Ахема

«Ахема»
	лет. Achema
Тып	акцыянэрнае таварыства
Заснаваная	9 лютага 1965 (59 гадоў таму)
Уласьнікі	канцэрн «Ахема» (95%)
Краіна	Летува
Разьмяшчэньне	Ковенскі павет
Адрас	Янаўскі раён, Рукласкае староства(d), Яналаўкі(d), д. 1
Ключавыя фігуры	Рамунас Міляўскіс (генэральны дырэктар), Эвалдас Венцкус
Галіна	прамысловасьць
Прадукцыя	азотныя ўгнаеньні, аміяк, смолы, тлен і фармалін
Абарачэньне	374,965 млн эўра (2020 год)
Апэрацыйны прыбытак	69,205 млн эўра (2020 год)
Чысты прыбытак	61,435 млн эўра (2020 год)
Лік супрацоўнікаў	1324 (2021 год)
Матчына кампанія	канцэрн «Ахема» (Вільня)
Даччыныя кампаніі	«Газхема»
Аўдытар	«КПМГ»
	achema.lt
	«Ахема» у Вікісховішчы

Каардынаты: 55°5′7″ пн. ш. 24°19′50″ у. д. / 55.08528° пн. ш. 24.33056° у. д. / 55.08528; 24.33056

«Ахема» — хімічнае прадпрыемства Летувы, заснаванае ў лютым 1965 году ў Яналаўках(d) (Ковенскі павет).

На 2022 год пераважна вырабляла азотныя ўгнаеньні, вадкія ўгнаеньні, аміяк, азотную кісьлю, фармалін, смолы, вугальную кісьлю, тлен, азот і рашчыну сульфату алюміну. На прадпрыемстве працавала звыш 1300 чалавек. У 2021 годзе вытворчасьць угнаеньняў склала 2,47 млн тонаў^[4]. Зь іх 76 % паставілі за мяжу, у тым ліку 18 % — у Францыю, 10 % — у Вялікабрытанію, 10 % — у Польшчу, 8 % — у Бэльгію, 7 % — у Нямеччыну, 5 % — у Швэцыю і па 3 % — у Аўстралію, Данію, Украіну і Чэхію. Большасьць паставак у краіны Эўропы ажыцьцяўлялі праз 4 даччыныя ТАА: «Літфэрт» у Францыі (Рэн, край Брэтань), «Літэксімп» у Польшчы (Просткі, Вармінска-Мазурскае ваяводзтва), «Агра Балтыка» у Нямеччыне (Ростак, зямля Мэкленбург — Пярэдняя Памяранія) і «Аграхема» у Латвіі (Ецаўская воласьць, Баўскі край). Агулам выпускалі 40 відаў вырабаў^[5]. Звыш 38 % супрацоўнікаў мелі найвышэйшую асьвету^[6].

Вытворчасьць і дастаўка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

На 2022 год «Ахема» выкарыстоўвала ў асноўным прыродны газ для вытворчасьці аміяку і звыш 40 відаў угнаеньняў. Спадарожна выраблялі яшчэ 75 хімічных рэчываў і 18 дапаможных хімічных злучэньняў. Большасьцю ў ходзе кампутарызаванай вытворчасьці выпускалі: 5 відаў угнаеньняў — мачавіну, аміячную салетру, вадкую мачавінна-аміячную салетру (МАС), кальца-аміячную салетру (КАС) і азотныя ўгнаеньні зь серкай; 5 відаў іншых хімічных злучэньняў — аміяк, азотную кісьлю, дызэльную выхлапную вадкасьць (ДВВ), фармалін і мачавінна-фармальдэгідную смалу. Вытворчая магутнасьць прадпрыемства складала 1,65 млн тонаў азотнай кісьлі за год, 1,346 млн тонаў мачавінна-аміячнай салетры (МАС), 1,117 млн тонаў аміяку, 785 000 тонаў мачавіны, 651 000 тонаў аміячнай салетры, 540 000 тонаў кальца-аміячнай салетры (КАС), 160 000 тонаў дызэльнай выхлапной вадкасьці (ДВВ) з мачавінай, 125 000 тонаў мачавінна-фармальдэгіднай смалы, 100 000 тонаў фармаліну і 12 000 тонаў сульфату алюміну^[7].

