Ян Гінтаўт
| Асабістыя зьвесткі | |
|---|---|
| Памёр | па 1424 |
Ян Гінтаўт (? — па 1424) — дзяржаўны дзяяч Вялікага Княства Літоўскага, староста ковенскі.
Валодаў Рудамінай.
Імя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Асноўны артыкул: Гінтаўт (імя)
Гента (Gento) і Валда або Валт (Waldo, Walt) — імя германскага паходжаньня[1]. Іменная аснова -генд- (-гент-, -гінт-) (імёны ліцьвінаў Гінтэр, Агінт, Эйгінт; германскія імёны Genter, Aginto, Eigint) паходзіць ад гоцкага gands 'посах', пераноснае 'чары', а аснова -валд- (-алд, -олт) (імёны ліцьвінаў Геральт, Левалт, Рамвольт; германскія імёны Gerwald, Lewolt, Romuald) — ад гоцкага і германскага waldan 'валодаць, гаспадарыць' або wulþus 'слава, мажнасьць'[2]. У гістарычным германскім арэале адзначалася імя Gentaltus[3].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Gyntawt Wigails son[4], Gynthowd filius Wilgaws[5] (12 кастрычніка 1398 году); Gyntold (18 студзеня 1401 году)[6]; Ginthawt (пачатак XV ст.)[7]; Johannes Ginthold (27 верасьня 1422 году)[8]; Gintoldo de Ziruntin (Gintold[9]; 20 красавіка 1424 году)[10].
Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Зь літоўскага баярскага роду, сын Вігайлы. У недатаваным лісьце ад рагніцкага комтура да вялікага магістра зазначаецца, што Гінтаўт — пляменьнік Чупурны. Магчыма, быў у сваяцтве з Монтаўтамі і Бутрымамі[9].
Упершыню ўпамінаецца ў 1398 годзе як сьведка Салінскай умовы. У пачатку XV ст. быў старостам ковенскім. Магчыма, яму належала прыкладзеная да Мельнскай умовы (1422 год) пячаць з гербам «Тапор». У дакумэнце вялікага князя Вітаўта ад 1424 году ўпамінаецца як Gintoldo de Ziruntin.
Гінтаўтавічы, якія жылі ў XV ст., наўрадці былі яго сынамі[9].
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 593, 1499.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
- ^ Le carte del Monastero di San Siro di Genova: 1225—1253. Vol. 2. — Genova, 1997. P. 242, 333.
- ^ Die Staatsverträge des Deutschen Ordens in Preussen im 15. Jahrhundert. Bd. 1. — Marburg, 1970. S. 12.
- ^ Liv-, Esth- und Curländisches Urkundenbuch nebst Regesten / Hrsg. von F. G. von Bunge. Bd. 4. — Reval, 1859. S. 227.
- ^ Akta unji Polski z Litwą, 1385—1791. — Kraków, 1932. S. 37.
- ^ Полехов С. В. Наследники Витовта. — М., 2015. С. 83.
- ^ Dokumenty strony polsko-litewskiej pokoju mełneńskiego z 1422 roku. — Poznań, 2004. S. 11
- ^ а б в Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 239.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 25 (1387—1546). — Vilnius, 1998. P. 290.
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)
- Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.: Склад — структура — улада / пераклад А. Мікус. — 2-е выд. — Смаленск: Інбелкульт, 2014. — 386 с. — ISBN 978-5-00076-015-4