Вялікі Камень (індустрыяльны парк)

«Вялікі камень»
	«Вялікі камень»
Дата ўтварэньня	5 чэрвеня 2012 (12 гадоў таму)
Тып	прамысловая
Юрыдычны статус	свабодная эканамічная зона
Мэта	прыцягненьне кітайскіх укладаньняў для стварэньня спабораздольных вытворчасьцяў
Штаб-кватэра	вёска Станок-Вадзіца
Месцазнаходжаньне	Менская вобласьць
Дзейнічае ў рэгіёнах	Смалявіцкі раён
Сяброўства	68 прадпрыемстваў з 14 краінаў (2021 г.)
Старшыня	Аляксандар Ярашэнка
Намесьнік старшыні	Ігар Ляшчонак
Гендырэктар	Лі Хайсінь
1-ы намесьнік гендырэктара	Кірыл Карацееў
Асноўныя асобы	Міхаіл Шчурко, Ігар Адзінцоў
Кіроўны орган	Адміністрацыя
Зьвязаныя кампаніі	ЗАТ «Кампанія па разьвіцьці індустрыяльнага парка», ТАА «Кампанія па кіраваньні нерухомасьцю індустрыяльнага парка»
Сайт	industrialpark.by
Колішняя назва	Кітайска-беларускі індустрыяльны парк (да 1 ліпеня 2014 г.)

Каардынаты: 53°53′59″ пн. ш. 27°59′20″ у. д. / 53.89972° пн. ш. 27.98889° у. д. / 53.89972; 27.98889

«Вялі́кі ка́мень» — індустрыяльны парк, створаны ў адпаведнасьці з указам прэзыдэнта Беларусі А.Лукашэнкі ад 5 чэрвеня 2012 году згодна зь міжурадавай дамоўленнасьцю паміж Кітайскай Народнай Рэспублікай і Рэспублікай Беларусь.

Мае статус асобнай тэрытарыяльнай адзінкі са спэцыяльным прававым рэжымам, тэрмін дзеяньня якога — 50 гадоў^[1]. Канцэпцыя індустрыяльнага парка — стварэньне новага экагорада, у якім спалучаецца вытворчая, жылая, адміністратыўная інфраструктура з экалягічнай накіраванасьцю. У разьвіцьці парка акцэнт робіцца на інавацыі і стварэньне сумесных высокатэхналягічных вытворчасьцяў.

Апісаньне

Індустрыяльны парк «Вялікі камень» — гэта тэрытарыяльнае ўтварэньне плошчай 112,5 квадратных кілямэтраў з асаблівым прававым рэжымам, які забясьпечвае камфортныя ўмовы для вядзеньня бізнэсу. Парк знаходзіцца ў 25 кілямэтрах ад сталіцы Рэспублікі Беларусь гораду Менску, у непасрэднай блізкасьці ад міжнароднага аэрапорту «Менск», чыгуначных шляхоў, транснацыянальнай аўтамабільнай магістаралі Е30 Бэрлін—Масква.

На тэрыторыі парка плянуецца разьмясьціць вытворчыя і жылыя зоны, офісныя і гандлёва-забаўляльныя комплексы, фінансавыя і навукова-дасьледчыя цэнтры. Фактычна, будуецца сучасны міжнародны эка-горад з акцэнтам на высокатэхналягічныя і канкурэнтаздольныя інавацыйныя вытворчасьці з высокім экспартным патэнцыялам.

У якасьці рэзыдэнтаў індустрыяльнага парку могуць выступаць любыя кампаніі незалежна ад краіны паходжаньня капіталу. Прыярытэтныя напрамкі: электроніка і тэлекамунікацыі, біямэдыцына, тонкая хімія, машынабудаваньне, электронная камэрцыя, захаваньне і апрацоўка вялікіх аб’ёмаў зьвестак, новыя матэрыялы, лягістыка^[3], а таксама сацыяльна-культурная дзейнасьць і навукова-дасьледчыя працы.

