Беларускі парк высокіх тэхналёгіяў
Каардынаты: 53°55′36″ пн. ш. 27°41′20″ у. д. / 53.92667° пн. ш. 27.68889° у. д.
| Беларускі парк высокіх тэхналёгіяў | |
| Абрэвіятура | БПВТ |
|---|---|
| Дата ўтварэньня | 22 сьнежня 2005 (19 гадоў таму) |
| Тып | свабодная эканамічная зона |
| Юрыдычны статус | дзяржаўная ўстанова |
| Мэта | Экспарт праграмных распрацовак |
| Штаб-кватэра | Першамайскі раён, вул. Купрэвіча, д.1, корп. 1, 9-ы паверх[1] |
| Месцазнаходжаньне | Менск |
| Дзейнічае ў рэгіёнах | Беларусь |
| Сяброўства | 1021 прадпрыемства (2021 год) |
| Афіцыйныя мовы | беларуская, расейская |
| Кіраўнік | Усевалад Янчэўскі |
| 1-я намесьніца | Інэса Канцавая |
| Намесьнікі | Аляксандар Марцінкевіч, Іван Жызьнеўскі[2] |
| Асноўныя асобы | Валер Цапкала, Міхаіл Батура[3] |
| Кіроўны орган | Кіраўніцтва |
| Матчына кампанія | прэзыдэнт Беларусі |
| Сайт | park.by |
Парк высокіх тэхналёгіяў — праект па падтрымцы і разьвіцьці ў Беларусі высокіх тэхналёгіяў.
Мэта праекту — стварыць у краіне спрыяльныя ўмовы для разьвіцьця індустрыі экспартна-арыентаванага праграмаваньня, разьвіцьцё іншых экспартных вытворчасьцяў, заснаваных на новых і высокіх тэхналёгіях, а таксама для канцэнтрацыі кадравага, навукова-вытворчага і інвэстыцыйна-фінансавага патэнцыялу.
Умовы працы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У адпаведнасьці з дэкрэтам прэзыдэнта, рэзыдэнты Парка вызваляюцца ад выплаты мытаў, падаткаў на прыбытак, нерухомасьць і дададзеную вартасьць[4] і іншых абавязковых выплатаў у рэспубліканскі бюджэт, дзяржаўныя мэтавыя бюджэтныя і пазабюджэтныя фонды, якія выплачваюцца з выручкі ад рэалізацыі тавараў. Становішчам дэкрэту прадугледжаныя вызначаныя прэфэрэнцыі і ў часткі выплаты падаходнага падатку. Акрамя таго, рэзыдэнтам Парка падаецца права вырабляць выплату абавязковых страхавых унёскаў у паменшаным памеры.
Па ацэнцы прэм’ер-міністра Беларусі Сяргея Сідорскага стварэньне Парка высокіх тэхналёгіяў дазволіць ужо праз 3—4 гады вырабляць праграмнай прадукцыі на суму $350 млн у год і задзейнічаць у гэтай сфэры каля 15 тыс. чалавек. Пры гэтым дзель інфармацыйных тэхналёгіяў у ВУП складзе больш за 4%. Па ацэнках адмыслоўцаў, у цяперашні час на экспарт зь Беларусі штогод пастаўляецца інфармацыйнага прадукта на суму ад $50 да $100 млн (меней 1% ВУП).
Месцазнаходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Парк разьмесьціцца ў Менску на плошчы 106,8 га на тэрыторыі Акадэмгарадка (недалёка ад мікрараёну Ўручча). Забудова ПВТ павінна пачацца ў 2008 годзе, а ў 2007 на тэрыторыі Парка плянуецца завяршыць будаўніцтва «доўгабуда» — будынка Інстытуту фізыкі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі. Мяркуецца ўсталяваць у гэтым будынку арэндную стаўку значна ніжэй за звычайную, для прыцягненьня пачаткоўцаў і невялікіх кампаніяў.
Удзельнікі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У траўні 2016 году ў ПВТ было зарэгістравана 152 рэзыдэнты.[5]
Па стане на 10 чэрвеня 2008 году ў ПВТ налічвалася 46 рэзыдэнтаў — 57% рэзыдэнтаў ПВТ створаныя беларускімі фундатарамі, 15% зьяўляліся сумеснымі прадпрыемствамі, 28% — арганізацыямі са 100-адсоткавым замежным статутным капіталам. У ПВТ працавала больш за 5 тыс. чал. Больш за 70% з тых, хто працуе, складае моладзь ва ўзросьце ад 18 да 30 гадоў[6].
