Царква Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа (Жыровічы)

Помнік сакральнай архітэктуры
Царква Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа
Крыжаўзьвіжанская царква
Краіна	Беларусь
Вёска	Жыровічы
Каардынаты	53°00′54″ пн. ш. 25°20′50″ у. д.
Архітэктурны стыль	Ракако
Дата заснаваньня	XVIII ст.
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Царква Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа на мапе Беларусі Царква Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа
Царква Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа на Вікісховішчы

Царква Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа — помнік архітэктуры XVIII ст. у Жыровічах. Знаходзіцца ўва ўсходняй частцы комплексу Прачысьценскага манастыра, на ўзвышшы. Пры пабудове была ў юрысдыкцыі Сьвятога Пасаду, цяпер — у валоданьні Маскоўскага патрыярхату. Твор архітэктуры віленскага барока. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Гісторыя

Царкву збудавалі ў 1769 годзе як сымбаль Галготы.

Па трэцім падзеле Рэчы Паспалітай (1795) царква працягвала дзейнічаць. Аднак па скасаваньні Берасьцейскай уніі ў 1839 годзе ўлады Расейскай імпэрыі гвалтоўна адабралі царкву і манастыр у Сьвятога Пасаду і перадалі ў валоданьне Маскоўскага патрыярхату.

Архітэктура

Помнік архітэктуры віленскага барока. Гэта адназальная базыліка, з званіцай над уваходам, без вылучэньня апсыды ў самастойны аб’ём. Галоўны паўночна-заходні фасад вызначаецца стройнасьцю і лёгкасьцю 3-яруснай кампазыцыі. Плаўны пераход ярусаў забясьпечваецца бакавымі валютамі. Трэці ярус — 4-гранная вежачка зь фігурным купалам-баняй. Падобная меншага памеру вежачка ўпрыгожвае алтарную частку.

Унутры царква перакрываецца цыліндрычным скляпеньнем на распалубках і асьвятляецца бакавымі лучковымі вежачкамі. Над уваходам на 3-пралётнай лучковай аркадзе хоры з плаўна хвалістай лініяй парапэта. Шматпрыступкавыя (28 прыступак) аднамаршавыя сходы займаюць палову будынка. Раней яны мелі ілюзорны працяг на пэрспэктыўнай фрэскавай сюжэтнай размалёўцы алтарнай сьцяны, што пашырала прастору інтэр’еру.

Галерэя

Гістарычная графіка

• Старая графіка
• 

  Н. Орда, 1865

• 

  Н. Орда, 1876

• 

  1879

• 

  1890

Гістарычныя здымкі

• Старыя здымкі
• 

  1870

• 

  1916

• 

  1926

• 

  1930

Сучасныя здымкі

• Сучасны стан
• 

  2013

• 

  2013

• 

  2013

• 

  2013

Літаратура

• Архітэктура Беларусі: Энцыклапедычны даведнік. — Менск: Беларус. энцыкл., 1993. — 620 с.: іл. ISBN 5-85700-078-5.
• Габрусь Т. Мураваныя харалы: Сакральная архітэктура беларускага барока. — Менск: «Ураджай», 2001. — 287 с.: іл. ISBN 985-04-0499-X.

Вонкавыя спасылкі

Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  411Г000537

Царква Ўзьвіжаньня Сьвятога Крыжа (Жыровічы) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў