Ян Абрамовіч

Ян Абрамовіч
	; Герб «Ястрабец зьменены»
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся	1540
Памёр	19 красавіка 1602
Род	Абрамовічы
Бацькі	Станіслаў Абрамовіч;
Жонка	Дарота Валовіч
Дзеці	Мікалай; Марына
Дзейнасьць	эканаміст

Вікіпэдыя мае артыкулы пра іншых асобаў з прозьвішчам Абрамовіч.

Ян Абрамовіч, таксама Ян Абрагамовіч (? — 19 красавіка 1602) — дзяржаўны дзяяч ВКЛ. З шляхецкага роду Абрамовічаў. Бацька Мікалая Абрамовіча.

Палітычная дзейнасьць

Сын Абрама Езафовіча. Выхоўваўся пры двары Мікалая Радзівіла Рудога. Падтрымліваў кальвінскую галіну Радзівілаў і іх апазыцыйную да Польшчы палітыку. Удзельнічаў у Інфлянцкай вайне. Віленскі войскі ў 1570 і падваявода ў 1572—1589, прэзыдэнт дорпацкі ў 1589—1601. Староста лідзкі ад 1579 й вэндэнскі ад 1589. На сойме 1585 дамагаўся ўключэньня Інфлянтаў у склад ВКЛ. Ваявода менскі 1593—1596 і смаленскі ад 1596 (абедзьве пасады атрымаў дзякуючы Крыштапу Радзівілу Перуну). У 1596 выступаў супраць узначальваньня віленскае дыяцэзіі палякам Бэрнардам Мацяёўскім.

Погляды й грамадзкая дзейнасьць

Адзін з кіраўнікоў кальвіністаў у ВКЛ, быў таксама шчыльна зьвязаны з праваслаўнымі (у тым ліку з князем Канстантынам Астроскім). Ягоная жонка Ганна Дарота з Валовічаў была апякункай віленскага праваслаўнага Сьвятадухава брацтва. У 1581 уступіў у канфлікт зь віленскім біскупа Юр’ем Радзівілам адносна юрысдыкцыі біскупа ў справах веры. Удзельнічаў у дыскусіях зь езуітамі ў Вільні ў 1585 і 1599, у дысыдэнцкіх зьездах у Торуні ў 1595 і ў Вільні ў 1599. У сваім маёнтку Варняны ў Віленскім павеце (валодаў ад 1587) збудаваў кальвінскі збор, школу й шпіталь. Напісаў кнігу «Меркаваньне ліцьвіна пра куплю таньней збожжа й больш дарагі продаж» (Zdanie Litwina, o kupczy taniej zboża a drogiej sprzedaży; 1595). Апякаў Андрэя Воляна й Яна Радвана, якога схіліў да напісаньня паэмы «Радзівіліяда». Сваім коштам выдаў кальвінскі катэхізіс віленскага прапаведніка С. Суроўскага (Вільня, 1598).

З нагоды ягонае сьмерці аднавернікі надрукавалі «Арацыю на жалобную сьмерць і пахаваньне вялікага патрону Збору Божага й мудрага сэнатара» (Oracya na żałobną śmierć i pogrzeb wielkiego patrona Zboru Bożego i mądrego Senatora).

Уладаньні

Валодаў маёнткамі Дубнікі й Язаў у Віленскім павеце, Сьвіраны, Сураж і Кабыльнік у Ашмянскім.^[1]

Крыніцы

^ Валерый Пазднякоў. Абрамовічы // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 198

Літаратура

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 1: Абаленскі — Кадэнцыя. — 684 с. — ISBN 985-11-0314-4

[1] Валерый Пазднякоў. Абрамовічы // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 198

[1]