Лютавор (князь)

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі

Лютавор — літоўскі князь, бацька Віценя (паводле Раўданскага рукапісу), вялікакняскі намесьнік у Полацку ад 1264 (або 1265) году.

Імя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Асноўны артыкул: Лютавор

Імя Лютавор — вядомае германскае імя Liutward, Liutwert, азначае «ахоўнік народу». Таксама чысты адпаведнік сярод германскіх імёнаў мае імя сына Лютавора Віценя (Witin, Wittenus). Яўна германскімі таксама ёсьць імёны бацькі Лютавора Дармунімунда і ўнукаў Гвазэлюта і Войны. Аповед аб дынастыі Лютавора ў Раўданскім рукапісе ёсьць яскравым сьведчаньнем пра германскае паходжаньне літоўскіх князёў і шляхты[1].

Праз памылку шрыфту ў выданьні хронікі Дусбурга XVII стагодзьдзя імя князя было напісана як Pucuwerus (у іншым сьпісе — Lutuwerus): у 1291 годзе «Lutuwerus rex Lethowie» (Лютувер, гаспадар Літвы) паслаў войска на чале з сваім сынам Віценем на Бжэсьць-Куяўскую зямлю Польшчы. Афіцыйная навука прызнае існаваньне князя «Пукувера» (або, утроп за Юзэфам Пузынам, атаясамлівае «Пукувера» з Будзівідам), хаця Раўданскі рукапіс праясьняе, што сапраўды існаваў князь Лютавор (то бо, напісаньне Lutuwerus у сьпісе хронікі Дусбурга слушнае).

Жыцьцяпіс[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Паводле апавяданьня Раўданскага рукапісу, Лютавор быў сынам літоўскага князя Дармунімунда і сядзібаю меў Эйраголу на рацэ Дубісе, адкуль хадзіў у мора (быў «морскім ваяром») і кіраваў сваімі валоданьнямі ў Жамойці. У Эйраголе ў 1232 годзе нарадзіўся сын Лютавора Віцень. Лютавор разбудаваў «старажытную» Эйраголу ў 1262 годзе. На сойме ВКЛ 1264 году літоўскія паны даслалі Лютавора заняць Полацак, дзе ён зрабіўся вялікакняскім намесьнікам. Паводле Тэадора Нарбута, Лютавор памёр у 1291 годзе[2].

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.
  2. ^ Narbutt T. Dzieje starożytne narodu litewskiego. T. I. — Wilno, 1835. S. 158—159; T. IV. — Wilno, 1838. S. 310—313.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]