Перайсьці да зьместу

Наданьне аўтакефаліі Ўкраінскай праваслаўнай царкве

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі

Нада́ньне аўтакефа́ліі Ўкраі́нскай правасла́ўнай царкве́ — дзеяньні дзяржаўнай і царкоўнай улады ва Ўкраіне і мацярынскай Канстантынопальскай царквы, накіраваныя на стварэньне адзінай Памеснай Праваслаўнай Царквы ва Ўкраіне і стварэньня аўтакефаліі. Адным з магчымых спосабаў наданьня аўтакефаліі будзе папярэдняе аб’яднаньне праваслаўных цэркваў Украіны, а менавіта УАПЦ(uk), УПЦ КП і часткі УПЦ МП(uk) і абраньне прадстаяцеля адзінай памеснай(uk) праваслаўнай царквы Ўкраіны[1].

14 верасьня 2018 году архіяпіскап Беларускай аўтакефальнай праваслаўнай царквы Сьвятаслаў заявіў: «Мы, вядома, падтрымліваем гэтае рашэньне» канстантынопальскага патрыярха надаць Украінскай праваслаўнай царкве аўтакефалію. Таксама архіяпіскап Сьвятаслаў удакладніў: «Наша мэта — таксама легалізавацца ў Беларусі і афіцыйна атрымаць статус аўтакефаліі. … Каноны, як вядома, вымагаюць для асобнага праваслаўнага народу асобнай царквы. Гэта 34-е апостальскае правіла. … Тое, што Беларусь, як праваслаўная дзяржава, ня мае свайго незалежнага першагерарха — гэта парушэньне канонаў»[2].

Перадача заявы аб наданьні аўтакефаліі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Уручэньне подпісаў патрыярхам Філарэтам прэзыдэнту Ўкраіны — Пятру Парашэнку.

18 красавіка 2018 г. Пятро Парашэнка сустрэўся зь мітрапалітам(ru) Макарыем(uk), мітрапалітам Ануфрыем(uk) і патрыярхам Філарэтам(uk) і афіцыйна перадаў подпісы 40 архірэяў Кіеўскага патрыярхату, 12 архірэяў аўтакефальнай царквы і каля 10 архірэяў Маскоўскага патрыярхату да Ўсяленскага Патрыярха аб наданьні томасу аб аўтакефаліі Ўкраінскай царквы[3][4].

19 красавіка 2018 г. Вярхоўная Рада Украіны прыняла за № 2410-VIII пастанову аб падтрымцы заявы Прэзыдэнта Ўкраіны да Ўсяленскага Патрыярха Варфаламея аб наданьні томасу аб аўтакефаліі Праваслаўнай Царквы ва Ўкраіне. У той жа дзень гэтую пастанову падпісаў Старшыня Вярхоўнай Рады Ўкраіны[5][6][7].

20 красавіка 2018 г. намесьнік кіраўніка прэзыдэнцкай адміністрацыі Расьціслаў Паўленка вылецеў у Стамбул для перадачы Ўсяленскаму Патрыярху Варфаламею зварот аб наданьні томасу аб аўтакефаліі Праваслаўнай Царквы ва Ўкраіне[8].

Архірэйскі сабор у Канстантынопалі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

На адкрыцьці Архірэйскага сабора Канстантынопальскай Царквы 1 верасьня ва Стамбуле Патрыярх Канстантынопальскі(uk) Варфаламей(uk) прачытаў даклад, у якім адзначыў што: «Масква на працягу многіх стагоддзяў распараджалася Кіеўскай мітраполіяй, праваслаўнай царквой у Украіне, без ведама Канстантынопаля»[9]. На Архірэйскім саборы Канстантынопальскай царквы ў Стамбуле 2 верасьня біскупы прынялі што «Канстантынопальскі патрыярхат можа аказваць аўтакефалію без якіх-небудзь узгадненьняў»[10].

Сусьветная Патрыярхія апублікавала дакумэнты

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У канцы верасьня 2018 г. Сусьветная Патрыярхія(uk) апублікавала дасьледаваньне гістарычных царкоўных дакумэнтаў, у якіх даказала, што Канстантынопаль ніколі не аддаваў Кіеўскую мітраполію ў кананічную тэрыторыю(uk) Расейскай праваслаўнай царквы[11].

