артыкул Эмблема ТБМ Таварыства беларускай мовы — беларускае грамадзкае аб’яднаньне, што займаецца культурна-асьветніцкай дзейнасьцю ў галіне адраджэньня беларускай мовы. Сябрамі ТБМ заснаваныя некалькі рэгіянальных беларускамоўных выданьняў. Таварыства рэгулярна праводзіць кампаніі па беларусізацыі грамадзкага жыцьця, напрыклад, увядзеньне абвестак на беларускай мове ў грамадзкім транспарце і заахвочваньне прадпрымальнікаў падаваць на пакунках апісаньне прадукцыі на беларускай мове. Ёсьць пасьлядоўным абаронцам сярэдняй і вышэйшай адукацыі на беларускай мове. Старшыня таварыства — Алена Анісім. На 2022 год Таварыства налічвала каля 450 мясцовых суполак у складзе 41 гарадзкой і раённай арганізацыі, аб’яднаных у 6 абласных юрыдычных асобаў. Пры гэтым суполкі дзейнічалі ў 25 гарадах Беларусі, у тым ліку ва ўсіх 6 абласных цэнтрах краіны, а таксама ў 5 гарадах 3-х суседніх краінаў — у Латвіі, Летуве і Расеі. (артыкул цалкам…) Іншыя добрыя артыкулы · Кандыдаты ў добрыя Выява дня Выявы скончыліся. Прапануйце новыя! Архіў

Актуальныя падзеі У Новым Любелі (Польшча) пахавалі Матэвуша Сітка, забітага мігрантамі на граніцы зь Беларусяй (12 чэрвеня). У катастрофе летака Dornier 228 загінулі 10 чалавек улучна зь віцэ-прэзыдэнтам Малаві Саулясам Чылімам (10 чэрвеня). Кампанія Apple прадставіла ўласную сыстэму штучнага інтэлекту „Apple Intelligence“ (10 чэрвеня). Пераможцамі Адкрытага чэмпіянату Францыі па тэнісе сталі полька Іга Сьвёнтак і гішпанец Карляс Алькарас (9 чэрвеня). Па выніках эўрапейскіх выбараў прэзыдэнт Францыі Эманюэль Макрон распусьціў нацыянальны парлямэнт (9 чэрвеня). Ракета-носьбіт „Atlas V“ вывела шматразовы касьмічны карабель „Starliner“ кампаніі „Boeing“ у першы пілятаваны палёт да Міжнароднай касьмічнай станцыі (5 чэрвеня). Засталося 3134 артыкулы да 90 000. Упершыню пераможцай прэзыдэнцкіх выбараў у Мэксыцы стала жанчына — Кляўдыя Шайнбаўм (2 чэрвеня). Трываюць: Чэмпіянат Эўропы па лёгкай атлетыцы Вайна ХАМАСу з Ізраілем Грамадзянская вайна ў Судане Вайна ва Ўкраіне Грамадзянская вайна ў М’янме Гэты дзень у гісторыі Космас-1 на арбіце (кампутарная мадэль) 21 чэрвеня: Летні сонцаварот (у паўночным паўкульлі), зімовы сонцаварот (у паўднёвым паўкульлі) 1503 — вялікі князь Аляксандар надаў Ваўкавыску Магдэбурскае права 1633 — зьняволеньне Галілеа Галілея ў палацы інквізыцыі 1652 — кароль і вялікі князь Ян Казімер надаў Жыровічам Магдэбурскае права 1895 — увод у эксплюатацыю Кільскага каналу 1948 — на Манчэстэрскае малое экспэрымэнтальнае машыне запусьцілі першую кампутарную праграму 1961 — заснаваньне Бярозаўскага гістарычна-краязнаўчага музэю 2004 — выйшаў у космас першы ў сьвеце прыватны кіраваны касьмічны карабель «SpaceShipOne» 2005 — запуск экспэрымэнтальнага касьмічнага апарату Космас-1 (на выяве), які ўпершыню ў гісторыі разганяецца з дапамогаю фатонаў з сонца Болей угодкаў: 20 чэрвеня — 21 чэрвеня — 22 чэрвеня Архіў · Сёньня 21 чэрвеня 2024 году · Абнавіць гэтую старонку Ці ведаеце вы... З новых артыкулаў (18 красавіка — 18 траўня) … значэньне выразу „На зачарованых гонях“? … як раскадоўваюцца на электронных прыладах пазнакі IP65? … як адбылося ўсталяваньне савецкай улады ў Баўгарыі? … якое польскае прадпрыемства мае гандлёвыя прадстаўніцтвы ў 20 краінах сьвету? … што ў Формуле-1 аднойчы чэмпіёнства было прысуджанае пасьмяротна (на выяве)? … які гоначнік па сыходзе з Формулы-1 пасьпяхова займаўся авіяпералётамі? … якога міжнароднага посьпеху дасягнула беларуская снукерная судзьдзя? … які сьвяты стаў заступнікам места, дзе яму адсеклі галаву? Архіў · Распачаць артыкул · Прапанаваць артыкул

Гэта разьдзел Вікіпэдыі на беларускай мове клясычным правапісам. Існуе шмат іншых моўных разьдзелаў, зь якіх больш за 1 000 000 артыкулаў маюць:

English (ангельская) · Cebuano (сэбуанская) · Deutsch (нямецкая) · svenska (швэдзкая) · français (француская) · Nederlands (нідэрляндзкая) · русский (расейская) · español (гішпанская) · italiano (італьянская) · مصرى (эгіпецкая арабская) · polski (польская) · 日本語 (японская) · 中文 (кітайская) · Tiếng Việt (віетнамская) · Winaray (варайская) · العربية (арабская) · українська (украінская) · português (партугальская)

Вікіпэдыя працуе на магутнасьцях Фундацыі «Вікімэдыя», якая апэруе і некаторымі іншымі шматмоўнымі і вольнымі праектамі.

	Вікізьвесткі Вольная база ведаў		Вікікнігі Падручнікі і дапаможнікі		Вікікрыніцы Вольныя дакумэнты		Вікіслоўнік Слоўнік і тэзаўрус		Вікісховішча Сховішча вольных файлаў		Вікіцытатнік Калекцыя цытатаў
	МэдыяВікі Распрацоўка вольных праграмаў		Мэта-вікі Каардынацыя ўсіх праектаў Вікімэдыі		Віківандроўкі (анг.) Вольныя турыстычныя даведнікі		Віківіды (анг.) Слоўнік біялягічных відаў		Віківэрсытэт (анг.) Вольны ўнівэрсытэт		Вікінавіны (анг.) Вольныя навіны