Кірыла Арлоўскі: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьменаНаступная зьмена →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Rasa (гутаркі | унёсак)
4665 правак
Няма апісаньня зьменаў
выпраўленьне спасылак
Радок 8: Радок 8:
| месца_нараджэньня = <br>{{Сьцяг Расеі}} [[Мышкавічы]], [[Бабруйскі павет]], [[Менская губэрня]]
| месца_нараджэньня = <br>{{Сьцяг Расеі}} [[Мышкавічы]], [[Бабруйскі павет]], [[Менская губэрня]]
| дата_сьмерці = [[13 студзеня]] [[1968]]
| дата_сьмерці = [[13 студзеня]] [[1968]]
| месца_сьмерці = <br>{{Сьцяг БССР}} [[Мышкавічы]], [[Кіраўскі раён]], [[Магілёўская вобласьць]]
| месца_сьмерці = <br>{{Сьцяг БССР}} [[Мышкавічы]], [[Кіраўскі раён (Магілёўская вобласьць)|Кіраўскі раён]], [[Магілёўская вобласьць]]
| нацыянальнасьць =
| нацыянальнасьць =
| назва_палітычнай_арганізацыі = <!-- Рух, Аб’яднаньне, і пад. Неабавязковы. Па змоўчаньні — «Партыя» -->
| назва_палітычнай_арганізацыі = <!-- Рух, Аб’яднаньне, і пад. Неабавязковы. Па змоўчаньні — «Партыя» -->
Радок 21: Радок 21:
| узнагароды =
| узнагароды =
}}
}}
'''Кірыла Пракопавіч Арлоўскі''' ([[30 студзеня]] (паводле старога стылю 18 студзеня) [[1895]], [[Мышкавічы]], [[Бабруйскі павет]], [[Менская губэрня]], цяпер [[Кіраўскі раён]], [[Магілёўская вобласьць]] — [[13 студзеня]] [[1968]], [[Мышкавічы]], [[Кіраўскі раён]]) — адзін з кіраўнікоў партызанскага руху ў Заходняй Беларусі і ў Вялікую Айчынную вайну, савецкі выведнік, гаспадарчы дзеяч.
'''Кірыла Пракопавіч Арлоўскі''' ([[30 студзеня]] (паводле старога стылю 18 студзеня) [[1895]], [[Мышкавічы]], [[Бабруйскі павет]], [[Менская губэрня]], цяпер [[Кіраўскі раён (Магілёўская вобласьць)|Кіраўскі раён]], [[Магілёўская вобласьць]] — [[13 студзеня]] [[1968]], [[Мышкавічы]], [[Кіраўскі раён (Магілёўская вобласьць)|Кіраўскі раён]]) — адзін з кіраўнікоў партызанскага руху ў Заходняй Беларусі і ў Вялікую Айчынную вайну, савецкі выведнік, гаспадарчы дзеяч.


== Біяграфія ==
== Біяграфія ==
Зь сялянскае сям'і. У [[1910]] скончыў царкоўна-прыходзкую школу. З [[1915]] у арміі, удзельнік [[Першая сусьветная вайна|Першае сусьветнае вайны]]. Ваяваў на Заходнім фронце, служыў шарагоўцам 251-га запаснога пяхотнага палка, ад [[1917]] унтэр-афіцэрам, камандзірам сапэрного ўзводу 65-га пяхотнага палку. У студзені [[1918]] дэмабілізаваўся й вярнуўся дадому.
Зь сялянскае сям’і. У [[1910]] скончыў царкоўна-прыходзкую школу. З [[1915]] у арміі, удзельнік [[Першая сусьветная вайна|Першае сусьветнае вайны]]. Ваяваў на Заходнім фронце, служыў шарагоўцам 251-га запаснога пяхотнага палка, ад [[1917]] унтэр-афіцэрам, камандзірам сапэрного ўзводу 65-га пяхотнага палку. У студзені [[1918]] дэмабілізаваўся й вярнуўся дадому.


У чэрвені [[1918]] у час акупацыі Беларусі нямецкімі войскамі па заданьні [[Бабруйск]]ага падпольнага раённага камітэта [[РКП(б)]] арганізаваў і ўзначаліў партызанскі аддзел, якім камандаваў да сьнежня [[1918]]. У сьнежні [[1918]]-траўні [[1919]] працаваў у Бабруйскай надзвычайнай камісіі (ЧК). У [[1919]]-[[1920]] навучаўся на першых [[Масква|Маскоўскіх]] кулямётных курсаў, пасьля сканчэньня якіх у [[1920]] камандзір аддзелу [[рудабелка|рудабельскіх]] партызанаў (псэўданім Ваня), якія дзейнічалі ў тыле польскіх інтэрвэнтаў; потым на падпольнай працы ў [[Коўна|Коўне]]. У кастрычніку – сьнежні [[1920]] удзельнічаў у баёх супраць войскаў [[Станіслаў Булак-Балаховіч|Булак-Балаховіча]].
У чэрвені [[1918]] у час акупацыі Беларусі нямецкімі войскамі па заданьні [[Бабруйск]]ага падпольнага раённага камітэта [[РКП(б)]] арганізаваў і ўзначаліў партызанскі аддзел, якім камандаваў да сьнежня [[1918]]. У сьнежні [[1918]]-траўні [[1919]] працаваў у Бабруйскай надзвычайнай камісіі (ЧК). У [[1919]]—[[1920]] навучаўся на першых [[Масква|Маскоўскіх]] кулямётных курсаў, пасьля сканчэньня якіх у [[1920]] камандзір аддзелу [[рудабелка|рудабельскіх]] партызанаў (псэўданім Ваня), якія дзейнічалі ў тыле польскіх інтэрвэнтаў; потым на падпольнай працы ў [[Коўна|Коўне]]. У кастрычніку — сьнежні [[1920]] удзельнічаў у баёх супраць войскаў [[Станіслаў Булак-Балаховіч|Булак-Балаховіча]].