Сынод Канстантынопальскай праваслаўнай царквы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

9-11 кастрычніка адбыўся сынод Канстантынопальскай праваслаўнай царквы, на якім было вырашана:

Наступствы для Беларускай Царквы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

На думку Андрэя Іларыёнава(ru), пасьля адкліканьня Сынадальнага ліста 1686 г., якім права хіратоніі(uk) Кіеўскага мітрапаліта перадавалася Маскоўскай патрыярхіі (часова), разам з усёй былой Кіеўскай мітраполіяй пад юрысдыкцыю(uk) Канстантынопаля таксама de-jure вернутая і Беларуская праваслаўная царква, якая была часткай Кіеўскай мітраполіі. Фактычна былі вернутыя пад кіраваньне Кіеўскага патрыярха ўсе япархіі, якія ўваходзілі ў склад Кіеўскай мітраполіі ў той час, а менавіта Холмская, Пярэмыскія, Львоўская (Галіцкая), Луцкая, Уладзімер-Валынская, Кіеўская, Белгародзкая, Чарнігаўская, Берасьцейская, Тураўская (Турава-Пінская), Полацкая, Аршанская і Амсьціслаўска-Магілёўская (Беларуская), Смаленская, Бранская[14][15].

Сынод РПЦ у Беларусі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гэта першы ў гісторыі надзвычайны сынод Маскоўскага патрыярхата за межамі Расеі[16]. Паседжаньне сыноду адбылося ў памяшканьні Менскай эпархіі[17]. Прэс-сакратар патрыярха Кірыла сьвятар Аляксандр Волкаў(ru) заявіў, што сынод РПЦ МП рыхтуе «адэкватны і жорсткі» адказ на рашэньне КПЦ даць томас аб аўтакефаліі[18][19]. УПЦ МП(uk) на саборы Расейскай праваслаўнай царквы ў г. Менску прадстаўляе яе старшыня мітрапаліт Ануфрый (Беразоўскі), а таксама мітрапаліт Запароскі і Мелітопальскі Лука (Коваленко)[20]. На паседжаньні сынод Расейскай праваслаўнай царквы вырашыў разарваць эўхарыстычныя зносіны са Сусьветным патрыярхатам[21][22].

У рашэньні гэтага сыноду сказана: «З гэтага часу і аж да адмовы Канстантынопальскага Патрыярхата ад прынятых ім антыкананічны рашэнняў для ўсіх сьвятароў Расейскай праваслаўнай царквы немагчыма канцэлебрацыі з духоўнымі Канстантынопальскай Царквы, а для вернікаў — удзел у сакрамэнтах, якія ажыццяўляюцца ў яе храмах»[23]. Такім чынам, РПЦ і УПЦ МП (як частка РПЦ) пайшлі на схізму[24]. Але так як РПЦ мае зносіны з Антыахійскай ПЦ, Грузінскай ПЦ і іншымі Праваслаўнымі Цэрквамі якія ў сваю чаргу маюць зносіны з так званай РПЦ з «раскольніцкаю і ерэтычнаю Канстантынопальскаю ПЦ» то і сама РПЦ становіцца раскольніцкаю і ерэтычнаю[25].

Юрысдыкцыя

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Пасьля пастановы сыноду Сусьветнага патрыярхату аб адмене юрысдыкцыі Расейскай праваслаўнай царквы над украінскім эпіскапатам ўсе праваслаўныя архірэі Ўкраіны (зарэгістраваныя рэлігійныя арганізацыі(uk) ў Міністэрстве юстыцыі Украіны(uk)) лічацца слугамі Сусьветнага пасаду, незалежна ад таго, да якой праваслаўнай царквы яны належалі да таго, і з гэтай прычыны маюць чакаць распараджэньня Сусьветнага патрыярхату адносна сваіх далейшых дзеяньняў[26].

Заканадаўства

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Пётр Парашэнка і патрыярх Варфаламей падпісваюць пагадненьне "Аб супрацоўніцтве і ўзаемадзеяньні паміж Украінай і Сусьветным Канстантынопальскім Патрыярхатам». 3 лістапада 2018 г.

18 кастрычніка 2018 г. у Вярхоўнай Радзе 237 галасамі «за» было прынята законапраект № 9208, пададзены Прэзыдэнтам Парашэнка 17 кастрычніка пра тое, што Андрэеўская царква Нацыянальнага запаведніка «Сафія Кіеўская» перадаецца ў бязвыплатнае пастаяннае карыстаньне Сусьветнага патрыярхату для зьдзяйсьненьня набажэнстваў і абрадаў (пры гэтым Андрэеўская царква застаецца ў дзяржаўнай уласнасьці). У ёй заплянавана разьмяшчэньне стаўрапігіі Сусьветнага патрыярхату, што фактычна будзе выконваць ролю амбасады Сусьветнага Патрыярха[27].

У Вярхоўнай Радзе зарэгістраваны законапраекты № 5309 («адносна назвы рэлігійных арганізацый»)[28] і № 4128 («па зьмяненьні рэлігійнымі суполкамі падпарадкаванасьці»)[29], закліканыя ўпарадкаваць некаторыя арганізацыйныя пытаньні.

