Кіеўскія ўніяцкія мітрапаліты

Уніяцкія (грэка-каталіцкія) мітрапаліты (Вярхоўныя архібіскупы) Кіеўскія, Галіцкія і ўсяе Русі — зьверхнікі Ўніяцкай (грэка-каталіцкай) Царквы ў Рэчы Паспалітай і Расейскай імпэрыі ў 1596—1839 гадах. Пасьля свайго абраньня зацьвярджаліся Папам Рымскім.

Катэдра ўніяцкага Кіеўскага мітрапаліта знаходзілася ў Віленскім Прачысьценскім саборы.

Сёньняшняя афіцыйная навука лічыць, што Кіеўскія ўніяцкія мітрапаліты на працягу двох стагодзьдзяў не мелі сэнатарскіх годнасьцей у Рэчы Паспалітай і ўпершыню тытул сэнатара займеў толькі Тэадосі Растоцкі ў 1790 г. Аднак, гэта зьняпраўджваецца зьвесткамі дакумэнтаў. Гэтак, судовы вырак у справе мітрапаліта Календы 1672 г. наўпрост кажа, што мітрапаліт "яко сенаторъ до боку панъского для обърады добра речы посполитой на блиско наступуючы соймъ до Варшавы поспешать муситъ". Вырак Літоўскага Трыбунала 1677 г. паведамляе, што поўнае зраўнаньне правоў уніяцкіх мітрапалітаў з правамі рымска-каталіцкіх біскупаў адбылося між 1623 і 1632 гг. ("...документовъ, декретовъ и привилеев ... которыми особа его милости ксендза метрополиты зъ особами ихъ милостей ксенжи бискупов костела Римского во всемъ поровнана есть").

Мітрапаліты

	Выява / герб	Імя	Гады служэньня	Гады жыцьця	Камэнтар
1		Міхал Рагоза	1596—1599	1540—1599	у 1589—1596 праваслаўны мітрапаліт Кіеўскі
2		Іпаці Пацей	1599—1613	1541—1613	ад 1593 біскуп Уладзімерскі і Берасьцейскі
3		Язэп Руцкі	1613—1637	1574—1637	дагэтуль біскуп Галіцкі
4		Рафал Корсак	1637—1640	1595—1640	дагэтуль біскуп Галіцкі, а таксама біскуп Тураўскі і Пінскі
5		Антон Сялява	1641—1655	1583—1655	ад 1624 архібіскуп Полацкі
6		Гаўрыла Календа	1665—1674	1606—1674	ад 1655 адміністратар мітраполіі і архібіскуп Полацкі
7		Кіпрыян Жахоўскі	1674—1693	1635—1693	ад 1674 архібіскуп Полацкі
8		Леў Шлюбіч-Заленскі	1694—1708	1638—1708	ад 1679 біскуп Уладзімерскі і Берасьцейскі
9		Юры Віньніцкі	1708—1713	1660—1713	адміністратар ад 1708, біскуп Перамышльскі ад 1700
10		Леў Кішка	1714—1728	1668—1728	ад 1711 біскуп Уладзімерскі і Берасьцейскі
11		Атанас Шаптыцкі	1729—1745	1685—1745	ад 1715 біскуп Галіцкі, Львоўскі і Камянецкі
12		Флярыян Грабніцкі	1745—1762	1684—1762	ад 1719 архібіскуп Полацкі
13		Фэліцыян Піліп Валадковіч	1762—1778	1697—1778	ад 1756 біскуп Уладзімерскі і Берасьцейскі
14		Леў Шаптыцкі	1778—1779	1717—1779	ад 1749 біскуп Галіцкі, Львоўскі і Камянецкі
15		Ясон Смагаржэўскі	1780—1788	1714—1788	ад 1762 архібіскуп Полацкі
16		Тэадосі Растоцкі	1788—1805	1725—1805	фактычна да 1795
17		Іраклі Лісоўскі	1806—1809	1734—1809	фактычна ад 1795, не зацьверджаны Папам Рымскім, архібіскуп Полацкі ад 1784
18		Рыгор Кахановіч	1809—1814	1750—1814	ад 1807 біскуп Луцкі і Астроскі
19		Язафат Булгак	1817—1838	1758—1838	ад 1798 біскуп Берасьцейскі, ад 1828 Літоўскі, ад 1833 Беларускі (архібіскуп Полацкі)

Глядзіце таксама

• Кіеўская, галіцкая і ўсяе Русі ўніяцкая мітраполія
• Кіеўская ўніяцкая архіяпархія

Літаратура

• Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Менск: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0