У [[1922]]—[[1925]] пад псэўданімамі Аршынаў, [[Муха-Міхальскі]] камандзір партызанскага аддзелу ў [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]]. У сьнежні [[1922]] прыбыў у [[Вялейскі павет]], 21 сьнежня разам з партызанамі Станіслава Ваўпшасава ўдзельнічаў у нападзе на мястэчка Ілья: партызаны зьнішчылі паліцэйскі гарнізон, занялі пошту, тэлеграф і кантору воласьці, захапілі зброю, а ў валасной управе зьнішчылі сьпісы недаімшчыкаў. Надалей узначальваў аддзел, што дзейнічаў пераважна на поўдні Беларусі: у навакольлі Баранавічаў, Лунінца, Століна. У ноч на [[4 жніўня]] [[1924]] зарганізаваў захоп мястэчка [[Стоўпцы]]<ref>Алег Дзярновіч. [http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=739 «Бандыты карысталіся беларускай гаворкай...»] // [[Наша Ніва]], [[11 сакавiка]] [[2006]]</ref>. Увосень [[1924]] — кіраўнік захопу ў палон [[Палескае ваяводзтва|палескага ваяводы]] [[Станіслаў Юзаф Даўнаровіч|Станіслава Юзафа Даўнаровіча]], якога ў выніку гэтага Арлоўскі вымусіў падаць у адстаўку<ref>Алег Праляскоўскі, Леў Крыштаповіч. [http://21.by/papers?id=100477 На нянавiсцi i фальсiфiкацыi гiсторыi дэмакратыi не пабудуеш] // «[[Зьвязда]]», [[17 верасьня]] [[2009]]</ref>. У выніку апэрацыяў Арлоўскага было забіта каля 100 чалавек.
У [[1922]]—[[1925]] пад псэўданімамі Аршынаў, [[Муха-Міхальскі]] камандзір партызанскага аддзелу ў [[Заходняя Беларусь|Заходняй Беларусі]]. У сьнежні [[1922]] прыбыў у [[Вялейскі павет]], 21 сьнежня разам з партызанамі Станіслава Ваўпшасава ўдзельнічаў у нападзе на мястэчка Ілья: партызаны зьнішчылі паліцэйскі гарнізон, занялі пошту, тэлеграф і кантору воласьці, захапілі зброю, а ў валасной управе зьнішчылі сьпісы недаімшчыкаў. Надалей узначальваў аддзел, што дзейнічаў пераважна на поўдні Беларусі: у навакольлі Баранавічаў, Лунінца, Століна. У ноч на [[4 жніўня]] [[1924]] зарганізаваў захоп мястэчка [[Стоўпцы]]<ref>Алег Дзярновіч. [http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=739 «Бандыты карысталіся беларускай гаворкай...»] // [[Наша Ніва]], [[11 сакавiка]] [[2006]]</ref>. Увосень [[1924]] — кіраўнік захопу ў палон [[Палескае ваяводзтва|палескага ваяводы]] [[Станіслаў Юзаф Даўнаровіч|Станіслава Юзафа Даўнаровіча]], якога ў выніку гэтага Арлоўскі вымусіў падаць у адстаўку<ref>Алег Праляскоўскі, Леў Крыштаповіч. [http://21.by/papers?id=100477 На нянавiсцi i фальсiфiкацыi гiсторыi дэмакратыi не пабудуеш] // «[[Зьвязда]]», [[17 верасьня]] [[2009]]</ref>. У выніку апэрацыяў Арлоўскага было забіта каля 100 чалавек.


У [[1930]] скончыў [[Камуністычны ўнівэрсытэт нацыянальных меншасьцяў Захаду імя Мархлеўскага]] ў Маскве. У [[1930]]-[[1936]] служыў у органах [[ДПУ]]-[[НКУС Беларусі]]. У [[1936]]-[[1937]] кіраўнік участку будаўніцтва каналу [[Масква-Волга]] ў горадзе [[Дзьмітраў]]. У [[1937]]—[[1938]] удзельнік [[Грамадзянская вайна ў Гішпаніі ў 1936-1939 гадоў|Грамадзянскае вайны]] ў [[Гішпанія|Гішпаніі]], дарадчык партызанскага корпусу рэспубліканскае арміі. З [[1939]] памочнік дырэктара Арэнбурскага (Чкалаўскага) сельгасінстытута. У сакавіку [[1941]]—траўні [[1942]] знаходўзія ў камандыроўцы па лініі НКУС у [[Кітай|Кітаі]].
У [[1930]] скончыў [[Камуністычны ўнівэрсытэт нацыянальных меншасьцяў Захаду імя Мархлеўскага]] ў Маскве. У [[1930]]—[[1936]] служыў у органах [[ДПУ]]-[[НКУС Беларусі]]. У [[1936]]—[[1937]] кіраўнік участку будаўніцтва каналу [[Масква-Волга]] ў горадзе [[Дзьмітраў]]. У [[1937]]—[[1938]] удзельнік [[Грамадзянская вайна ў Гішпаніі ў 1936-1939 гадоў|Грамадзянскае вайны]] ў [[Гішпанія|Гішпаніі]], дарадчык партызанскага корпусу рэспубліканскае арміі. З [[1939]] памочнік дырэктара Арэнбурскага (Чкалаўскага) сельгасінстытута. У сакавіку [[1941]]—траўні [[1942]] знаходўзія ў камандыроўцы па лініі НКУС у [[Кітай|Кітаі]].