Па стане на 10 кастрычніка 2008 году ў Парку было 58 кампаніяў і 8 бізнэс-праектаў.
Па выніках першага паўгодзьдзя 2008 году, экспарт паслугаў рэзыдэнтаў ПВТ у параўнаньні з аналягічным пэрыядам 2007 году павялічыўся больш чым удвая. Экспарт паслугаў па распрацоўцы праграмнага забесьпячэньня за гэты час склаў 43,5 млн даляраў (87% ад агульнага аб’ёму вытворчасьці). Заказчыкамі рэзыдэнтаў ПВТ зьяўляюцца кампаніі з 35 краінаў. За першае паўгодзьдзе ў ПВТ створана 717 новых працоўных месцаў[7].
Адток кампаніяў пасьля 2020 году
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Пасьля прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году і наступных за імі масавых пратэстаў, якія суправаджаліся рэпрэсіямі з боку ўладаў, Парк высокіх тэхналёгіяў сутыкнуўся з масавым адтокам IT-кампаніяў і спэцыялістаў. Гэты працэс быў выкліканы палітычнай нестабільнасьцю, праблемамі зь бясьпекай і парушэньнем правоў чалавека ў краіне.[8]
Шматлікія буйныя і вядомыя кампаніі, якія былі рэзыдэнтамі ПВТ, поўнасьцю або часткова рэлякавалі свой бізнэс і супрацоўнікаў у іншыя краіны, такія як Летува, Польшча, Кіпр і Грузія. Сярод кампаніяў, якія пакінулі Беларусь, былі такія вядомыя гульцы, як Ґуртам (распрацоўнік плятформы Wialon), Akveo, а таксама значная частка камандаў EPAM Systems, Wargaming і PandaDoc.[9]
Паводле зьвестак на 2024 год, колькасьць спэцыялістаў, занятых у кампаніях-рэзыдэнтах ПВТ, значна скарацілася ў параўнаньні зь пікавымі паказьнікамі 2021 году. Гэты адток прывёў да зьніжэньня ролі Парку як вядучага IT-клястару ва Ўсходняй Эўропе.[10]
Кіраваньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Кіраўніцтва. Кіраўнік прызначаецца прэзыдэнтам. Намесьнікі — кіраўніком па ўзгадненьні з Назіральнай радай (НР). Выконвае пастановы НР ды разглядае прапановы прадпрыемстваў аб укладаньнях. Уносіць ураду прапановы аб зьмене сваёй дзейнасьці і накіроўвае НР зьвесткі для ўліку прадпрыемстваў. Вядзе ўлік прадпрыемстваў-удзельнікаў ды выдае ім адпаведныя пасьведчаньні. Ацэньвае пададзеныя прадпрыемствамі задумы ды зьбірае ад удзельнікаў Парка копіі грашовай справаздачнасьці. Заключае з удзельнікамі дамовы аб умовах дзейнасьці і сочыць за іх выкананьнем. Узгадняе дзейнасьць установаў забесьпячэньня і бароніць зацікаўленасьці ўдзельнікаў перад органамі ўлады. Здае ўдзельнікам у арэнду памяшканьні ў межах Парку[11].
- Назіральная рада. Старшыня, намесьнік і рэшта складу прызначаюцца прэзыдэнтам. Разглядае прапановы кіраўніка аб кірунках дзейнасьці. Ухваляе пастановы аб уліку прадпрыемстваў-удзельнікаў і ацэнцы іх задумаў. Разглядае прапановы ўдзельнікаў і Кіраўніцтва Парка[12].
Гісторыя
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Ідэя стварэньня беларускага аналягу «Крамянёвае даліны» пачала абмяркоўвацца ў 2004 годзе[13]. Дэкрэт № 12 «Аб Парку высокіх тэхналёгіяў» быў падпісаны прэзыдэнтам Рэспублікі Беларусь 22 верасьня 2005[14]. 11 кастрычніка 2005 году пасаду кіраўніка ПВТ заняў Валер Цапкала[15]. На 4 чэрвеня 2009 г. у парку працавала звыш 6 тыс. праграмістаў[16].
