Тоомпэа

То́омпэа (ад ням. Domberg — «катэдральны ўзгорак») — вапняковы холм у цэнтральнай частцы Таліну (Эстонія). Гэта працяглае плято памерамі прыкладна 400×250 мэтраў, плошчай 7 га і вышэйшае на 20—30 м за вакольную тэрыторыю. У фальклёры пагорак вядомы як курган над магілай Калева, узьведзены ягонай смуткуючай жонкай.

Мінуўшчына Тоомпэа шчыльна зьвязаная з гісторыяй уладароў Эстоніі^[1]. У цяперашні час тут разьмяшчаюцца ўрад і парлямэнт Эстоніі, якіх часта таксама называюць проста Тоомпэа^[2].

На паўднёва-заходняй ускраіне пагорку знаходзіцца замак Тоомпэа зь вежай Гэрмана. Гэтая вежа са сьцягам Эстоніі — адзін з найбольш вядомых сымбаляў Эстоніі^[3].

Геалёгія

Назва Тоомпэа паходзіць ад Домскага сабору

Тоомпэа паўстаў каля 10 000 рокаў таму як востраў Балтыйскага ледніковага возера^[4]. З прычыны нязьменнага постледавіковага дрэйфаваньня ён злучыўся з кантынэнтам падчас стадыі Літарынава мора^[5]. Яшчэ ў 6 тысячагодзьдзі да н. э. мора абмывала аснаваньне Тоомпэа^[6]. Цяпер берагавая лінія праходзіць больш як за 1 км ад яго, а яго падножжа на 17—20 м вышэй за ўзровень мора^[7].

Крыніцы

^ History of the Riigikogu > Toompea Castle (анг.). Riigikogu. Праверана 20 December 2009 г.
^ Miljan, Toivo. Historical dictionary of Estonia. — Oxford: Scarecrow Press, 2004. — С. 474. — ISBN 0-8108-4904-6
^ Miljan, Toivo. Historical dictionary of Estonia. — Oxford: Scarecrow Press, 2004. — С. 373. — ISBN 0-8108-4904-6
^ Tallinn Klint (анг.) North Estonian Klint — as a symbol of Estonian nature. Estonian Ministry of the Environment. Праверана 16 December 2009 г.
^ Mare Isakar. Toompea aluspõhjakõrgendik (эст.). Museum of Geology of the University of Tartu. Праверана 16 December 2009 2003 г.
^ Vabaduse väljak. Eesti mahukaim arheoloogiline uurimisobjekt (эст.) // Horisont. — 2009. — В. 5.
^ Map of Tallinn (эст.). Tallinn City Planning Department. Праверана 16 December 2009 г.

Літаратура

Dmitri Bruns Tallinn : linnaehituslik kujunemine (эст.). — Tallinn: Valgus, 1993. — 284 с. — ISBN 5-440-01328-8
Lang, Valter Baltimaade pronksi — ja rauaaeg (эст.). — Tartu: Tartu University Press, 2007. — 309 с. — ISBN 978-9949-11-525-9
Juhan Maiste, Silja Vohli Toompea uusaegsest topograafiast // Vana Tallinn VI (X) (эст.) / Raimo Pullat. — Tallinn: Estopol, 1996.
Miljan, Toivo Historical dictionary of Estonia. — Oxford: Scarecrow Press, 2004. — 558 с. — ISBN 0-8108-4904-6
Tallinna ajalugu 1860-ndate aastateni (эст.) / Raimo Pullat. — Tallinn: Eesti Raamat, 1976. — 430 с.
Taylor, Neil Estonia. — 5. — Chalfont St Peter: Bradt Travel Guides, 2007. — 288 с.
Tõnisson, Evald Eesti muinaslinnad (эст.). — 20. — Tartu: Tartu University, 2008. — 357 с. — (Muinasaja teadus). — ISBN 978-9985-4-0538-3
Zobel, Rein Tallinn (Reval) in the middle ages : town building in the 13th-14th centuries. — Tallinn: Estonian Academy of Arts, 2008. — 190 с. — ISBN 978-9985-9841-4-7

Каардынаты: 59°26′13″ пн. ш. 24°44′24″ у. д. / 59.43694° пн. ш. 24.74° у. д. / 59.43694; 24.74

[riigikogu-1] History of the Riigikogu > Toompea Castle (анг.). Riigikogu. Праверана 20 December 2009 г.

[2] Miljan, Toivo. Historical dictionary of Estonia. — Oxford: Scarecrow Press, 2004. — С. 474. — ISBN 0-8108-4904-6

[3] Miljan, Toivo. Historical dictionary of Estonia. — Oxford: Scarecrow Press, 2004. — С. 373. — ISBN 0-8108-4904-6

[envir.ee-4] Tallinn Klint (анг.) North Estonian Klint — as a symbol of Estonian nature. Estonian Ministry of the Environment. Праверана 16 December 2009 г.

[bggm-5] Mare Isakar. Toompea aluspõhjakõrgendik (эст.). Museum of Geology of the University of Tartu. Праверана 16 December 2009 2003 г.

[horisont-6] Vabaduse väljak. Eesti mahukaim arheoloogiline uurimisobjekt (эст.) // Horisont. — 2009. — В. 5.

[tlpa-7] Map of Tallinn (эст.). Tallinn City Planning Department. Праверана 16 December 2009 г.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]