У чэрвені [[1942]] сфармаваў і ўзначаліў разьведвальна-дывэрсійную групу [[НКДБ]], якая [[26 кастрычніка]] [[1942]] была закінутая на акупаваную нямецкімі войскамі тэрыторыю Беларусі і вырасла ў партызанскі аддзел "Сокалы". У красавіку – траўні [[1943]] на базе аддзела пад агульным камандаваньнем Арлоўскага створаныя тры партызанскія аддзелы. [[17 лютага]] [[1943]] група партызан на чале з Арлоўскім зьнішчыла з засады некалькі высокапастаўленых чыноўнікаў акупацыйнай адміністрацыі: генэральнага камісара Баранавічаў [[Фрыдрых Фрэнч|Фрыдрыха Фрэнча]], гэбітскамісара [[Баранавіцкая акруга|Баранавіцкае акругі]] [[Фрыдрых Шцюр|Фрыдрыха Шцюра]] й обэргрупэнфюрэра СС [[Фэрдынанд Засарнас|Фэрдынанда Засарнаса]]. Сам Арлоўскі быў цяжка паранены, страціў кісьці абедзьвюх рук. За гэты апэрацыю [[20 верасьня]] [[1943]] атрымаў званьне Героя Савецкага Саюзу, ордэн Леніна і мэдаль "Залатая Зорка".
У чэрвені [[1942]] сфармаваў і ўзначаліў разьведвальна-дывэрсійную групу [[НКДБ]], якая [[26 кастрычніка]] [[1942]] была закінутая на акупаваную нямецкімі войскамі тэрыторыю Беларусі і вырасла ў партызанскі аддзел «Сокалы». У красавіку — траўні [[1943]] на базе аддзела пад агульным камандаваньнем Арлоўскага створаныя тры партызанскія аддзелы. [[17 лютага]] [[1943]] група партызан на чале з Арлоўскім зьнішчыла з засады некалькі высокапастаўленых чыноўнікаў акупацыйнай адміністрацыі: генэральнага камісара Баранавічаў [[Фрыдрых Фрэнч|Фрыдрыха Фрэнча]], гэбітскамісара [[Баранавіцкая акруга|Баранавіцкае акругі]] [[Фрыдрых Шцюр|Фрыдрыха Шцюра]] й обэргрупэнфюрэра СС [[Фэрдынанд Засарнас|Фэрдынанда Засарнаса]]. Сам Арлоўскі быў цяжка паранены, страціў кісьці абедзьвюх рук. За гэты апэрацыю [[20 верасьня]] [[1943]] атрымаў званьне Героя Савецкага Саюзу, ордэн Леніна і мэдаль «Залатая Зорка».


Пасьля лекаваньня да сьнежня [[1944]] працаваў у НКДБ БССР, пасьля пайшоў у адстьаўку па стане здароўя. З [[1944]] на Кіраўшчыне старшыня калгасу «Рассвет», які хутка вырас у буйную гаспадарку і адным зь першых атрымаў мільён рублёў чыстага прыбытку. Сябар ЦК [[КПБ]] ад [[1949]], кандыдат у сябры ЦК [[КПСС]] у [[1956]]-[[1961]]. Дэпутат Вярхоўнага Савету БССР у [[1947]]—[[1951]], Вярхоўнага Савету СССР 3-7 скліканьняў ад [[1950]].
Пасьля лекаваньня да сьнежня [[1944]] працаваў у НКДБ БССР, пасьля пайшоў у адстьаўку па стане здароўя. З [[1944]] на Кіраўшчыне старшыня калгасу «Рассвет», які хутка вырас у буйную гаспадарку і адным зь першых атрымаў мільён рублёў чыстага прыбытку. Сябар ЦК [[КПБ]] ад [[1949]], кандыдат у сябры ЦК [[КПСС]] у [[1956]]—[[1961]]. Дэпутат Вярхоўнага Савету БССР у [[1947]]—[[1951]], Вярхоўнага Савету СССР 3-7 скліканьняў ад [[1950]].