Большасьць угнаеньняў пастаўлялі за мяжу чыгункай у незамярзальны Клайпедзкі порт за 290 км на захад ад Янава. Пры гэтым, выкарыстоўвалі паслугі 6 прадпрыемстваў для дастаўкі ўгнаеньняў.

«Клайпедзкая кампанія марскіх грузаў»(d). Тэрміналы на 120 000 тонаў сыпкіх угнаеньняў і 90 000 тонаў вадкіх угнаеньняў, а таксама склады на 20 000 тонаў фасаваных угнаеньняў. Магутнасьць перагрузкі да 2-х млн тонаў за год.
«Агра Балтыка» (Нямеччына). Зь 2005 году працаваў тэрмінал у Любэку (зямля Мэкленбург — Пярэдняя Памяранія) на 30 000 тонаў вадкіх угнаеньняў з магчымасьцю перавалкі да 150 000 тонаў за год.
«Фэртыгент» (Бэльгія). Са сьнежня 2006 году тэрмінал у Генце (правінцыя Ўсходняя Фляндрыя) прымаў да 30 000 тонаў вадкіх угнаеньняў.
«Трансахема». Мела ўласныя бункерныя вагоны, вагоны-цыстэрны і паўвагоны для перавозкі ўгнаеньняў чыгункай.
«Эўрога». Фрахтавала і суправаджала караблі.
«Ахемпак». Вырабляла поліпрапіленавыя кантэйнэры для сыпкіх угнаеньняў^[8].

Вырабы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

На 2022 год «Ахема» вырабляла:

8 відаў азотных угнаеньняў — аміячную салетру, кальца-аміячную салетру, азотныя ўгнаеньні з кальцам і зь серкай, мачавіну, стабілізаваную мачавіну, мачавіну з гуматам калю і вадкія азотныя ўгнаеньні^[9];
10 відаў вадкіх угнаеньняў — для збожжа, кветак, лісьцевых расьлінаў, хвойных дрэваў, кактусаў, лазы, ружаў, герані, архідэяў, травы, аздабленчых расьлінаў, парасткаў, квітненьня і агародніны^[10];
9 відаў прамысловых хімікатаў — аміяк, рашчыну сульфату алюміну, аміячную рашчыну, рашчыну аміячнай салетры, фармалін, мачавінна-фармальдэгідную смалу (МФС), мэлямін-мачавінна-фармальдэгідную смалу (ММФС), рашчыну мачавіны і рашчыну азотнай кісьлі^[11];
8 відаў прамысловых газаў і іх сумесяў — вадкі азот, пакавальныя газавыя сумесі (азот і тлен, азот і вуглякіслы газ), сухі лёд, вадкі вуглякіслы газ, вадкі і газападобны тлен, звадкаваны аргон^[12];
звадкаваны мэдычны тлен^[13].

Мінуўшчына[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1962 годзе каля мястэчка Янава ў Летувіскай ССР пачалі ўзводзіць завод азотных угнаеньняў, які разьмясьцілі пры ўпадзеньні Сьвятой ракі ў Вяльлю. Побач месьціліся чыгунка і аўтамагістраль, якія злучалі прадпрыемства з буйнымі гарадамі і Клайпедзкім портам. 9 лютага 1965 году запусьцілі вытворчасьць сынтэтычнага аміяку. У 1968 годзе адчынілі вытворчасьць мэтанолю. У 1971-м стварылі 2-ю вытворчасьць аміяку і вытворчасьць мачавіны. У 1972 годзе запусьцілі 1-ю лінію вытворчасьці азотнай кісьлі. У 1973-м пачалі вытворчасьць аміячнай салетры, мачавінна-фармальдэгіднай смалы (МФС) і полівінілацэтатнай (ПВА) дыспэрсіі. У 1975-м адчынілі 2-ю лінію вытворчасьці азотнай кісьлі. У 1978-м запусьцілі 3-ю вытворчасьць аміяку. У 1979-м пачалі вытворчасьць фармаліну. У 1985-м запусьцілі 3-ю лінію вытворчасьці азотнай кісьлі. У 1987 годзе адчынілі вытворчасьць вадкіх азотна-фосфарна-калійных угнаеньняў. У 1989 годзе прадпрыемства стала сябрам Міжнароднага аб'яднаньня ўгнаеньняў (Францыя)^[14].

