Эдуард Шэварнадзэ
Эдуард Шэварнадзэ | |
![]() м. Вашынгтон (ЗША), 1997 г. | |
2-і прэзыдэнт Грузіі | |
---|---|
26 лістапада 1995 — 23 лістапада 2003 | |
Папярэднік: | Зьвіяд Гамсахурдзія |
Наступнік: | Міхаіл Саакашвілі |
1-ы старшыня парлямэнту Грузіі | |
2 лістапада 1992 — 26 лістапада 1995 | |
Папярэднік: | Акакій Асаціяні |
Наступнік: | Зураб Жванія |
6-ы міністар замежных справаў СССР | |
2 ліпеня 1985 — 20 сьнежня 1990 | |
Папярэднік: | Андрэй Грамыка |
Наступнік: | Аляксандар Бясьсьмертных |
Чалец Палітбюро Цэнтральнага камітэту КПСС | |
1 ліпеня 1985 — 13 ліпеня 1990 | |
11-ы першы сакратар ЦК Камуністычнай партыі Грузіі | |
29 верасьня 1972 — 6 ліпеня 1985 | |
Папярэднік: | Васіль Мжаванадзэ |
Наступнік: | Джумбер Паціяшвілі |
Міністар унутраных справаў Грузінскай ССР | |
1965 — 1972 | |
Папярэднік: | Уладзімер Джанджгава |
Наступнік: | Дылар Хабуліяні |
Асабістыя зьвесткі | |
Нарадзіўся: |
25 студзеня 1928 вёска Мамаці, Гурыйскі павет, Грузінская ССР, Закаўкаская СФСР |
Памёр: |
7 ліпеня 2014 Тбілісі |
Партыя: | КПСС (1948—1991), Саюз грамадзянаў Грузіі (з 1993-га) |
Сужэнец: | Нанулі Раджэнаўна Цагарэйшвілі-Шэварднадзэ |
Дзеці: | Сын Паата, дачка Манана |
Бацька: | Амвросі Георгіевіч Шэварнадзэ |
Адукацыя: | Кутайскі пэдагагічны інстытут (1959) |
Узнагароды: | |
Эдуа́рд Амвро́сіевіч Шэварна́дзэ (па-грузінску: ედუარდ ამბროსის ძე შევარდნაძე; 25 студзеня 1928, в. Мамаці, Гурыйскі павет, Грузінская ССР, Закаўкаская СФСР — 7 ліпеня 2014, Тбілісі, Грузія) — дзяржаўны дзяяч СССР і Грузіі.
Асабістае жыцьцё[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Нарадзіўся ў сям’і настаўніка, які быў чальцом КПСС. Аднак дзядзька Зьміцер Шэварнадзэ, які быў мастаком, быў забіты ў 1937 годзе на загад першага сакратара ЦК Кампартыі Грузіі Лаўрэнція Берыі за ладжаньне супраціву разбурэньню сярэднявечнай царквы Ўсьпеньня Багародзіцы ў Тбілісі. Падчас Вялікай чысткі таксама забілі бацьку жонкі, зь якой ён пабраўся шлюбам ў 1951 годзе. Ягоны старэйшы брат Акакій загінуў у 1941 годзе падчас абароны Берасьцейскай крэпасьці, пахаваны ў мэмарыяле на плошчы Цырыманіялаў ў цытадэлі мэмарыяльнага комплексу «Берасьцейская крэпасьць-герой»[1].
Партыйная кар’ера[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
З 1946 г. працаваў на Камуністычны саюз моладзі Грузіі. У 1957—1961 гг. займаў пасаду першага сакратара яго ЦК. Тады ж пазнаёміўся з Міхаілам Гарбачовым, які ўзначальваў камсамол Стаўрапольскага краю Расейскай СФСР. У 1965—1972 гг. займаў пасаду міністра ўнутраных справаў Грузінскай ССР. У 1972—1985 гг. быў першым сакратаром ЦК Кампартыі Грузіі. Пры яго кіраўніцтве ў 1978 г. на 3 гады зьняволілі і яшчэ на 3 гады выслалі ў Расею заснавальнікаў Групы абароны правоў чалавека Зьвіяда Гамсахурдзію і Міраба Коставу[2]. У 1985—1990 гг. быў чальцом Палітбюро ЦК КПСС ды міністрам замежных справаў СССР. Пры падачы ў адстаўку з пасады міністра папярэдзіў пра падрыхтоўку путча[3].
Вяртаньне ў Грузію[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
У 1992—1995 гадах стаяў на чале Ваеннай рады, што зрынула 1-га абранага прэзыдэнта Грузіі Зьвіяда Гамсахурдзію і вяла грамадзянскую вайну супраць яго прыхільнікаў. У 1995 г. абраўся прэзыдэнтам. 23 лістапада 2003 г. падаў у адстаўку з пасады прэзыдэнта над націскам грамадзкіх хваляваньняў[4] ад падмены вынікаў парлямэнцкіх выбараў 2 лістапада[5].
Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
- ^ Тацяна Команава (4 красавіка 2009) «Берасьцейская крэпасьць»: хутка прагучыць «Матор!» Праекты. Газэта «Культура», № 14/882. Праверана 29 лютага 2012 г.
- ^ Яланта Сьмялоўская (18 чэрвеня 2008) Грузія: спакуса дыктатуры Вакол сьвету. Польскае радыё для замежжа. Праверана 29 лютага 2012 г.
- ^ Янка Базыль (30 сьнежня 2011) Андрэй Іларыёнаў пра гэбізм. Беларуская салідарнасьць. Праверана 29 лютага 2012 г.
- ^ Апазыцыя праводзіць масавы мітынг у Тбілісі Сьвет. Наша Ніва (2 лістапада 2007). Праверана 29 лютага 2012 г.
- ^ Джон Лафлэнд Тэхніка каляровых пераваротаў Сець Вальтэра. Навіны Берасьця. Праверана 29 лютага 2012 г.
- Нарадзіліся 25 студзеня
- Нарадзіліся ў 1928 годзе
- Памерлі 7 ліпеня
- Памерлі ў 2014 годзе
- Героі Сацыялістычнай Працы
- Кавалеры ордэна Леніна
- Кавалеры ордэна Кастрычніцкай рэвалюцыі
- Кавалеры ордэна Айчыннай вайны
- Кавалеры ордэна Працоўнага Чырвонага Сьцягу
- Прэзыдэнты Грузіі
- Нарадзіліся ў Грузіі
- Міністры замежных справаў СССР
- Сябры Палітбюро ЦК КПСС
- Першыя сакратары кампартый рэспублік СССР
- Дэпутаты Вярхоўнага Савету СССР