Да 2009 году на базе ПВТ плянавалася адкрыць сумесны беларуска-індыйскі навучальны цэнтар у сфэры высокіх тэхналёгіяў. Чакаецца, што ў ім будуць падвышаць кваліфікацыю IT-адмыслоўцы, а таксама настаўнікі і выкладчыкі інфарматыкі, акрамя таго для іх прадугледжваюцца стажыроўкі ў Індыі[17]. Пазьней дата была перанесеная на красавік 2012 году.[18]. На 2016 г. мабільнымі дастасункамі, распрацаванымі рэзыдэнтамі ПВТ, карысталіся 900 млн чалавек. Пакупнікамі распрацаванага ў ПВТ апраграмаваньня выступалі 5 з 10 найбольшых паводле выручкі прадпрыемстваў у сьвеце[19]. У 2016 годзе прадпрыемствы ПВТ наймалі 24 000 супрацоўнікаў[20].
15 сакавіка 2017 году кіраўніком ПВТ стаў Усевалад Янчэўскі. За 2017—2019 гады лік супрацоўнікаў прадпрыемстваў Беларускага ПВТ вырас на больш як 33 000 да 61 000 чалавек (+118 %). За 2019 год падатковы адлічэньні прадпрыемстваў ПВТ склалі 302,2 млн рублёў (144,7 млн $), што перавысіла падаткі ад усіх прадпрыемстваў Міністэрства архітэктуры і будаўніцтва, Міністэрства прамысловасьці і Міністэрства сельскай гаспадаркі і харчаваньня Беларусі. На ліпень 2020 году лік працаўнікоў прадпрыемстваў ПВТ перавысіў 63 000 чалавек[21]. Звыш паловы працаўнікоў склала моладзь у веку да 31 году. З 2018 году па красавік 2020 году лік прадпрыемстваў ПВТ вырас 4-кратна да 818 кампаніяў, зь якіх 82 (10 %) знаходзіліся ў абласьцях. Пагатоў, прадпрыемствы ПВТ у абласьцях наймалі 4000 супрацоўнікаў (6,4 %)[22]. 9 кастрычніка 2020 году Наглядальная рада Парку высокіх тэхналёгіяў ухваліла Рашэньне аб уліку 83 прадпрыемстваў у якасьці ўдзельнікаў ПВТ. У выніку агульным лік прадпрыемстваў у ПВТ дасягнуў 969. Сярод новых прадпрыемстваў 2/3 заснавалі ў 2019—2020 гадах. Зь іх 76 прадпрыемстваў дзейнічала ў Менску і Менскай вобласьці, 3 — у Гомелі, 2 — Берасьці і па 1 — у Магілёве і Полацку. Новыя прадпрыемствы працавалі ў 6 галінах — адукацыі, аўдыце, дастаўцы, кансультаваньні, мэдыцыне і электронным гандлі. У іх ліку прысутнічалі замежныя прадпрыемствы з 4-х краінаў — ЗША, Ізраілю, Латвіі і Нямеччыны. Таксама далучылася 6 замежных прадпрыемстваў распрацоўкі[23]. У 2020 годзе экспарт прадпрыемстваў ПВТ перавысіў 2,5 млрд даляраў ЗША, што склала звыш 20 % экспарту паслугаў Беларусі[24].
3 сакавіка 2021 году Наглядальная рада ПВТ паставіла на ўлік у Парку 65 прадпрыемстваў, у выніку чаго агульны лік прадпрыемстваў Парку перасягнуў 1000 і стаў налічваць 1021 прадпрыемства. Новымі прадпрыемствамі ПВТ сталі прадстаўнікі 7 галінаў: гандлю, гульняў, мэдыцыны, перавозак, прамысловасьці, сельскай гаспадаркі і фінансаў. Сярод іх быў цэнтар дадзеных «А1 ІКТ сэрвісы», вытворца лекарскага мабільнага дастасунку «АМІС-АйЦі», распрацоўнік будаўнічага прынтэра «Бадробат» і вытворца біямэтрычных тэрміналаў «Інтэграцыя Дыстрыб'юцыя Праекты». Таксама сярод замежных прадпрыемстваў былі «Альтарос Бел» у галіне разьмеркаваных фінансаў, распрацоўнік пдф-бібліятэкі «ДЛТ тэкст» і «Дэрыў Бай» у галіне анлайн-гандлю[25].
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Кантакты // Парк высокіх тэхналёгіяў, 2021 г. Праверана 3 сакавіка 2021 г.
- ^ Кіраўніцтва // Парк высокіх тэхналёгіяў, 2021 г. Праверана 3 сакавіка г.
