Вялейскае вадасховішча

Вадасховішча Вялейскае 2008 год Краіна Беларусь Плошча 73,6 км² Плошча вадазбору 4120 км² Сярэдняя глыбіня 3,7 м Найбольшая даўжыня 27 км Найбольшая шырыня 3 км Даўжыня берагавой лініі 137 км Вышыня над узроўнем мора 157 м Аб’ём вады 260 млн м³ Каардынаты 54°29′05″ пн. ш. 27°08′05″ у. д.

Месцазнаходжаньне Вялейскага вадасховішча Вялейскае

Вялейскае вадасховішча (Вялейскае мора) — вадасховішча ў складзе Вялейска-Менскай воднай сыстэмы, найбуйнейшае ў Беларусі. Знаходзіцца ў Вялейскім раёне Менскай вобласьці, за 5 км на ўсход ад м. Вялейка. Месьціцца на зьліцьці Вяльлі з Сэрваччу, Ільліяй, Касуткай.

У 1968 годзе пачалі будаўніцтва, пры якім затапілі 9 вёсак. Для павелічэньня водазабесьпячэньня Менску перакінулі частку сьцёку больш паўнаводных рэк Беларусі ў раку Сьвіслач. Адначасова з будаўніцтвам вадасховішча зрабілі водны канал, па якім цяпер воды Вяльлі перакідваюцца ў Сьвіслач з уздымам на ўзровень больш за 70 мэтраў. У 1973 г. перакрылі раку Вяльлю. У пачатку 1975 г. воды вадасховішча накіравалі па канале да сталіцы. Штогадовы скід вады складае ў сярэднім 575 млн тон. У вадасховішча ўпадаюць рэкі Жучка, Орпа і Грэзьніца. Уздоўж берагоў горад Вялейка і вёскі Чыжэвічы, Рабунь, Сосенка.

На плаціне вадасховішча разьмешчаная Вялейская ГЭС. У кастрычніку 1995 году было пачатае ейнае будаўніцтва, а ў красавіку 1998 году першая чарга ГЭС была ўведзена ў эксплюатацыю з падлучэньнем у энэргасыстэму «Менскэнэрга». У красавіку 2002 году ўведзеная другая чарга. Агульная ўсталяваная магутнасьць ГЭС складае 1000 кВт. За год выпрацоўваецца 7,5 млн кВт электраэнэргіі.

Літаратура

• Природа Белоруссии: Попул. энцикл./ БелСЭ; Редкол.: И. П. Шамякин (гл. ред.) и др. — Мн.: БелСЭ, 1986. — 599 с, 40 л. ил.