Касьцёл Сьвятога Язэпа (Пагост Загародзкі)

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Касьцёл Сьвятога Язэпа (неадназначнасьць).

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Язэпа
Касьцёл Сьвятога Язэпа, аўтэнтычны выгляд
Краіна	Беларусь
Вёска	Пагост Загародзкі
Каардынаты	52°19′22.20″ пн. ш. 26°20′54.75″ у. д. / 52.3228333° пн. ш. 26.3485417° у. д. / 52.3228333; 26.3485417Каардынаты: 52°19′22.20″ пн. ш. 26°20′54.75″ у. д. / 52.3228333° пн. ш. 26.3485417° у. д. / 52.3228333; 26.3485417
Канфэсія	Беларускі экзархат
Эпархія	Пінская япархія
Архітэктурны стыль	псэўдарускі стыль^[d]
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Сьвятога Язэпа на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятога Язэпа
Касьцёл Сьвятога Язэпа на Вікісховішчы

Касьцёл Сьвятога Язэпа — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Пагосьце Загародзкім. Знаходзіцца ў цэнтры колішняга мястэчка^[a]. У другой палове XIX ст. улады Расейскай імпэрыі гвалтоўна перарабілі касьцёл пад царкву Маскоўскага патрыярхату. Твор архітэктуры клясыцызму, мастацкае аблічча якога пацярпела ў выніку маскоўскай перабудовы. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

У наш час у будынку касьцёла дзее царква Сьвятых Кірылы і Мятода Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Мураваны касьцёл у Пагосьце Загародзкім збудавалі ў 1775 годзе.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795 год), калі Пагост Загародзкі апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзеяць. Аднак па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня (1863—1864) у 1864 годзе расейскія ўлады гвалтоўна адабралі касьцёл у каталікоў і ў 1870—1897 гадох перабудавалі яго пад царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы).

Найноўшы час

У 1920-я гады ўлады міжваеннай Польскай Рэспублікі вярнулі касьцёл рыма-каталікам. Па Другой сусьветнай вайне будынак перадалі Беларускаму экзархату Маскоўскага патрыярхату.

Архітэктура

Помнік архітэктуры клясыцызму. Аб’ёмна-прасторавая кампазыцыя мае падоўжна-выцягнутую плянавальную і дынамічна-вэртыкальную кампазыцыю: прастакутны прытвор-трапезная далучаюцца да цэнтральнага 8-граннага аб’ёму-ратонды, які пераходзіць у 5-гранную апсыду. Вэртыкальнай дамінантай выступае надбудаваная ў 2-й палове XIX ст. над прытворам высокая 2-ярусная (васьмярык на чацьверыку) вежа-званіца, завершаная купалам. Над асноўным аб’ёмам узвышаецца самкнуты сфэрычны купал на 8-гранным барабане. Прастакутны ўваходны праём вылучаецца парталам з трыкутным франтонам. Роўнічныя фасады праразаюцца высокімі аркавымі аконнымі праёмамі, апярэзваюцца карнізам з сухарыкамі.

Усярэдзіне малітоўная заля перакрываецца самкнутым гранёным скляпеньнем. У інтэр’еры захоўваюцца два надпісныя абразы «Маці Божая Чанстахоўская» (XV — XVI стагодзьдзі) і «Маці Божая Адзігітрыя» (XVIII — XIX стагодзьдзі), абразы XVIII ст.: «Мікола Цудатворца», «Узьвіжаньне Сьвятога Крыжа», «Маці Божая Адзігітрыя» (адноўлены ў XIX ст.), «Цуд Юрыя аб зьмеі»^[1].