Навамучанікі Беларускія

Беларуская праваслаўная царква 12 сьнежня 1999 году праславіла ў ліку мясцовашанаваных сьвятых 23-х навамучанікаў, што несьлі крыж свайго служэньня ў Менскай япархіі ў XX стагодзьдзі і былі забітыя. Тыя навамучанікі, якія праслаўлены сёньня, яўляюць нам узор стойкага і бескампраміснага служэньня на «ніве Хрыстовай; служэньне, якое праходзіла ва ўмовах масавых пераследаваньняў за веру праваслаўную».

Памяць 15 (28) кастрычніка.

Навамучанікі Беларускія

Протаярэй Уладзімер Хіраска, настаяцель царквы іконы Божае Маці «Ўсіх тужлівых радасьць» г. Менску. Некалькі разоў быў арыштаваны, апошні раз выйшаў з заключэньня паўсляпым, памёр у 1933 годзе ад абсалютнага растройства здароўя, падарванага ў турме.
Протаіерэй Васіль Ізмайлаў, настаяцель Сьвята-Уваскрасенскага сабора г. Барысава. За супраціўленьне абнаўленцам, якія імкнуліся захапіць сабор, арыштаваны ў 1927 г. Прыняў мучаніцкую сьмерць падчас знаходжаньня ў Салавецкім лагеры асаблівага прызначэньня ў 1933 г.
Іерэй Пётар Грудзінскі, настаяцель Сьвята-Мікалаеўскай Царквы вёскі Цімкавічы Капыльскага раёна. Да рэвалюцыі – дэпутат 2-й Дзяржаўнай Думы ад сялян. Сан сьвяшчэнніка прыняў у пачатку 1920-х гг., калі шырыліся ганеньні на Царкву. Арыштаваны і растраляны ў 1930 г.
Іерэй Валерыян Навіцкі, настаяцель Сьвята-Троіцкай царквы вёскі Цялядавічы Капыльскага раёна. Арыштаваны ў пачатку калектывізацыі за тое, што выступаў супраць удзелу аднавяскоўцаў у антырэлігійных гуртках. Растраляны ў 1930 г.
Іерэй Уладзімер Хрышчановіч, настаяцель царквы Праабражэньня Гасподняга вёскі Языль Старадароскага раёна. Арыштаваны за частае адпраўленьне богаслужэньняў, а таксама за заклікі да вернікаў не пакідаць храм, верыць у Госпада й маліцца Яму. Растраляны ў 1933 г.
Іерэй Іяан Вячорка, настаяцель царквы Пакрову Божай Маці вёскі Крываносы Старадароскага раёна. Арыштаваны ў 1933 г. Растраляны за мужныя паводзіны ў час допытаў.
Протаіерэй Сергій Радакоўскі, настаяцель Сьвята-Троіцкай царквы в. Таль Любанскага раёна. Першы раз арыштаваны ў 1930 г., адпраўлены на лесапавал. Другі раз арыштаваны ў 1933 г. Растраляны.
Іерэй Уладзімер Талюш, настаяцель Свята-Георгіеўскай царквы в. Залужжа Старадароскага раёна. Арыштаваны за спробу збору сярод прыхаджанаў сродкаў, неабходных для выплаты падатка з царквы. Прыгавораны да 10 гадоў канцлягеру. Зь лягеру не вярнуўся.
Протаіерэй Міхаіл Навіцкі, настаяцель Свята-Петра-Паўлаўскай царквы мястэчка Узда. Адначасова выконваў абавязкі благачыннага. У ноч напярэдадні Вялікай Суботы 1935 г. зьбіты невядомым жыдам, які патрабаваў ад яго царкоўныя каштоўнасьці. Памёр на трэці дзень Сьвятой Пасхі.
Протаіерэй Парфіры Рубановіч, настаяцель Спаса-Праабражэнскай царквы Заслаўя. Арыштаваны ў 1937 г. паводле ілжывага абвінавачаньня. Заключаны ў канцлягер на 10 год. Загінуў у 1943 годзе.
Протаіерэй Міхаіл Плышчэўскі, настаяцель царквы сьвятога прарока Ільлі ў мястэчку Шацак Пухавіцкага раёна. У канцы 1920-х – пач. 30-х гг. неаднойчы арыштоўваўся. У апошні раз пазбаўлены волі ў 1937 г. Растраляны ў дзень Праабражэння Гасподняга.