Узнагароджаны 5 ардэнамі Леніна, 2 ардэнамі [[Ордэн Працоўнага Чырвонага сьцяга|Працоўнага Чырвонага сьцяга]], мэдалямі. Герой Савецкага Саюза ([[1943]]), Герой Сацыялістычнай Працы ([[18 студзеня]] [[1958]]).
Узнагароджаны 5 ардэнамі Леніна, 2 ардэнамі [[Ордэн Працоўнага Чырвонага сьцяга|Працоўнага Чырвонага сьцяга]], мэдалямі. Герой Савецкага Саюза ([[1943]]), Герой Сацыялістычнай Працы ([[18 студзеня]] [[1958]]).
Радок 41: Радок 41:
Імя Арлоўскага прысвоена калгасу «Рассвет», Кіраўскай сярэдняй школе № 2, [[Магілёў]]скаму ПТВ мэханізацыі сельскай гаспадаркі ў в. [[Буйнічы]]. Яго імем названы вуліцы ў Бабруйску, [[Ганцавічы|Ганцавічах]], [[Кіраўск]]у, [[Клецк]]у, [[Ляхавічы|Ляхавічах]], Магілёве. У Мышкавічах устаноўлены бюст Арлоўскаму.
Імя Арлоўскага прысвоена калгасу «Рассвет», Кіраўскай сярэдняй школе № 2, [[Магілёў]]скаму ПТВ мэханізацыі сельскай гаспадаркі ў в. [[Буйнічы]]. Яго імем названы вуліцы ў Бабруйску, [[Ганцавічы|Ганцавічах]], [[Кіраўск]]у, [[Клецк]]у, [[Ляхавічы|Ляхавічах]], Магілёве. У Мышкавічах устаноўлены бюст Арлоўскаму.


Кірыла Арлоўскі быў прататыпам галоўнага героя фільму "Старшыня" й Робэрта Джордана з аповесьці "[[Па кім зьвініць звон]]" [[Эрнэст Гэмінґўэй|Эрнэста Гэмінґўэя]] (паводле іншых зьвестак, прататыпам Джордана быў [[Хаджы-Умар Мамсураў]]).
Кірыла Арлоўскі быў прататыпам галоўнага героя фільму «Старшыня» й Робэрта Джордана з аповесьці «[[Па кім зьвініць звон]]» [[Эрнэст Гэмінґўэй|Эрнэста Гэмінґўэя]] (паводле іншых зьвестак, прататыпам Джордана быў [[Хаджы-Умар Мамсураў]]).


== Пераацэнкі дзейнасьці ==
== Пераацэнкі дзейнасьці ==
У постсавецкі пэрыяд зьявіліся абвінавачваньні Кірылы Арлоўскага ў тэрарызьме<ref>[[Іосіф Сярэдзіч]]. [http://old.nv-online.info/index.php?c=ar&i=14186&p=1&c2=calcym&combo_calmonth=11&combo_calyear=2009&combo_pubnum=344&combo_pubyear=2009 60 і 20] // [[Народная Воля]] № 65—66, [[30 красавіка]] [[2009]]</ref>, бандытызьме, забойствах цывільнага насельніцтва<ref>[[Зьміцер Бартосік]]. [http://www.svaboda.org/content/transcript/1336722.html «Мэты ў іх былі — не рабаваць і забіваць, а барацьба з уладай»] // [[Радыё Свабода]], [[30 кастрычніка]] [[2008]]</ref>.
У постсавецкі пэрыяд зьявіліся абвінавачваньні Кірылы Арлоўскага ў тэрарызьме<ref>[[Іосіф Сярэдзіч]]. [http://old.nv-online.info/index.php?c=ar&i=14186&p=1&c2=calcym&combo_calmonth=11&combo_calyear=2009&combo_pubnum=344&combo_pubyear=2009 60 і 20] // [[Народная Воля]] № 65—66, [[30 красавіка]] [[2009]]</ref>, бандытызьме, забойствах цывільнага насельніцтва<ref>[[Зьміцер Бартосік]]. [http://www.svaboda.org/content/transcript/1336722.html «Мэты ў іх былі — не рабаваць і забіваць, а барацьба з уладай»] // [[Радыё Свабода]], [[30 кастрычніка]] [[2008]]</ref>.