7 ліпеня 1994 году дзяржаўнае прадпрыемства «Азот» пераўтварылі ў акцыянэрнае таварыства «Ахема». У 1995-м пачалі вырабляць рашчыну мачавінна-аміячнай салетры (МАС). У 1999 годзе сталі вырабляць сульфат алюміну і пачалі сэрыйную вытворчасьць мачавінна-фармальдэгіднай смалы (МФС). У 2001 годзе пасьля зьліцьця з даччынымі прадпрыемствамі стварылі холдынг «Ахема». У 2004 годзе запусьцілі 4-ю лінію вытворчасьці азотнай кісьлі і ачышчальнік кандэнсату, а таксама пачалі вытворчасьць кальца-аміячнай салетры. Сярод іншага, стварылі 1-ю кагенэрацыйную электрастанцыю. У 2004-м заснавалі падразьдзяленьне «Газхема» і набылі 50 % паёў нямецкага збытавога прадпрыемства «Агра Балтыка». У 2005 годзе магутнасьць цэху мачавінна-аміячнай салетры (МАС) павялічылі да 1,336 млн тонаў за год. У 2006-м магутнасьць цэху мачавіны нарасьцілі да 445 500 тонаў за год, а таксама адчынілі новае ізатэрмічнае сховішча аміяку. Сярод іншага, магутнасьць вытворчасьці мачавінна-фармальдэгіднай смалы (МФС) павялічылі да 75 000 тонаў на год. У 2007-м запусьцілі вытворчасьць вадкага вуглякіслага газу. У 2008 годзе адчынілі новую вытворчасьць мэтанолю і вытворчасьць газавых сумесяў. У 2009-м пачалі сэрыйную вытворчасьць мэлямін-мачавіннафармальдэгіднай смалы. У 2011-м запусьцілі 2-ю кагенэрацыйную газавую электрастанцыю магутнасьцю 47 мэгават і пераабсталявалі 2 цэхі азотнай кісьлі, што скараціла на 85 % выкіду двухвокісу азоту. У верасьні 2015 году ўвялі ў дзеяньне паветрараскладальнік, што дазволіла вырабляць для лякарняў вадкія азот, аргон і тлен, а таксама газападобныя чысты азот і тэхнічны тлен. У лістападзе 2015 году запусьцілі агрэгат для павылічэньня вытворчасьці азотнай кісьлі да 240 000 тонаў за год^[14]. У 2016 годзе выручка «Ахемы» скарацілася ў 562 млн эўра да 359 млн эўра. У 2017 годзе яна склала 423 млн эўра^[15].

Панарама прадпрыемства (2019 год)

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Кантакты (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ Кіраўніцтва (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ Юозас Тунайціс, Ніёла Стракаўскеня. Высновы незалежнага аўдытара і фінансавая справаздача за 2020 год (лет.) // АТ «Ахема», 24 лютага 2021 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ Уводзіны (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ Продажы і маркетынг (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ Пэрсанал (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ Вытворчасьць (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ Дастаўка (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ Азотныя ўгнаеньні (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ Вадкія мяшаныя ўгнаеньні (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ Прамысловасьць (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ Прамысловыя газы і газавыя сумесі (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ Мэдычныя газы (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ ^а ^б Гісторыя (лет.) // АТ «Ахема», 2016 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.
^ Гаспадарчыя паказьнікі (лет.) // АТ «Ахема», 2018 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

«Газхема» (лет.)

Гэта — накід артыкула па эканоміцы. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.

[1] Кантакты (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[2] Кіраўніцтва (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[3] Юозас Тунайціс, Ніёла Стракаўскеня. Высновы незалежнага аўдытара і фінансавая справаздача за 2020 год (лет.) // АТ «Ахема», 24 лютага 2021 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[4] Уводзіны (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[5] Продажы і маркетынг (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[6] Пэрсанал (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[7] Вытворчасьць (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[8] Дастаўка (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[9] Азотныя ўгнаеньні (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[10] Вадкія мяшаныя ўгнаеньні (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[11] Прамысловасьць (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[12] Прамысловыя газы і газавыя сумесі (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[13] Мэдычныя газы (лет.) // АТ «Ахема», 2022 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[а-14] а ^б Гісторыя (лет.) // АТ «Ахема», 2016 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[15] Гаспадарчыя паказьнікі (лет.) // АТ «Ахема», 2018 г. Праверана 24 сакавіка 2022 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]