Архан Памук
Арха́н Паму́к (па-турэцку: Orhan Pamuk; нарадзіўся 7 чэрвеня 1952 у Стамбуле) — сучасны турэцкі пісьменьнік-постмадэрніст, ляўрэат колькіх турэцкіх літаратурных прэміяў, ляўрэат Нобэлеўскай прэміі ў галіне літаратуры (2006). Папулярны як у Турэччыне, гэтак і за яе межамі. Яго творы перакладзены больш чым на сорак моваў. Пісьменьнік ня тоіць сваёй грамадзянскай пазыцыі, публічна выказваў свае меркаваньні па «балючых пытаньнях» (генацыд армянаў, дыскрымінацыя курдаў), за што турэцкі ўрад скардзіўся на яго ў суд. Але па працэдурных прычынах абвінавачаньні былі адхілены (студзень 2006).
Жыцьцяпіс
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Памук нарадзіўся ў заможнай сям’і, бацька ягоны быў інжынэрам. Ён навучаўся ў амэрыканскім коледжы Robert College, які месьціцца ў Стамбуле. Па сканчэньні коледжа пад уплывам радзіны паступіў у тэхнічны ўнівэрсытэт Стамбула (бацькі жадалі, каб ён стаў інжэнэрам-будаўніком), аднак праз тры гады ён кінуў гэтую навучальную ўстанову, каб зрабіцца прафэсійным пісьменьнікам.
У 1977 закончыў інстытут журналістыкі стамбульскага ўнівэрсытэту. Паміж 1985 і 1988 гадамі ён жыў ЗША, працуючы ў Калюмбійскім унівэрсітэце, але пасьля вярнуўся ў Турэччыну. З 1982 па 2001 год быў жанаты (зараз у разводзе), ёсьць дачка. Жыве ў Стамбуле.
29 кастрычніка 2012 году стаў афіцэрам ордэна Ганаровага легіёну. Узнагароду пісьменьнік атрымаў з рук францускага міністра культуры Арэлі Філіпеці[5].
Творчасьць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У сваіх творах Памук спрабуе спалучыць традыцыі эўрапейскае літаратуры і турэцкага прыгожага пісьменства. Асноўныя тэмы творчасьці пісьменьніка — канфлікт і процістаяньне між Усходам і Захадам, ісламам і хрысьціянствам, традыцыямі і сучаснасьцю. Напрыклад, ростыркі паміж заходніцтвам і ісламізмам у сучаснай Турэччыне складаюць галоўную тэму кнігі «Сьнег» (2002).
Кнігасьпіс
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- «Cevdet Bey ve Oğulları» (1982, «Джэўдэт бэй і яго сыны»)
- «Sessiz Ev» (1983, «Ціхі дом»)
- «Beyaz Kale» (1985, «Белая цьвярдыня»)
- «Kara Kitap» (1990, «Чорная кніга»)
- «Yeni Hayat» (1995, «Новае жыцьцё»)
- «Benim adım Kırmızı» (1998, «Мяне клічуць Чырвоны»)
- «Öteki Renkler» (1999, «Іншыя колеры»)
- «Kar» (2002, «Сьнег»)
- «İstanbul: Hatıralar ve Şehir» (2003, «Стамбул. Горад і ўспаміны»)
- «Masumiyet Müzesi» (2008, «Музэй цнатлівасьці»)
- «Manzaradan Parçalar: Hayat, Sokaklar, Edebiyat » (2010, «Выявы ляндшафтаў: жыццё, вуліцы, літаратура»)
- «Saf ve Düşünceli Romancı » (2011, «Наіўны і сэнтымэнтальны раманіст»)
- «Kafamda Bir Tuhaflık» (2014, «Мае дзіўныя думкі»)
- «Kırmızı Saçlı Kadın» (2016, «Рудавалосая жанчына»)
Беларускія пераклады
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- Стамбул. Горад і ўспаміны / Архан Памук; пер. з тур. Т. І. Урублеўскай-Токер. — Мінск: А. М. Янушкевіч, 2018. — 500 с.: іл. — (Серыя «Noblesse Oblige»). ISBN 978-985-7165-92-6
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ IMDb (анг.) — 1990.
- ^ Orhan Pamuk // Encyclopædia Britannica (анг.)
- ^ Orhan Pamuk // Энцыкляпэдыя Бракгаўза (ням.)
- ^ Pamuk, Orhan // CONOR.SI
- ^ Архан Памук стаў афіцэрам ордэна Ганаровага легіёна Прайдзісьвет