Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя

«Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя»
	кіт. 中国航天科技集团
Тып	таварыства з абмежаванай адказнасьцю
Заснаваная	1 ліпеня 1999 (25 гадоў таму)
Уласьнікі	Дзяржаўная рада Кітаю
Краіна	Кітай
Разьмяшчэньне	Пэкін
Адрас	раён Хайдзянь, Фучэнская дарога, д. 16
Ключавыя фігуры	Чэнь Мінбо (старшыня), Чжан Чжуньян (кіраўнік), Дун Юньпэн (рэвізор)
Галіна	касьмічная прамысловасьць
Прадукцыя	ракета-носьбіт, спадарожнік, касьмічны карабель і зонд, касьмічная станцыя і ракета
Абарачэньне	43,42 млрд даляраў (2021 год)
Чысты прыбытак	3,099 млрд даляраў (2021 год)
Лік супрацоўнікаў	180 521 (2022 год)
Матчына кампанія	Камітэт кіраваньня і нагляду за дзяржаўнай маёмасьцю Кітаю
Даччыныя кампаніі	Кітайскі дасьледчы інстытут ракетнай тэхнікі, Навукова-дасьледчы інстытут аэракасьмічных тэхналёгіяў
	spacechina.com

«Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя» — дзяржаўнае прамысловае прадпрыемства Кітаю, заснаванае ў ліпені 1999 году з часткі «Кітайскай карпарацыі аэракасьмічнай прамысловасьці».

На 2024 год уваходзіла ў 500 найбольшых прадпрыемстваў сьвету. Было найбольшым прадпрыемствам касьмічнай прамысловасьці Кітаю. Мела ў падпарадкаваньні Інстытут аэракасьмічных інавацыяў, 8 навукова-дасьледчых і вытворчых аб'яднаньняў, 10 галіновых прадпрыемстваў і 14 прадстаўленых на біржы прадпрыемстваў. Распрацоўвала, вырабляла і запускала ракеты-носьбіты, спадарожнікі, пілятаваныя і грузавыя касьмічныя караблі, касьмічныя зонды і касьмічныя станцыі, а таксама тактычныя і стратэгічныя ракеты. Навукова-дасьледчыя ўстановы і заводы працавалі ў Пэкіне, Шанхаі, Цяньцзіні, Сіяні, Чэнду, Ганконгу і Шэньчжэні. Распрацоўвала дастасункі для спадарожнікаў і матэрыялы для касьмічных апаратаў. Была адзіным пастаўніком паслуг спадарожнікавай сувязі ў Кітаі і найбольшым запісвальнікам выяваў у краіне. Брала ўдзел у такіх кітайскіх касьмічных праграмах, як пілятаваны палёт у космас, дасьледаваньне Месяца і навігацыйная сыстэма «Бэйдоў». Была пачынальніцай у Кітаі такіх праграмаў, як цяжкі ракета-носьбіт, дасьледаваньне Марса і астэроідаў, абслугоўваньне касьмічных апаратаў на арбіце і касьмічна-зямная інфармацыйная сетка^[4].

Будова

На 2021 год «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя» ўлучала 6 акадэміяў і 5 базаў^[5].

Кітайскі дасьледчы інстытут ракетнай тэхнікі (1-я акадэмія) распрацоўваў ракеты-носьбіты, балістычныя і стратэгічныя ракеты ды меў 13 падведамных установаў, у тым ліку 9 навукова-дасьледчых інстытутаў і 3 заводы:

Пэкінскі інстытут інжынэрных дасьледаваньняў касьмічнай сыстэматыкі (1-ы аддзел), які распрацоўваў канструкцыю ракетаў лятальных апаратаў;
Пэкінскі інстытут інжынэрыі касьмічнай прасторы (10-ы НДІ), які распрацоўваў канструкцыю лятальных апаратаў;
Пэкінскі інстытут аэракасьмічнага аўтаматычнага кіраваньня (12-ы НДІ), які дасьледаваў ракетнае кіраваньне;
Пэкінскі аэракасьмічны навукова-дасьледчы інстытут Чанджэн (14-ы НДІ), які распрацоўваў канструкцыю спусканага апарата ракеты;
Пэкінскі інстытут тэхналёгіі касьмічных запускаў (15-ы НДІ), які распрацоўваў крыягенную запраўку і запуск зброі;
Пэкінскі навукова-дасьледчы інстытут дакладнага прыборабудаваньня (18-ы НДІ), які дасьледаваў аэракасьмічныя сыстэмы абслугоўваньня;
Пэкінскі інстытут аэракасьмічнай інфарматыкі (19-ы НДІ), які распрацоўваў тэхнічную інфармацыю і архівы ракетаў і ракетаў-носьбітаў;
Пэкінскі інстытут аэракасьмічных тэхналёгіяў і маніторынгу (102-і НДІ), які распрацоўваў наглядальна-вымяральныя тэхналёгіі і абсталяваньне;
Пэкінскі інстытут устойлівага глябальнага навакольнага асяродзьдзя (702-і НДІ), які праводзіў выпрабаваньні навакольнага асяродзьдзя;
Інстытут аэракасьмічных матэрыялаў і тэхналёгіяў (703-і НДІ), які дасьледаваў апрацоўку і зварку мэталаў, кампазытаў і матэрыялаў;
«Сталічную кампанію аэракасьмічнага машынабудаваньня» (211-ы завод), якая вырабляла ракеты-носьбіты;
«Машынабудаўнічы завод Чанчжы Цынхуа» (519-ы завод), які распрацоўваў устаноўку запуску і пускавыя пляцоўкі;
«Інжынэрнае прадпрыемства аэракасьмічнага кантролю Чанчжэн» (аб'яднаньне 811-га завода і 18-га НДІ), якое распрацоўвала вырабы кіраваньня абслугоўваньнем і прылады інтэлектуальнага электрамэханічнага і гідраўлічнага кіраваньня^[5].

Цяжкая ракета «Вялікі паход-5» (2017 год)

Навукова-дасьледчы інстытут аэракасьмічных тэхналёгіяў (база 063 пры 4-й акадэміі) распрацоўваў цьвердапаліўныя ракетныя рухавікі і меў 8 падведамных установаў, у тым ліку 5 НДІ і 3 заводы:

Шэньсійскі энэргамашынабудаўнічы інстытут (41-ы НДІ), які праектаваў цьвердапаліўныя ракетныя рухавікі;
Хубэйскі навукова-дасьледчы хімічны інстытут Чырвонай зоркі (42-і НДІ), які распрацоўваў зарады цьвёрдага ракетнага паліва;
Сіяньскі інстытут аэракасьмічных кампазытных матэрыялаў (43-і НДІ), які вырабляў кампазытныя матэрыялы;
Шэньсійскі інстытут электрапрыбораў (44-ы НДІ), які вырабляў чуйнікі і дапаможныя прыборы;
«Завод машынаў хімічнай прамысловасьці» (47-ы НІТ) зь Інстытутам навукова-тэхнічнай інфармацыі;
Сіяньскі інстытут аэракасьмічных сілавых вымярэньняў і тэхналёгіяў кіраваньня (401-ы НДІ), які выпрабоўваў цьвердапаліўныя рухавікі;
«Сіяньскі завод аэракасьмічнага энэргетычнага машынабудаваньня» (7414-ы завод), які ладзіў мэханічную апрацоўку цьвердапаліўных рухавікоў;
«Сіяньскі хімічны завод» (7416-ы завод), які зьбіраў зарады цьвердапаліўных рухавікоў^[5].