- ^ Назіральная рада (рас.) // Парк высокіх тэхналёгіяў, 2020 г. Праверана 22 ліпеня 2020 г.
- ^ Тамара Савіч (19 чэрвеня 2012) Кітайскі тэхнапарк ці Парк высокіх тэхналёгіяў: у каго льготы смачней. Эўрапейскае радыё для Беларусі. Праверана 26 чэрвеня 2012 г.
- ^ «Поиск по компаниям-резидентам ПВТ» (рас.)
- ^ IT.TUT.BY, Уровень рентабельности резидентов ПВТ достиг 36% (рас.)
- ^ IT.TUT.BY, [1] (рас.)
- ^ https://prcrussia.com/tehnologii/chto-stalo-s-belorusskim-pvt-ot-krupnogo-mirovogo-czentra-it-do-zony-dlya-onlajn-kazino-i-seryh-kriptoproektov.html
- ^ https://devby.io/news/gurtam-akveo-vse
- ^ https://news.zerkalo.io/economics/56304.html
- ^ Указ прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 31 студзеня 2006 г. № 65 (рас.). Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь (5 красавіка 2012). Праверана 30 красавіка 2012 г.
- ^ Дэкрэт прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 22 верасьня 2005 г. № 12 (рас.). Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь (27 красавіка 2011). Праверана 30 красавіка 2012 г.
- ^ Лілія Крапівіна (4 лістапада 2004) Праект дэкрэта прэзыдэнта аб стварэньні ў Беларусі парку высокіх тэхналёгіяў накіраваны на дапрацоўку БелТА. Зьвязда, № 264-265. Праверана 4 траўня 2012 г.
- ^ Дэкрэт прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь № 12 Дакумэнты. Зьвязда, № 186 (25518) (24 верасьня 2005). Праверана 4 траўня 2012 г.
- ^ Валер Цапкала назначаны дырэктарам адміністрацыі Парку высокіх тэхналёгіяў БелТА. Зьвязда, № 197 (25529) (11 кастрычніка 2005). Праверана 4 траўня 2012 г.
- ^ Вольга Бяляўская. Першы будынак адміністрацыйна-вытворчага комплексу ПВТ уведзены ў эксплюатацыю // БелТА, 4 чэрвеня 2009 г. Праверана 6 траўня 2013 г.
- ^ Беларусь и Индия создадут учебный центр на базе Парка высоких технология (рас.)
- ^ «ПВТ планирует в апреле открыть ИТ-академию» (рас.)
- ^ Расея праяўляе эканамічны эгаізм у ІТ-сэктары - Цапкала // БелТА, 6 чэрвеня 2016 г. Архіўная копія ад 6 чэрвеня 2016 г. Праверана 6 чэрвеня 2016 г.
- ^ Парк высоких технологий подвел итоги работы в 2015 году Праверана 31 траўня 2016 г.
- ^ Тэлеканал «Беларусь 1». Больш чым 63 тыс. чалавек працуюць у ПВТ // Белтэлерадыёкампанія, 20 ліпеня 2020 г. Праверана 22 ліпеня 2020 г.
- ^ Тэлеканал «Беларусь 1». 4 тысячы рабочых месцаў створана рэзыдэнтамі Парка высокіх тэхналёгій у рэгіёнах краіны // Белтэлерадыёкампанія, 20 ліпеня 2020 г. Праверана 22 ліпеня 2020 г.
- ^ Больш за 80 новых рэзыдэнтаў зарэгістравалі ў ПВТ // Газэта «Зьвязда», 10 кастрычніка 2020 г. Праверана 12 кастрычніка 2020 г.
- ^ Экспарт ПВТ у 2020 годзе перавысіў $2,5 млрд - Галоўчанка // БелТА, 5 лютага 2021 г. Праверана 5 студзеня 2021 г.
- ^ Колькасьць рэзыдэнтаў ПВТ перасягнула 1 тыс. // БелТА, 3 сакавіка 2021 г. Праверана 3 сакавіка 2021 г.
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Электронная звароты // Парк высокіх тэхналёгіяў, 2021 г. Праверана 3 сакавіка 2021 г.
- Інга Міндалёва (25 кастрычніка 2005) Парку быць З першых вуснаў. Зьвязда, № 207 (25539). Праверана 4 траўня 2012 г.
- Інтэрвію з дырэктарам адміністрацыі Парка высокіх тэхналёгіяў (рас.)