3 лістапада 2018 г. Прэзыдэнт Украіны і Сусьветны Патрыярх падпісалі пагадненьне аб супрацоўніцтве[30][31].

Каноны

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У працэсе вырашэньня наданьня томасу ўкраінскаму праваслаўю выявілася, што Расейскай праваслаўнай царкве сусьветны патрыярх ніколі не надаваў томасу на права абвяшчэньня аўтакефаліі і стварэньня Маскоўскай патрыярхіі[32][33].

У канцы верасьня 2018 году Сусьветная Патрыярхія абнародавала даклад «Сусьветны прастол і Украінская Царква. Кажуць дакумэнты», прысьвечаны абгрунтаваньню тэзіса, што Канстантынопальскі Патрыярхат ніколі не аддаваў Кіеўскую мітраполію ў кананічную тэрыторыю Русейскай Праваслаўнай Царквы, а толькі дазваляў Маскоўскаму патрыярху хіратонію кіеўскага мітраполіта[34].

Сусьветны Патрыярх абвясьцілі аднаўленьне сваёй кананічнай тэрыторыі без права ўмешвацца РПЦ МП ў справы Украіны[35][36][37], абвясьціў незаконным і палітызаваным акт Расейскай Праваслаўнай Царквы анафемы(uk) супраць ўкраінскага хрысьціяніна і гетмана Івана Мазэпы[38].

Цікавыя факты

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

На Ўсеправаслаўным саборы(uk) на в. Крыт 21 чэрвеня 2016 г. Расейская праваслаўная царква была абвінавачаная ў ерасі этнафілетызма (гл. «Сусьветны сабор»). Абвінавачваньні абвясьціў кіпрскі архіяпіскап Хрызастом II[39][40][41][42].