Інстытут аэракасьмічнай рухавіковай тэхнікі (база 067 пры 6-й акадэміі) распрацоўваў вадкасныя ракетныя рухавікі і меў 5 падведамных установаў, у тым ліку 3 НДІ і 2 заводы:

Шэньсійскі інстытут праектаваньня энэргетычных машынаў (11-ы НДІ) з Пэкінскі інстытутам аэракасьмічнай энэргетыкі, які праектаваў вадкасныя рухавікі;
Пэкінскі інстытут аэракасьмічных сілавых выпрабаваньняў (101-ы НДІ), які выпрабоўваў вадкасныя рухавікі;
Шэнсійскі інстытут выпрабаваньня энэргетычных тэхналёгіяў (165-ы НДІ);
«Шанхайскі інстытут касьмічнага руху» (801-ы НДІ і 203-і завод), праектаваў рухавікі касьмічных апаратаў;
«Сіяньскі завод аэракасьмічных рухавікоў» (7103-і завод), які вырабляў вадкасныя ракетныя рухавікі^[5].

Хэсійская кампанія хімічнага машынабудаваньня (6-я акадэмія) вырабляла цьвердапаліўныя ракетныя рухавікі і мела 5 падведамных установаў, у тым ліку 3 НДІ і 2 заводы:

Інстытут энэргетычнага машынабудаваньня Ўнутранай Манголіі (41-ы НДІ), які праектаваў цьвердапаліўныя рухавікі;
Інстытут сынтэтычнай хіміі Ўнутранай Манголіі (46-ы НДІ), які вырабляў зарады цьвердапаліўных ракетаў;
Інстытут выпрабаваньня энэргетычнага абсталяваньня Ўнутранай Манголіі (601-ы НДІ), які выпрабоўваў цьвердапаліўныя рухавікі;
«Машынабудаўнічы завод Хунган» (359-ы завод), які зьбіраў цьвердапаліўныя рухавікі;
«Хімічны завод Хунся» (389-ы завод), які вырабляў зарады цьвердапаліўных рухавікоў^[5].

Кітайскі аэракасьмічны архітэктурны навукова-дасьледчы інстытут (7-я акадэмія) ажыцьцяўляў архітэктурнае праектаваньне^[5].

Шанхайскі інстытут аэракасьмічных тэхналёгіяў (8-я акадэмія) распрацоўваў ракеты і спадарожнікі ды меў 11 падведамных установаў, у тым ліку 8 НДІ і 2 заводы:

Шанхайскі інстытут машынабудаваньня і электратэхнікі (8-ы аддзел), які праектаваў зэнітныя ракеты;
Шанхайскі інстыт спадарожнікавай інжынэрыі (509-ы НДІ), які выпрабоўваў спадарожнікі;
Шанхайскі інстытут дакладных вымяральных прыладаў (803-і НДІ) з Прыборабудаўнічым заводам Сіньюэ, які распрацоўваў аўтапілёты, інфрачырвоныя прыборы навядзеньня і мэханізмы абслугоўваньня для ракетаў-носьбітаў;
Шанхайскі інстытут аэракасьмічнай электронікі (804-ы НДІ), які распрацоўваў наземныя сродкі кіраваньня касьмічнымі ракетамі;
Шанхайскі інстытут аэракасьмічных сыстэмаў (805-ы НДІ), які праектаваў касьмічныя караблі і ракеты-носьбіты;
Шанхайскі інстытут аэракасьмічных энэргетычных тэхналёгіяў (806-ы НДІ), які выпрабоўваў цьвердапаліўныя ракетныя энэргетычныя сыстэмы;
Шанхайскую базу аэракасьмічных тэхналёгіяў (807-ы НДІ), якая дасьледавала аэракасьмічную навуку і тэхналёгіі, архівы і вымяральныя выпрабаваньні;
Шанхайскі інстытут касьмічнай энэргетыкі (811-ы НДІ), які распрацоўваў аэракасьмічную энэргетыку;
«Шанхайскі завод аэракасьмічнага абсталяваньня» (149-ы завод), які зьбіраў ракеты-носьбіты;
Шанхайскі інстытут аэракасьмічнай тэхнікі кіраваньня (812-ы НДІ), які распрацоўваў апаратуру ракетнага і спадарожнікавага кіраваньня;
«Шанхайскі завод новай оптаэлектронікі» (814-ы НДі і 224-ы завод), які вырабляў аэракасьмічныя далямеры і злучальнікі^[5].