Протаіерэй Дзімітры Паўскі, да рэвалюцыі – настаяцель Менскага Сьвята-Петра-Паўлаўскага катэдральнага сабора. У 1920-я гг. служыў у царкве Сьвятога Духа ў Астрашыцкім Гарадку. Упершыню арыштаваны ў 1931 г. Прыгавораны да 5-ці гадоў заключэньня ў канцлягеры. Пасьля вызваленьня ў 1937 г. арыштаваны паўторна і растраляны.
Протаіерэй Іяан Варанец, настаяцель Сьвята-Георгіеўскай царквы ў Сьмілавічах. Быў арыштаваны ў 1930 г., затым – у 1937. У час усесаюзнага перапісу насельніцтва пераконваў прыхаджан не баяцца ўладаў і запісвацца веруючымі. Растраляны ў дзень Праабражэньня Гасподняга.
Протаіерэй Леанід Біруковіч, настаяцель Сьвята-Успенскай царквы в. Брадзец Бярэзінскага раёна. Тройчы арыштоўваўся – у 1934, 1935 і 1937 годзе. Растраляны за хадайніцтва аб адкрыцьці прыходскага храма.
Протаіерэй Аляксандар Шалай, настаяцель Сьвята-Троіцкай царквы в. Блонь Пухавіцкага раёна. Арыштаваны ў 1937 г. за арганізацыю збору подпісаў для адкрыцьця мясцовай царквы.
Протаіерэй Мікалай Мацкевіч, настаяцель Сьвята-Андрэеўскай царквы г. Барысава. Арыштаваны ў 1937 г. за нежаданьне адмовіцца ад сана і растраляны.
Протаіерэй Іяан Панкратовіч, настаяцель Сьвята-Пакроўскай царквы в. Чыжэвічы (цяпер у межах гораду Салігорску). Арыштаваны ў 1937 г. за заклікі да сялянаў падпісвацца за аднаўленьне раней зачыненай прыходзкай царквы. Растраляны.
Дыякан Мікалай Васюковіч служыў у царкве Ражджаства Багародзіцы в. Ліцьвяны Узьдзенскага раёна. Арыштаваны ў 1937 г. за сьмелыя выказваньні, якія выкрывалі беззаконьні ўладаў. Растраляны.
Протаіерэй Уладзімер Зубковіч да рэвалюцыі – памочнік інспэктара Менскай Духоўнай семінарыі. Пазьней – настаяцель Сьвята-Мікалаеўскай царквы мястэчка Смалявічы. Арыштаваны ў 1937 г. за тое, што не адрокся ад сана. Растраляны.
Іерэй Дзімітры Плышэўскі служыў другім сьвяшчэннікам у Смалявічах. Арыштаваны па той жа прычыне і растраляны ў 1937 г.
Протаіерэй Уладзімер Пастэрнацкі быў настаяцелем Спаса-Увазьнясенскай царквы ў Капылі. Першы раз арыштаваны ў 1936 г. за тое, што вёў запісы людзей, якіх ён хрысьціў. Другі раз арыштаваны ў 1937 г. за тое, што працягваў служыць Госпаду Богу. Растраляны.
Архімандрыт Серафім (Шахмудзь) зьяўляўся насельнікам Сьвята-Усьпенскага Жыровіцкага манастыра. У час вайны, выконваючы абавязкі місіянэра ва Усходняй Беларусі, адчыніў шмат праваслаўных храмаў. Арыштаваны ў верасьні 1944 г. Прыгавораны да пяці гадоў зьняволення ў папраўча-працоўным лягеры. Па-мучаніцку памёр у турме.
Протаіерэй Матфей Грыцук, настаяцель Сьвята-Крыжа-Уздзьвіжанскай царквы в. Вялікая Лысіца Нясьвіскага раёна. Арыштаваны ў 1950 г. за тое, што захоўваў дома рэлігійна-філязофскую літаратуру. Прыгавораны да 20 гадоў зьняволеньня ў папраўча-працоўным лягеры. Па-мучаніцку памёр у 1950 г.

Сьпевы

Ніжэй пададзеныя сьпевы ў рэдакцыі Біблейскае Камісіі БПЦ.

Трапар 23 Новамучанікам Беларускім, глас 5

Сабор навамучанікаў і вызнаўцаў нашых, / веру добра эахаваўшы, / у пакутах, бедах і напасьцях, як стаўпы непахісныя выстаялі, / маліцеся за нас, каб мы веру непахісную захавалі, / і спасьліся душы нашы.

Кандак 23 Новамучанікам Беларускім, глас 3

Сьвяшчэннамучанікі зямлі нашае, / у цяжкіх выпрабаваньнях перамогі знаменьне вы пранесьлі / і вянцы неўвядальныя атрымалі, / Богу ўгадзіўшы, // за нас Хрысту маліцеся, каб Ён спас душы нашы.

Вонкавыя спасылкі