Структура кіраваньня

Кітайска-Беларускі індустрыяльны парк «Вялікі камень» мае трохузроўневую структуру кіраваньня:

Міжурадавы каардынацыйны савет;
Адміністрацыя парка (кіраўнік — Аляксандар Ярашэнка);
СЗАТ «Кампанія па разьвіцьці індустрыяльнага парку» (генеральны дырэктар — Лі Хайсінь).

Міжурадавы каардынацыйны савет ажыцьцяўляе пастаноўку стратэгічных задачаў, каардынацыйную падтрымку працы парка, вырашэнне пытаньняў, якія патрабуюць удзелу ўрадаў абедзьвюх краінаў. Адміністрацыя парку ажыцьцяўляе кіраваньне паркам, прыцягненьне рэзыдэнтаў і інвэстараў, рэгістрацыю рэзыдэнтаў і іхнае комплекснае абслугоўваньне па прынцыпе «адная станцыя».

СЗАТ «Кампанія па разьвіцьці індустрыяльнага парку» вядзе будаўніцтва інфраструктуры і іншых аб’ектаў на тэрыторыі парку, а таксама пошук інвэстараў.

Падатковыя ільготы

У адпаведнасьці з указам Прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь А.Лукашэнкі №166 ад 12.05.2015 Аб удаскаленьні спэцыяльнага прававога рэжыму Кітайска-Беларускага індустрыяльнага парку «Вялікі камень» для рэзыдэнтаў парка дзейнічае спэцыяльны прававы і падатковы рэжым. Сярод асноўных ільгот:

вызваленьне ад падатку на нерухомасьць і зямельнага падатку (на ўвесь тэрмін дзеяньня спэцыяльнага прававога рэжыму, да 14 чэрвеня 2062 году);
вызваленьне ад падатку на прыбытак на 10 гадоў з моманту атрыманьня прыбытку, пасьля аплата падатку ажыцьцяўляецца па стаўцы, паменшаннай на 50% ад той, што дзейнічае ў Рэспубліцы Беларусь;
стаўка падаходнага падатку для супрацоўнікаў кампаніяў-рэзыдэнтаў складае 9% замест 13%;
вызваленьне ад ПДВ.

Акрамя гэтага, рэзыдэнты парка маюць магчамасьць арэндаваць зямельны ўчастак на тэрмін да 99 гадоў або набыць яго ў прыватную ўласнасьць.

У адпаведнасці з указам Прэзыдэнта Рэспублікі Беларусі А.Лукашэнкі №490 ад 22 студзеня 2018 году індустрыяльнаму парку нададзены статус «тэрытарыяльнай асобай эканамічнай зоны» і такім чынам, «Вялікі камень» атрымаў максімальны аб’ём ільготаў адпаведна Мытнаму кодэксу ЕАЭС.

«Адна станцыя»

З 10 верасьня 2018 году на тэрыторыі індустрыяльнага парку працуе «Адна станцыя» (onestation.by) — сыстэма комплекснага абслугоўваньня кампаніяў, якія ажыцьцяўляюць сваю дзейнасьць у індустрыяльным парку. Усе неабходныя працэдуры і паслугі можна атрымаць у парку.

«Адна станцыя» абслугоўвае рэзыдэнтаў і інвэстараў, СЗАТ «Кампанія па разьвіцьці індустрыяльнага парка», удзельнікаў будаўніцтва аб’ектаў парка і іншыя кампаніі, якія знаходзяцца ў «Вялікім камні». Абслугоўваньне ажыцьцяўляюць прадстаўнікі адміністрацыі парка, рэспубліканскіх і мясцовых дзяржаўных органаў, а таксама дзяржаўных арганізацыяў, працэдуры і паслугі якіх запатрабаваныя кампаніямі.