Навукова-дасьледчы інстытут тэхналёгіяў аэракасьмічнай электронікі (9-я акадэмія) распрацоўваў вузлы аэракасьмічнай электронікі і інэрцыйнае абсталяваньне ды меў 14 падведамных установаў, у тым ліку 6 НДІ і 6 заводаў:

Пэкінскі інстытут аэракасьмічнага абсталяваньня (13-ы НДІ) з Цэнтрам праектаваньня і вытворчасьці абсталяваньня для навігацыі і кіраваньня, які праектаваў інэрцыйныя прылады;
Сіяньскі інстытут тэхналёгіі мікраэлектронікі (771-ы НДІ), які вырабляў мікракампутары і інтэгральныя схемы;
Машынабудаўнічы завод Шэньсі Цансун (7171-ы завод і 16-ы НДІ), які вырабляў інэрцыйныя прыстасаваньні;
Шэньсійскі маторны завод «Маяк» (7107-ы завод), які выпускаў спадарожнікавыя прылады кіраваньня і сувязі;
«Пэкінскі машынабудаўнічы завод Сінхуа» (230-ы завод), які вырабляў інэрцыйныя прыстасаваньні;
Пэкінскую кампанію аэракасьмічных электронных тэхналёгіяў Гуанхуа (200-ы завод), які выпускаў электроннае абсталяваньне для сыстэмаў кіраваньня касьмічнымі апаратамі і ракетамі;
Пэкінскі інстытут тэлемэтрычных тэхналёгіяў (704-ы НДІ), які распрацоўваў касьмічнае сачэньне і вымярэньне;
«Башанскі прыборны завод» (289-ы завод), які вырабляў далямеры, абсталяваньне спадарожнікавай сувязі, шырокапалосныя бяздротавыя прылады сувязі, каналы перадачы дадзеных кіраваньня бесьпілётнікамі і ракетамі;
«Чжэнчжоўскае прадпрыемства аэракасьмічных электронных тэхналёгіяў» (693-і завод), якое выпускала аэракасьмічныя электрычныя раздымы, электронныя прыборы і кабэльныя сеткі;
«Гуйліньскае прадпрыемства аэракасьмічных электронных тэхналёгіяў» (165-ы завод), якое вырабляла аэракасьмічныя рэле, электрычныя раздымы і пераключальнікі;
«Ханчжоўскае прадпрыемства аэракасьмічных электронных тэхналёгіяў» (825-ы завод), якое выпускала аэракасьмічныя электрычныя злучальнікі;
Шанхайскі інстытут касьмічнай электроннай апаратуры, які распрацоўваў наземныя наглядальна-вымяральныя прылады, ракетнае і спадарожнае абсталяваньне;
Пэкінскі інстытут мікраэлектронікі (772-і НДІ), які распрацоўваў інтэгральныя схемы;
Пэкінскі інстытут аэракасьмічных электрамэханічных тэхналёгіяў (773-і НДІ), які распрацоўваў аэракасьмічныя электрамэханічныя вузлы і электрычныя сыстэмы^[5].

Саньцзяньская аэракасьмічная прамысловая карпарацыя (база 066 пры 9-й акадэміі) распрацоўвала крылатыя ракеты і балістычныя ракеты малой і сярэдняй далёкасьці ды мела 9 падведамных установаў, у тым ліку НДІ і 8 заводаў:

Хубэйскі інстытут аэракасьмічных лятальных апаратаў (9-ы аддзел), які праектаваў ракеты;
«Завод Хун'ян», які зьбіраў ракеты;
«Завод Хунлінь», які распрацоўваў ракетныя падрывальнікі;
«Завод Цзяньбэй», які вырабляў цьвердапаліўныя ракетныя рухавікі;
«Завод Ванфэн», які выпускаў наземнае абсталяваньне і пускавыя сыстэмы;
«Завод Сюаньфэн», які вырабляў радыёлякацыйныя станцыі навядзеньня;
«Завод Цзянхэ» зь Інстытутам тэхналёгіяў хімічнай энэргетыкі, які вырабляў цьвердапаліўныя рухавікі;
«Завод Ваньшань», які выпускаў ракетна-транспартыя машыны;
«Завод Хунвэн» зь Інстытутам кантрольнага абсталяваньня, які вырабляў інэрцыйныя прылады^[5].