== Цікавыя зьвесткі ==
== Цікавыя зьвесткі ==
Радок 53: Радок 53:


== Вонкавыя спасылкі ==
== Вонкавыя спасылкі ==
*[http://spadchyna.org/index.php?view=details&id=91%3A%D0%90%D1%80%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96+%D0%9A%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%BB%D0%B0+&option=com_eventlist&Itemid=454 Арлоўскі Кірыла Пракопавіч]
* [http://spadchyna.org/index.php?view=details&id=91%3A%D0%90%D1%80%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96+%D0%9A%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%BB%D0%B0+&option=com_eventlist&Itemid=454 Арлоўскі Кірыла Пракопавіч]
*[http://209.85.135.132/search?q=cache:fAshNX5xjcMJ:vialejka.org/download/hazety/volat/volat4.pdf+%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%BB%D0%B0+%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96&cd=6&hl=be&ct=clnk&gl=by Ваенныя часы]
* [http://209.85.135.132/search?q=cache:fAshNX5xjcMJ:vialejka.org/download/hazety/volat/volat4.pdf+%D0%BA%D1%96%D1%80%D1%8B%D0%BB%D0%B0+%D0%B0%D1%80%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96&cd=6&hl=be&ct=clnk&gl=by Ваенныя часы]
*[http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=1326 Орловский Кирилл Прокофьевич]
* [http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=1326 Орловский Кирилл Прокофьевич]
*[http://www.mlib.basnet.by/kray/kirovsk/1.html Нашы славутыя землякі]
* [http://www.mlib.basnet.by/kray/kirovsk/1.html Нашы славутыя землякі]
*[http://www.mlib.basnet.by/kray/Znak/R9P21.html Арлоўскі Кірыла Пракопавіч (1895-1968)]
* [http://www.mlib.basnet.by/kray/Znak/R9P21.html Арлоўскі Кірыла Пракопавіч (1895—1968)]
*[http://www.hrono.ru/biograf/bio_o/orlovsky.html Орловский Кирилл Прокофьевич 1895-1968 БИОГРАФИЧЕСКИЙ УКАЗАТЕЛЬ]
* [http://www.hrono.ru/biograf/bio_o/orlovsky.html Орловский Кирилл Прокофьевич 1895—1968 БИОГРАФИЧЕСКИЙ УКАЗАТЕЛЬ]
*[http://www.predsedatel.by/index.php?option=com_content&task=view&id=90&Itemid=191 Александр Лобов. Орловский Кирилл Прокофьевич]
* [http://www.predsedatel.by/index.php?option=com_content&task=view&id=90&Itemid=191 Александр Лобов. Орловский Кирилл Прокофьевич]


{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Арлоўскі, Кірыла}}
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Арлоўскі, Кірыла}}

Вэрсія ад 00:43, 29 ліпеня 2010

Кірыла Арлоўскі
Файл:Arlouski K.jpg
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся: 30 студзеня 1895

Сьцяг Расеі Мышкавічы, Бабруйскі павет, Менская губэрня
Памёр: 13 студзеня 1968

Сьцяг Беларускай ССР Мышкавічы, Кіраўскі раён, Магілёўская вобласьць
Партыя: КПСС
Адукацыя: Камуністычны ўнівэрсытэт нацыянальных меншасьцяў Захаду імя Мархлеўскага
Узнагароды:

Кірыла Пракопавіч Арлоўскі (30 студзеня (паводле старога стылю 18 студзеня) 1895, Мышкавічы, Бабруйскі павет, Менская губэрня, цяпер Кіраўскі раён, Магілёўская вобласьць — 13 студзеня 1968, Мышкавічы, Кіраўскі раён) — адзін з кіраўнікоў партызанскага руху ў Заходняй Беларусі і ў Вялікую Айчынную вайну, савецкі выведнік, гаспадарчы дзеяч.