Глядзіце таксама

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^  (укр.) Автокефалія для України: Росія погрожує Константинополю розколом BBC News Україна Праверана 2018-09-11 г.
  2. ^ Сяргей Абламейка. Беларускі архіяпіскап: Адсутнасьць у Беларусі аўтакефаліі парушае апостальскія каноны // Радыё «Свабода», 14 верасьня 2018 г. Архіўная копія ад 14 верасьня 2018 г. Праверана 25 кастрычніка 2018 г.
  3. ^  (укр.) Процедура отримання Томосу про автокефалію ще триває - Філарет Праверана 2018-09-20 г.
  4. ^  (укр.) Ближче до об’єднання: Предстоятелі українських церков передали звернення до Вселенського патріарха - Україна. TCH.ua (2018-04-18).
  5. ^  (укр.) Проект Постанови про підтримку звернення Президента України до Вселенського Патріарха Варфоломія про надання Томосу про автокефалію Православної Церкви в Україні. Офіційний портал Верховної Ради України (2018-04-18).
  6. ^  (укр.)Сергій Лавринюк (2018-04-20) Верховна Рада підтримала звернення до Вселенського Патріарха. Голос України.
  7. ^  (укр.) Про підтримку звернення Президента України до до Вселенського Патріарха Варфоломія про надання Томосу про автокефалію Православної Церкви в Україні від 19.04.2018 № 2410-VIII. Верховна Рада України. Праверана 2018-04-20 г.
  8. ^  (укр.) Заступник глави АП повіз до Вселенського Патріарха звернення про створення ЄПЦ в Україні. УНІАН (2018-04-20). Праверана 21 квітня 2018 г.
  9. ^  (укр.) Собор у Стамбулі: Вселенський патріарх нагадав про московське самоуправство щодо Київської митрополії Праверана 2018-09-03 г.
  10. ^  (укр.) Собор у Стамбулі: Константинопольська церква може надавати автокефалію без згоди інших церков Праверана 2018-09-03 г.
  11. ^  (укр.) Документи говорять Праверана 2018-10-05 г.
  12. ^ а б в г д  (укр.) Томос для України: повний текст історичного рішення Константинополя. Радіо Свобода (11 жовтня 2018).
  13. ^ а б в г д  (анг.) The Ecumenical Patriarchate of Constantinople: Announcement (11/10/2018). The Ecumenical Patriarchate of Constantinople - Official Website (11 жовтня 2018). Праверана 11 жовтня 2018 г. Архіўная копія ад 11 жовтня 2018 г.
  14. ^  (рас.) Великая схизма – 2018. Крах планов создания тысячелетнего православного рейха. Republic.com.ua (2018-10-15). Праверана 15.10.2018 г.
  15. ^  (рас.)Великая схизма — 2018? Или «только» битва за Беларусь? // Белорусский партизан.
  16. ^  (рас.) Как в Беларуси потроллили патриарха Кирилла
  17. ^  (рас.) Лукашенко "приостоновил" заседание РПЦ в Минске. Телеграф (2018-10-15). Праверана 15.10.2018 г.
  18. ^  (укр.) Синод РПЦ готує "жорстку" відповідь на рішення Константинополя щодо України ТСН.ua Праверана 2018-10-13 г.
  19. ^  (рас.) В РПЦ пообещали жесткий ответ Константинопольскому патриархату‍ ТАСС Праверана 2018-10-13 г.
  20. ^  (укр.) Україну на заході РПЦ в Мінську представляють митрополити УПЦ (МП) Онуфрій та Лука. Радіо «Свобода» (2018-10-15). Праверана 15.10.2018 г.
  21. ^  (укр.) Заява Священного Синоду Руської Православної Церкви у зв'язку з посяганням Константинопольського Патріархату на канонічну територію Руської Церкви. Офіційний сайт Руської Православної Церкви. (2018-10-15). Праверана 15.10.2018 г.
  22. ^  (укр.) РПЦ розірвала відносини з Константинополем. Український тиждень (2018-10-15). Праверана 15.10.2018 г.
  23. ^  (укр.) Синод РПЦ розірвав євхаристійне спілкування зі Вселенським Патріархатом Праверана 2018-10-17 г.
  24. ^  (укр.) Віряни УПЦ МП перед вибором: схизма разом з РПЦ або єдність зі вселенським православ'ям, - Євстратій Зоря. Лівий берег (2018-10-15). Праверана 15.10.2018 г.
  25. ^  (рас.) Синод поистине чернобыльский Праверана 2018-10-16 г.
  26. ^  (укр.)Святослав Хоменко, Михайло Денисов, Константинополь: Московського патріархату в Україні більше немає, 02.11.2018, BBC.
  27. ^  (укр.)Проект Закону про особливості користування Андріївською церквою Національного заповідника «Софія Київська» // Верховна Рада України
  28. ^  (укр.)Проект Закону про внесення змін до Закону України «Про свободу совісті та релігійні організації» щодо назви релігійних організацій (об'єднань), які входять до структури (є частиною) релігійної організації (об'єднання), керівний центр (управління) якої знаходиться за межами України в державі, яка законом визнана такою, що здійснила військову агресію проти України та/або тимчасово окупувала частину території України // Верховна Рада України.
  29. ^  (укр.)Проект Закону про внесення змін до Закону України «Про свободу совісті та релігійні організації» (щодо зміни релігійними громадами підлеглості) // Верховна Рада України.
  30. ^  (укр.)Порошенко і Варфоломій підписали угоду про співпрацю: про що в ній йдеться? 03.11.2018 // BBC.
  31. ^  (укр.)Порошенко і Варфоломій підписали угоду про співпрацю між Україною та Вселенським патріархатом, 3 листопада 2018 // Радіо «Свобода».
  32. ^  (укр.) Архієпископ Тельміський Іов (Геча): Автокефалія – це засіб забезпечити єдність і Церкви всередині держави, і між Помісними Церквами Праверана 2018-09-14 г.
  33. ^  (рас.) Невзоров. Томос, РПЦI , Аляксандар Няўзораў
  34. ^  (укр.) Документи говорять Праверана 2018-10-05 г.
  35. ^  (укр.)Константинопольський патріархат оголосив Україну своєю канонічною територією // АНТИКОР
  36. ^  (укр.)Константинопольський патріархат оголосив Україну своєю канонічною територією // Агенція інформації та аналітики
  37. ^  (укр.)Каноністи Константинополя обґрунтували канонічну приналежність України до Вселенського Патріархату // РІСУ
  38. ^  (укр.)Філарет пояснив, чому Вселенський патріархат згадав про анафему Мазепи // Укрінформ.
  39. ^  (грэцк.) «ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟ» Праверана 24.06.2016 г. Архіўная копія ад 24-06-2016 г.
  40. ^  (укр.) «Служать кесарю, не Богу: Всеправославний собор на Криті. Грецький патріарх звинуватив РПЦ в зраді віри» Архіўная копія ад 23-06-2016 г.
  41. ^  (укр.) «Служать кесарю, не Богу: Всеправославний собор на Криті. Грецький патріарх звинуватив РПЦ в зраді віри» Архіўная копія ад 23-06-2016 г.
  42. ^  (рас.) «Кипрский архиепископ Хризостом II обвинил руководство РПЦ в ереси этнофилетизма» Архіўная копія ад 24-06-2016 г.

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Наданьне_аўтакефаліі_Ўкраінскай_праваслаўнай_царкве&oldid=2525515»