Рэзыдэнты індустрыльянага парка

На 2019 год у Кітайска-Беларускім індустрыяльным парку былі зарэгістраваныя 56 рэзыдэнтаў (25 — з Кітайскай Народнай Рэспублікі, 9 — з Рэспублікі Беларусь, 8 — з Аўстрыі, Нямеччыны, ЗША, Расеі, Ізраіля, Літвы). Сярод іх:

ТАА «Бел Хуавэй Тэхноладжыс»;
ТАА «Завод тэлекамунікацыйнага абсталяваньня»;
ТАА «Зумліён Бел-Рус»;
ТАА «Чэнду Сіньчжу Шоўкавы Шлях Разьвіцьцё»;
ТАА «Чайна Мэрчантс СіЭйчЭн-БіЭлАр Камэрцыйная і Лягістычная Кампанія»;
ЗАТ «РэкомБел»;
ТАА «СІТАМ Інтэліджэнс Эквіпмэнт».

Рэзыдэнтам парка можа стаць юрыдычная асоба, якая створана ў Рэспубліцы Беларусь, знаходзіцца на тэрыторыі парка і ажыцьцяўляе або плянуе ажыцьцявіць у парку інвэстыцыйны праект. Ён павінен адпавядаць асноўным напрамкам дзейнасьці індустрыяльнага парку і патрабаваньням да аб’ёму інвэстыцый. Сума інвэстыцый павінна складаць ня менш за 500 тысячаў даляраў ЗША для праектаў у галіне навуковых распрацовак і для астатніх праектаў пры ўмове іх рэалізацыі на працягу 3 гадоў, і 5 мільёнаў даляраў ЗША , калі тэрмін рэалізацыі праекту большы за 3 гады. На 1 лютага 2019 году аб’ем заяўленых інвэстыцый склаў больш за 1 млрд даляраў ЗША.

15 лістапада 2022 году беларускі амбасадар у Кітаі Юры Сянько паведаміў, што ў «Вялікім камені» налічвалася 99 рэзыдэнтаў, зь іх 49 прадпрыемстваў з кітайскім капіталам, 31 — зь беларускім і 19 — з 3-х краінаў^[5].

Будаўніцтва парка

У 2018 годзе завяршылася інфраструктурнае ўладкаваньне стартавай пляцоўкі плошчай 354 гектараў. Зараз ажжыцяўляецца комплекснае асваеньне тэрыторыі першага этапу плошчай 850 га. Да 2020 году плянуецца яго завяршыць.

У склад парку ўваходзіць 15 вёсак, па назьве адной зь якіх індустрыяльны парк атрымаў сваю назву.

Быкачына
Бярозавая Гара
Лазовы Куст
Самсонаўка
Загор’е
Заямнае (усходняя частка)
Чырвоны Лужок
Першамайская
Дзехань
Лукава
Зялёны Лужок
Дуброва
Задвор’е
Вялікі Камень
Сінія Горы

21 лістапада 2018 году пачалося будаўніцтва першага жылога дома каля вёскі Быкачына, разьлічаннага на 156 кватэраў. 18 сьнежня 2018 году пачалося будаўніцтва Кітайска-Беларускага цэнтру супрацоўніцтва ў галіне трансфармацыі навукова-тэхнічных дасягненьняў.

Ацэнкі праекту

12 траўня 2015 году падчас візыту ў Кітайска-Беларускі індустрыяльны парк «Вялікі камень» старшыня КНР Сі Цьзіньпін назваў яго «перлінай Эканамічнага поясу Шаўковага Шляху». У сакавіку 2018 году экспэрты Forbes назвалі «Вялікі камень» «смарагдам эканамічнага росту Беларусі». Амбасадар Рэспублікі Беларусь у КНР назваў «Вялікі камень» беларускім Ганконгам.

Паводле зьвестак брытанскай газэты «Financial Times», Беларусь плянуе прыцягваць замежных інвэстараў праз падатковыя ільготы, лібэральнае заканадаўства адносна замежнай уласнасьці і добра адукаваную працоўную сілу^[6].