Біяграфія

Зь сялянскае сям’і. У 1910 скончыў царкоўна-прыходзкую школу. З 1915 у арміі, удзельнік Першае сусьветнае вайны. Ваяваў на Заходнім фронце, служыў шарагоўцам 251-га запаснога пяхотнага палка, ад 1917 унтэр-афіцэрам, камандзірам сапэрного ўзводу 65-га пяхотнага палку. У студзені 1918 дэмабілізаваўся й вярнуўся дадому.

У чэрвені 1918 у час акупацыі Беларусі нямецкімі войскамі па заданьні Бабруйскага падпольнага раённага камітэта РКП(б) арганізаваў і ўзначаліў партызанскі аддзел, якім камандаваў да сьнежня 1918. У сьнежні 1918-траўні 1919 працаваў у Бабруйскай надзвычайнай камісіі (ЧК). У 1919—1920 навучаўся на першых Маскоўскіх кулямётных курсаў, пасьля сканчэньня якіх у 1920 камандзір аддзелу рудабельскіх партызанаў (псэўданім Ваня), якія дзейнічалі ў тыле польскіх інтэрвэнтаў; потым на падпольнай працы ў Коўне. У кастрычніку — сьнежні 1920 удзельнічаў у баёх супраць войскаў Булак-Балаховіча.

У 1922—1925 пад псэўданімамі Аршынаў, Муха-Міхальскі камандзір партызанскага аддзелу ў Заходняй Беларусі. У сьнежні 1922 прыбыў у Вялейскі павет, 21 сьнежня разам з партызанамі Станіслава Ваўпшасава ўдзельнічаў у нападзе на мястэчка Ілья: партызаны зьнішчылі паліцэйскі гарнізон, занялі пошту, тэлеграф і кантору воласьці, захапілі зброю, а ў валасной управе зьнішчылі сьпісы недаімшчыкаў. Надалей узначальваў аддзел, што дзейнічаў пераважна на поўдні Беларусі: у навакольлі Баранавічаў, Лунінца, Століна. У ноч на 4 жніўня 1924 зарганізаваў захоп мястэчка Стоўпцы[4]. Увосень 1924 — кіраўнік захопу ў палон палескага ваяводы Станіслава Юзафа Даўнаровіча, якога ў выніку гэтага Арлоўскі вымусіў падаць у адстаўку[5]. У выніку апэрацыяў Арлоўскага было забіта каля 100 чалавек.

У 1930 скончыў Камуністычны ўнівэрсытэт нацыянальных меншасьцяў Захаду імя Мархлеўскага ў Маскве. У 1930—1936 служыў у органах ДПУ-НКУС Беларусі. У 1936—1937 кіраўнік участку будаўніцтва каналу Масква-Волга ў горадзе Дзьмітраў. У 1937—1938 удзельнік Грамадзянскае вайны ў Гішпаніі, дарадчык партызанскага корпусу рэспубліканскае арміі. З 1939 памочнік дырэктара Арэнбурскага (Чкалаўскага) сельгасінстытута. У сакавіку 1941—траўні 1942 знаходўзія ў камандыроўцы па лініі НКУС у Кітаі.