Кітайскі навукова-дасьледчы інстыт аэрадынамікі (11-я акадэмія) праводзіў аэрадынамічныя дасьледаваньні і меў 3 падведамныя ўстановы:

Першы дасьледчы аддзел, які ладзіў аэрадынамічнае праектаваньне і гідрадынамічныя вылічэньні;
Другі дасьледчы аддзел, які праводзіў аэрадынамічныя выпрабаваньні;
Аддзел агульнатэхнічнага праектаваньня адмысловых лятальных апаратаў, які распрацоўваў экранапляны і малыя бесьпілётнікі^[5].

Кітайскі аэракасьмічны канцэрн Цзянань (база 061 або 065) вырабляў ракеты клясы «зямля-паветра» і меў 13 падведамных установаў, у тым ліку НДІ і 12 заводаў:

302-і НДІ, які праектаваў ракеты клясы «зямля-паветра»;
«Гуйчжоўскі завод дакладнага абсталяваньня» (3247-ы завод), які вырабляў шасьцерні;
«Гуйчжоўскі ліцейны завод Сіньлі» (3297-ы завод), які меў ліцейна-кавальскую вытворчасьць;
«Хімічны завод Мэйлін» (3401-ы завод), які выпускаў касьмічныя батарэі;
«Гуйчжоўскае прадпрыемства аэракасьмічных тэхналёгіяў кіраваньня» (3405-ы завод), якое вырабляла прылады аўтаматычнага кіраваньня лятальнымі апаратамі, інэрцыйныя прылады і прывадныя мэханізмы;
«3408-ы завод», які вырабляў радары;
«Прадпрыемства мадыфікацыі тэхнікі Кайшан» (3420-ы завод), які пераабсталёўваў адмысловую тэхніку;
«Дзяржаўны машынабудаўнічы завод Фэнхуа», які зьбіраў ракеты;
«Гуйчжоўскае прадпрыемства дакладнай вытворчасьці» (3536-ы завод), якое вырабляла крапяжы і гумавыя дэталі;
«Гуйчжоўскі завод аэракасьмічных рухавікоў Ліньцюань» (3651-ы завод), які выпускаў малыя і сярэднія электрарухавікі;
«Гуйчжоўскі завод аэракасьмічнага наземнага абсталяваньня» (3655-ы завод), які вырабляў наземныя транспартныя сродкі;
«Гуйчжоўскі завод электрамэханічнага абсталяваньня Ўцзян», які выпускаў абсталяваньне для алюмінавай прамысловасьці;
«Гуйчжоўскі завод аэракасьмічнай электратэхнікі», які вырабляў рэле і раздымы^[5].

Хунаньская аэракасьмічная ўправа (база 068 пры 2-й акадэміі) распрацоўвала інэрцыйныя вузлы, аэрастаты і касьмічныя апараты ды мела 12 падведамных установаў, у тым ліку 3 НДІ і 5 заводаў:

Хунаньскі інстытут электрамэханічнага абсталяваньня і спэцыяльных матэрыялаў (7801-ы НДІ), які распрацоўваў блёк чуйнікаў інэрцыйнай сыстэмы;
«Машынабудаўнічы завод Хунань Тайшань» (7803-і завод), які вырабляў гідраабсталяваньне і ёмістасьці высокага ціску;
«Хунаньскае прадпрыемства тэхналёгіяў спадарожнікавай сувязі» (7861-ы завод), якое выпускала вайсковыя радары, прылады спадарожнікавай сувязі і тэлевізійныя антэны;
Хэнаньскую касьмічную ўправу, якая распрацоўвала манамэтрычныя вузлы;
«Сіньянскі завод дэталяў» (694-ы завод), які вырабляў крапяжы;
«Хэнаньскі завод манамэтрычных элемэнтаў» (695-ы завод), які выпускаў кляпаны;
Юньнаньскую аэракасьмічную ўправу, якая распрацоўвала аўтакухні і энэргаашчадныя пліты;
Кітайскі аэракасьмічны інжынэрны кансалтынгавы цэнтар (710-ы НДІ), які дасьледаваў аэракасьмічныя тэхналёгіі, інфарматызацыю і эканоміку;
Кітайскі інстытут аэракасьмічнай стандартызацыі (708-ы НДІ), які дасьледаваў надзейнасьць аэракасьмічных стандартаў у галіне вагі;
«Аэракасьмічны канцэрн Сіньгуан» (111-ы завод), які вырабляў аэракасьмічныя рухавікі, мэханізму злучэньня і разьдзяленьня;
«Аэракасьмічную навуку і тэхніку Харбін Фэнхуа», якая распрацоўвала абсталяваньне для электрастанцыяў;
«Кітайскую імпартна-экспартную карпарацыю дакладнага абсталяваньня», якая ажыцьцяўляла міжнародны гандаль авіякасьмічнымі вырабамі^[5].

Мінуўшчына

8 кастрычніка 1956 году Міністэрства нацыянальнай абароны Кітаю заснавала 5-ы навукова-дасьледчы інстытут, які ўзначальвалі Цянь Сюэсэн, Лю Ялоў і Ван Бінчжан. 26 сьнежня 1964 году Ўсекітайскі сход народных прадстаўнікоў пастанавіў заснаваць 7-е Міністэрства машынабудаўнічай прамысловасьці Кітаю. Яго міністрамі былі Ван Бінчжан, Ван Ян, Сунь Жэнцён і Чжэн Цяньсянь. 8 сакавіка 1982 году Пастаянны камітэт УСНП Кітаю перайменаваў ведамства ў Міністэрства касьмічнай прамысловасьці. Яго міністрамі былі Чжан Цзюнь і Лі Сюэ. 9 красавіка 1988 году УСНП перайменаваў ведамства ў Міністэрства аэракасьмічнай прамысловасьці. 22 траўня 1993 году УСНП скасаваў ведамства. У чэрвені 1993 году са згоды Дзяржаўнай рады Кітаю зь яго часткі стварылі «Кітайскую карпарацыю аэракасьмічнай прамысловасьці», кіраўніком якой стаў Лі Цзіюань. 1 ліпеня 1999 году зь яе часткі стварылі «Кітайскую аэракасьмічную навукова-тэхнічную карпарацыю», кіраўніком якой стаў Ван Ліхэн. У сьнежні 2001 году яе ўзначаліў Ван Цынвэй. У жніўні 2007 году Ма Сінжуй стаў 3-м кіраўніком пасьля прызначэньня Дзяржаўнай радай Кітаю^[6].

За 2021 год «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя» ажыцьцявіла 55 запускаў у космас, у выніку чаго Кітай выйшаў на першае месца ў сьвеце паводле гэтага паказьніка^[7].

Беларусь

26 сакавіка 2018 году «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя» падпісала пагадненьне аб намеры ўступу ў індустрыяльны парк «Вялікі Камень» (Смалявіцкі раён). 19 ліпеня 2018 году намесьнік кіраўніка «КАНТК» Чжан Цзяньхэн сустрэўся з намесьнікам міністра эканомікі Беларусі Аляксандрам Чарвяковым, якому распавёў пра падрыхтоўку стварэньня дасьледчага сумеснага прадпрыемства для праектаваньня спадарожнікаў і касьмічных зондаў. На той час навукова-дасьледчыя інстытуты і заводы «КАНТК» месьціліся ў такіх кітайскіх гарадах, як Пэкін, Шанхай, Цяньцзінь, Сіянь, Чэнду, Ганконг і Шэньчжэнь^[8]. 21 сьнежня 2018 году «КАНТК» стварыла ў «Вялікім камені» ТАА «Кітайска-беларускі высокатэхналягічны аэракасьмічны цэнтар дасьледаваньняў і распрацовак» (ТАА «КБВАЦДР»). Яго кіраўніком на 2021 год быў Лі Пін^[9].