Згодна з загадам, парк мае самыя вялікія ў краіне падатковыя льготы ў краіне. Так, прыбыткі фізычных асобаў у выглядзе аплаты працы, атрыманых па працоўных дагаварах ад сумеснай кіруючай кампаніі і рэзыдэнтаў індустрыяльнага парку, будуць абкаладацца падаткам на прыбытак фізычных асобаў памерам у 9%. Рэзыдэнты парку вызваляюцца ад трох найбольш важных падаткаў: падатка на зямлю, на прыбытак і маёмасьць. Таксама яны вызваляюцца ад аплаты мыты пры ўвозе абсталяваньня. Для іх будзе дзейнічаць спэцыяльная падатковая палітыка пры імпарце матэрыялаў і па аплаце ПДВ і мыты. Зямельныя ўчасткі на тэрыторыі парку інвэстар можа набыць у маёмасьць альбо атрымаць у арэнду тэрмінам да 99 рокаў.

«Вялікі Камень» зьяўляецца найбуйнешым індустрыяльным паркам у Эўропе зь ліку тых, што былі створаны Кітаем.

Дзейнасьць

На 3 студзеня 2019 году на ўліку ў індустрыяльным парку «Вялікі камень» стаялі 42 прадпрыемствы. Зь іх 14 прадпрыемстваў пачалі працу й выпуск прадукцыі. Яшчэ значная колькасьць прадпрыемстваў вядзе праектна-разьведвальную працу^[7]. У 2020 годзе выручка прадпрыемстваў «Вялікага каменя» вырасла ў 3,2 разу да 188,9 млн рублёў (76,8 млн $) параўнальна зь 2019 годам. Іх экспарт вырас 8-кратна да 63,6 млн рублёў (25,8 млн $), што склала 33,7 % выручкі. Лік прадпрыемстваў «Вялікага каменя» вырас на 8 да 68 з 14 краінаў, якія працавалі ў 9 галінах: машынабудаваньне, электроніка, сувязь, біятэхналёгія, фармацэўтыка, распрацоўка і хімія новых матэрыялаў, лягістыка, электронны гандаль, захоўваньне і апрацоўка вялікага абсягу зьвестак. Лік іх працаўнікоў павялічыўся з 617 да 1115. Прамыя замежныя ўкладаньні на чыстай аснове зьнізіліся на 61,4 % да 44,3 млн даляраў ЗША, аднак укладаньні ў асноўны капітал узрасьлі на 15,4 % да 104,1 млн рублёў (42,3 млн $). Абсяг вытворчасьці вырас у 4,4 разу да 138,8 млн рублёў (56,4 млн $)^[8].

21 студзеня 2022 году кіраўнік адміністрацыі «Вялікага каменя» Аляксандар Ярашэнка паведаміў пра занятасьць на вытворчасьцях індустрыяльнага парку звыш 1760 чалавек з заробкам, які ўдвая перавышаў сярэдні па Беларусі: «Тут людзі атрымліваюць звыш 2600 рублёў». Пры гэтым, Ярашэнка адзначыў: «Больш за 80 % працоўных рэсурсаў — нашае насельніцтва, якое тут працуе»^[9].

Па прагнозах кіраўніка Беларусі Аляксандра Лукашэнкі, ад рэалізацыі гэтага праекту Беларусь можа атрымліваць дадатковыя 50 мільярдаў даляраў ад экспарту кожны рок^[10].