У чэрвені 1942 сфармаваў і ўзначаліў разьведвальна-дывэрсійную групу НКДБ, якая 26 кастрычніка 1942 была закінутая на акупаваную нямецкімі войскамі тэрыторыю Беларусі і вырасла ў партызанскі аддзел «Сокалы». У красавіку — траўні 1943 на базе аддзела пад агульным камандаваньнем Арлоўскага створаныя тры партызанскія аддзелы. 17 лютага 1943 група партызан на чале з Арлоўскім зьнішчыла з засады некалькі высокапастаўленых чыноўнікаў акупацыйнай адміністрацыі: генэральнага камісара Баранавічаў Фрыдрыха Фрэнча, гэбітскамісара Баранавіцкае акругі Фрыдрыха Шцюра й обэргрупэнфюрэра СС Фэрдынанда Засарнаса. Сам Арлоўскі быў цяжка паранены, страціў кісьці абедзьвюх рук. За гэты апэрацыю 20 верасьня 1943 атрымаў званьне Героя Савецкага Саюзу, ордэн Леніна і мэдаль «Залатая Зорка».

Пасьля лекаваньня да сьнежня 1944 працаваў у НКДБ БССР, пасьля пайшоў у адстьаўку па стане здароўя. З 1944 на Кіраўшчыне старшыня калгасу «Рассвет», які хутка вырас у буйную гаспадарку і адным зь першых атрымаў мільён рублёў чыстага прыбытку. Сябар ЦК КПБ ад 1949, кандыдат у сябры ЦК КПСС у 1956—1961. Дэпутат Вярхоўнага Савету БССР у 1947—1951, Вярхоўнага Савету СССР 3-7 скліканьняў ад 1950.

Узнагароджаны 5 ардэнамі Леніна, 2 ардэнамі Працоўнага Чырвонага сьцяга, мэдалямі. Герой Савецкага Саюза (1943), Герой Сацыялістычнай Працы (18 студзеня 1958).

Памяць

Імя Арлоўскага прысвоена калгасу «Рассвет», Кіраўскай сярэдняй школе № 2, Магілёўскаму ПТВ мэханізацыі сельскай гаспадаркі ў в. Буйнічы. Яго імем названы вуліцы ў Бабруйску, Ганцавічах, Кіраўску, Клецку, Ляхавічах, Магілёве. У Мышкавічах устаноўлены бюст Арлоўскаму.

Кірыла Арлоўскі быў прататыпам галоўнага героя фільму «Старшыня» й Робэрта Джордана з аповесьці «Па кім зьвініць звон» Эрнэста Гэмінґўэя (паводле іншых зьвестак, прататыпам Джордана быў Хаджы-Умар Мамсураў).

Пераацэнкі дзейнасьці

У постсавецкі пэрыяд зьявіліся абвінавачваньні Кірылы Арлоўскага ў тэрарызьме[6], бандытызьме, забойствах цывільнага насельніцтва[7].

Цікавыя зьвесткі

У вагуле восем з паловай гадоў правёў у тыле праціўніка, больш за семдзесят разоў нелегальна праходзіў празь мяжу[8].

Крыніцы

  1. ^ аўтабіяграфія
  2. ^ https://topwar.ru/21238-orlovskiy-kirill-prokofevich.html
  3. ^ http://www.great-country.ru/articles/sssr/sov_elite/00006.html
  4. ^ Алег Дзярновіч. «Бандыты карысталіся беларускай гаворкай...» // Наша Ніва, 11 сакавiка 2006
  5. ^ Алег Праляскоўскі, Леў Крыштаповіч. На нянавiсцi i фальсiфiкацыi гiсторыi дэмакратыi не пабудуеш // «Зьвязда», 17 верасьня 2009
  6. ^ Іосіф Сярэдзіч. 60 і 20 // Народная Воля № 65—66, 30 красавіка 2009
  7. ^ Зьміцер Бартосік. «Мэты ў іх былі — не рабаваць і забіваць, а барацьба з уладай» // Радыё Свабода, 30 кастрычніка 2008
  8. ^ Александр Лобов. Орловский Кирилл Прокофьевич

Вонкавыя спасылкі

Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Кірыла_Арлоўскі&oldid=749260»