Крыніцы

^ Зьвяжыцеся з намі (кіт.) // «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя», 2024 г. Архіўная копія ад 2024 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.
^ Кіраўніцтва (кіт.) // «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя», 2024 г. Архіўная копія ад 2024 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.
^ «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя» (анг.) // Часопіс «Дастатак», 3 жніўня 2022 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.
^ Агляд холдынгу (кіт.) // «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя», 2024 г. Архіўная копія ад 2024 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.
^ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л Кан Цзяньмін. Арганізацыйная структура Кітайскай аэракасьмічнай навукова-тэхнічнай карпарацыі // Пакарэньне космасу: гісторыя шляху кітайскай касманаўтыкі / адказн. Сяргей Байкоў, перакл. з кіт. — Менск: Белстан, 2021. — С. 132—141. — 418 с. — (Пояс і шлях). — 1000 ас. — ISBN 978-985-6944-93-5
^ Гісторыя (кіт.) // «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя», 2024 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.
^ Да канца года Пэкін запусьціць больш за 40 ракет // Міжнароднае радыё Кітаю, 11 лютага 2022 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.
^ Аляксандар Чарвякоў і Чжан Цзяньхэн абмеркавалі стварэньне дасьледчага цэнтра Кітайскай аэракасьмічнай карпарацыі навукі і тэхнікі ў «Вялікім камені» // Міністэрства эканомікі Беларусі, 19 ліпеня 2018 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.
^ Рэзыдэнт «Вялікага каменя» зацікаўлены ў камэрцыялізацыі навукова-тэхнічных распрацовак // Беларускае тэлеграфнае агенцтва, 7 верасьня 2021 г. Архіўная копія ад 7 верасьня 2021 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.

Вонкавыя спасылкі

«Кітайска-беларускі высокатэхналягічны аэракасьмічны цэнтар дасьледаваньняў і распрацовак» (рас.)
Аэракасьмічныя вырабы (кіт.) // «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя», 2024 г. Архіўная копія ад 2024 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.
- Ракеты-носьбіты (кіт.)

Гэта — накід артыкула. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.

[1] Зьвяжыцеся з намі (кіт.) // «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя», 2024 г. Архіўная копія ад 2024 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.

[2] Кіраўніцтва (кіт.) // «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя», 2024 г. Архіўная копія ад 2024 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.

[3] «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя» (анг.) // Часопіс «Дастатак», 3 жніўня 2022 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.

[4] Агляд холдынгу (кіт.) // «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя», 2024 г. Архіўная копія ад 2024 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.

[а-5] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з ^і ^к ^л Кан Цзяньмін. Арганізацыйная структура Кітайскай аэракасьмічнай навукова-тэхнічнай карпарацыі // Пакарэньне космасу: гісторыя шляху кітайскай касманаўтыкі / адказн. Сяргей Байкоў, перакл. з кіт. — Менск: Белстан, 2021. — С. 132—141. — 418 с. — (Пояс і шлях). — 1000 ас. — ISBN 978-985-6944-93-5

[6] Гісторыя (кіт.) // «Кітайская аэракасьмічная навукова-тэхнічная карпарацыя», 2024 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.

[7] Да канца года Пэкін запусьціць больш за 40 ракет // Міжнароднае радыё Кітаю, 11 лютага 2022 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.

[8] Аляксандар Чарвякоў і Чжан Цзяньхэн абмеркавалі стварэньне дасьледчага цэнтра Кітайскай аэракасьмічнай карпарацыі навукі і тэхнікі ў «Вялікім камені» // Міністэрства эканомікі Беларусі, 19 ліпеня 2018 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.

[9] Рэзыдэнт «Вялікага каменя» зацікаўлены ў камэрцыялізацыі навукова-тэхнічных распрацовак // Беларускае тэлеграфнае агенцтва, 7 верасьня 2021 г. Архіўная копія ад 7 верасьня 2021 г. Праверана 12 жніўня 2024 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]