Крыніцы

^ Указ № 253 ад 5 чэрвеня 2012 г. «Аб Кітайска-беларускім індустрыяльным парку» // Belarus.by, 20 чэрвеня 2012 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.
^ А.Лукашэнка. Указ прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 5 чэрвеня 2012 г. № 253 «Аб стварэньні Кітайска-беларускага індустрыяльнага парка «Вялікі камень» (рас.) // Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь, 25 траўня 2017 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.
^ Кантакты (рас.) // Індустрыяльны парк «Вялікі камень», 2018 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.
^ Арцём Шрайбман. Кітайска-беларускі індустрыяльны парк перайменаваны ў індустрыяльны парк «Вялікі камень» // БелаПАН, 1 ліпеня 2014 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.
^ Сянько: Беларусь стала апорнай пляцоўкай кітайскай ініцыятывы «Пояс і шлях» // Беларускае тэлеграфнае агенцтва, 15 лістапада 2022 г. Архіўная копія ад 15 лістапада 2022 г. Праверана 16 лістапада 2022 г.
^ Кітайскім індустрыяльным паркам пад Смалявічамі зацікавілася Financial Times // Радыё «Свабода», 23 ліпеня 2013 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.
^ Рэзыдэнты «Вялікага каменя» маюць намер інвэставаць у праекты паўмільярда даляраў // БелТА, 12 красавіка 2018 г. Архіўная копія ад 12 красавіка 2018 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.
^ Выручка рэзыдэнтаў «Вялікага каменя» ў 2020 годзе вырасла ў 3,2 раза да Br189 млн // Беларускае тэлеграфнае агенцтва, 15 лютага 2021 г. Праверана 16 лютага 2021 г.
^ Колькі беларусаў і на якіх умовах працуюць у «Вялікім камені» // БелТА, 21 студзеня 2022 г. Праверана 23 студзеня 2022 г.
^ Ян Бабіцкі. Беларусы сталі таннай працоўнай сілай для Кітаю // Тэлеканал «Белсат», 8 траўня 2017 г. Архіўная копія ад 8 траўня 2017 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.

Вонкавыя спасылкі

Вялікі Камень (індустрыяльны парк) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Індустрыяльны парк // Міністэрства эканомікі Рэспублікі Беларусь, 2017 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.
Індустрыяльны парк «Вялікі камень» // Belarus.by, 2016 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.
Зваротная сувязь (рас.) // Індустрыяльны парк «Вялікі камень», 2021 г. Праверана 16 лютага 2021 г.
Рэзыдэнты (рас.)

[1] Указ № 253 ад 5 чэрвеня 2012 г. «Аб Кітайска-беларускім індустрыяльным парку» // Belarus.by, 20 чэрвеня 2012 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.

[2] А.Лукашэнка. Указ прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 5 чэрвеня 2012 г. № 253 «Аб стварэньні Кітайска-беларускага індустрыяльнага парка «Вялікі камень» (рас.) // Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь, 25 траўня 2017 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.

[3] Кантакты (рас.) // Індустрыяльны парк «Вялікі камень», 2018 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.

[4] Арцём Шрайбман. Кітайска-беларускі індустрыяльны парк перайменаваны ў індустрыяльны парк «Вялікі камень» // БелаПАН, 1 ліпеня 2014 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.

[5] Сянько: Беларусь стала апорнай пляцоўкай кітайскай ініцыятывы «Пояс і шлях» // Беларускае тэлеграфнае агенцтва, 15 лістапада 2022 г. Архіўная копія ад 15 лістапада 2022 г. Праверана 16 лістапада 2022 г.

[6] Кітайскім індустрыяльным паркам пад Смалявічамі зацікавілася Financial Times // Радыё «Свабода», 23 ліпеня 2013 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.

[7] Рэзыдэнты «Вялікага каменя» маюць намер інвэставаць у праекты паўмільярда даляраў // БелТА, 12 красавіка 2018 г. Архіўная копія ад 12 красавіка 2018 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.

[8] Выручка рэзыдэнтаў «Вялікага каменя» ў 2020 годзе вырасла ў 3,2 раза да Br189 млн // Беларускае тэлеграфнае агенцтва, 15 лютага 2021 г. Праверана 16 лютага 2021 г.

[9] Колькі беларусаў і на якіх умовах працуюць у «Вялікім камені» // БелТА, 21 студзеня 2022 г. Праверана 23 студзеня 2022 г.

[10] Ян Бабіцкі. Беларусы сталі таннай працоўнай сілай для Кітаю // Тэлеканал «Белсат», 8 траўня 2017 г. Архіўная копія ад 8 траўня 2017 г. Праверана 18 красавіка 2018 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]