Ян Таўцівіл Монтаўтавіч
Герб «Тапор» | |
Асабістыя зьвесткі | |
---|---|
Памёр | па 1481 |
Род | Монтаўты (род) |
Бацькі | Аляксандар Монтаўт Алена |
Ян Таўцівіл Монтаўтавіч (? — па 1481) — літоўскі баярын.
Імя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Асноўны артыкул: Таўцівіл (імя)
Імя Таўцівіл зьмяшчае той жа фармант (-таўт-), што і імя Вітаўт — літоўская (беларуская) форма старажытнага германскага імя Вітольд (Witold, Witolt)[1].
Паводле менскага дасьледніка Алёхны Дайліды, які разьвівае германскую (перадусім усходнегерманскую) этымалёгію імёнаў літоўскіх князёў і баяраў, імя Таўцівіл складаецца з фармантаў -таўт-, які паходзіць ад гоцкага theuda 'род, народ', і -віл-, які паходзіць ад гоцкага wilja 'воля'[2]. Такім парадкам, імя Таўцівіл азначае «воля роду» і адпавядае гоцкаму імю Theudila (германскаму Teodwal)[3].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: Johannes alias Thautwil[4] (21 кастрычніка 1440 году[5]); пану Товътвилу Монътовтовичу, пану Товтвилу Монътовътовичу, панъ Товтвил Монтовтович (Товтвил Монътовтович[4], 1440—1481 гады)[6]; Янъ Товтвил (1454 год)[7]; Towthwyl (1461 год)[8]; Tholthvil (1461 год)[9]; Thotwil[4].
Біяграфія[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Зь літоўскага баярскага роду, сын Аляксандра Монтаўта. Меў братоў Міхайлу, Барташа і Конрада.
Упершыню ўпамінаецца ў 1440 годзе ў наданьні яго бацькі віленскім францішканам. У 1456 і 1463 гадох езьдзіў з пасольствамі ў Польшчу. У 1481 годзе быў хлебарэзам пры двары вялікага князя[4].
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 21.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17, 19.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 26.
- ^ а б в г Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.. — 2-е выд. — Смаленск, 2014. С. 274.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 190.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 3 (1440—1498). — Vilnius, 1998. P. 20, 22, 24, 32, 42, 52, 62.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 245.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 271.
- ^ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji Wilenskiej. T. 1, z. 1: 1387—1468. — Kraków, 1932. S. 273.
Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. Аўтарскае выданне. — Менск, 2019. — 459 с. — (сьціслая вэрсія кнігі: Вытокі Вялікае Літвы. — Менск, 2021. — 89 с.)
- Пятраўскас Р. Літоўская знаць у канцы XIV—XV ст.: Склад — структура — улада / пераклад А. Мікус. — 2-е выд. — Смаленск: Інбелкульт, 2014. — 386 с. — ISBN 978-5-00076-015-4
- Урбан П. Старажытныя ліцьвіны: мова, паходжаньне, этнічная прыналежнасьць. — Менск: Тэхналогія, 2001. — 216 с. — 500 ас. — ISBN 978-985-458-050-4