Яўген Барычэўскі

Яўген Барычэўскі
Асабістыя зьвесткі
Імя пры нараджэньні	Яўген Іванавіч Барычэўскі
Нарадзіўся	17 сьнежня 1883 Менск
Памёр	12 верасьня 1934 (50 гадоў) Менск, БССР, СССР
Пахаваны	Вайсковыя могілкі
Літаратурная дзейнасьць
Род дзейнасьці	літаратуразнаўца, перакладчык
Мовы	беларуская, расейская
Яўген Барычэўскі ў Вікісховішчы

Яўген Іванавіч Барычэўскі (17 сьнежня 1883, Менск — 12 верасьня 1934; Крыптанім: Е. Б.) — беларускі літаратуразнавец і перакладчык. Прафэсар (1928).

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся ў сям’і натарыюса. Скончыў Менскую клясычную гімназію (1903), паступіў у Бэрлінскі ўнівэрсытэт, у 1904 перавёўся на гісторыка-філялягічны факультэт Маскоўскага ўнівэрсытэту, які скончыў у 1910. Атрымаў залаты мэдаль за выпускную працу «Рэалізм Гартмана».

Першыя прафэсары БДУ, 1922 год (зьлева направа):
Ніжні шэраг: С. З. Кацэнбоген, А. М. Вазьнясенскі, М. М. Нікольскі, У. І. Пічэта, У. М. Ігнатоўскі, І. І. Замоцін, ?;
Сярэдні шэраг: ?, С. Я. Вальфсон, Яўген Барычэўскі, ?, Д. А. Жарынаў, Я. К. Усьпенскі, І. Я. Герцык;
Верхні шэраг: У. М. Перцаў, М. М. Шчакаціхін, ?, ?.

Працаваў у Маскоўскім унівэрсытэце, выкладаў расейскую літаратуру ў сярэдніх навучальных установах Масквы, займаўся навукова-літаратурнай дзейнасьцю, друкаваў артыкулы і дасьледаваньні ў маскоўскіх часопісах і газэтах. З восені 1918 прызначаны вучоным сакратаром Музэйнага аддзелу Наркамасьветы. У пачатку 1922 запрошаны на працу ў БДУ. Працаваў у Менскай цэнтральнай партыйнай школе (1924—1927), у Інбелкульце і Інстытуце літаратуры і мастацтва АН БССР (1927—1933). Прафэсар.

Навуковая дзейнасьць

Пісаў на беларускай і расейскай мовах. У 1922 годзе ў Маскве выйшла складзеная Я. Барычэўскім кніга «Мир искусств в образах». У 1927 годзе ў Менску выдадзены працы «Тэорыя санэту» і «Паэтыка літаратурных жанраў», якія найбольш глыбока ў тагачасным беларускім літаратуразнаўстве тлумачылі прыроду мастацтва ў яго сувязі з сацыяльна-гістарычнымі і грамадзкімі зьявамі.

Артыкулы і дасьледаваньні па пытаньнях паэтыкі і эстэтыкі, прысьечаныя творчасьці Я. Купалы, Я. Коласа, М. Багдановіча, М. Гарэцкага, расейскіх, нямецкіх, францускіх пісьменьнікаў, друкаваліся ў «Працах Беларускага дзяржаўнага унівэрсытэту», у часопісах «Маладняк», «Узвышша», «Полымя», «Трыбуна мастацтва». Аўтар дапаможніка для студэнтаў-завочнікаў «Паэтыка. Курс для завочнага педфаку» (1929—1930). Удзельнічаў у падрыхтоўцы Збору твораў М. Багдановіча ў 2 т. (1927—1928).

Бібліяграфія

• Эўг. Барычэўскі. Літаратурныя погляды й густ сучаснае Нямеччыны. // Полымя : часопіс. — 1925. — № 3. — С. 110—120.
• Аўг. Барычэўскі. Тэорыя санету. — Менск: Выдавецтва ЦБ «Маладняка», 1927. — 56 с. — 2000 ас.
• Аўг. Барычэўскі. Паэтыка літаратурных жанраў / Апрацаваў на ўзорах беларускай літаратуры У. Дзяржынскі. — Менск: Дзяржаўнае Выдавецтва Беларусі, 1927. — 167 с. — 3000 ас.
• А. І. Барычэўскі. Сучаснае ў старажытным. // Узвышша : часопіс. — 1928. — № 3. — С. 111—112.
• Праф. Барычэўскі. Гётэ і тэатр. // Мастацтва і рэвалюцыя : часопіс. — 1932, ліпень. — № 1. — С. 21—25.

Крытыка, рэцэнзіі

• П. Жарскі. Бібліяграфія. А. І. Барычэўскі. Паэтыка літаратурных твораў. Апрацаваў на ўзорах беларускай літаратуры Ўл. Дзяржынскі. Беларускае Дзяржаўнае Выдавецтва. Менск—1927. Цана 1 р. 10 к. ст. 163. // Савецкая Беларусь : газэта. — 1927, 5 чэрвеня. — № 125 (2017). — С. 3.

Літаратура

• Барычэўскі Яўген. / біяграфічныя зьвесткі А. А. Лойка // пад рэдакцыяй А. В. Мальдзіса. Беларускія пісьменнікі. Біябібліяграфічны слоўнік: у 6 т.. — Менск: Беларуская энцыклапедыя імя ПетрусяБроўкі, 1992. — Т. 1, Абуховіч-Ватацы. — С. 258. — ISBN 5-85700-061-0.
• Беларуская энцыклапедыя. У 18 т. Т. 2. — Мінск, 1996.
• Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік; Склад. А. К. Гардзіцкі. Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Мн.: Мастацкая літаратура, 1994. — 653 с.: іл. ISBN 5-340-00709-X.
• Календарыюм // «Czasopis» № 12/2003
• Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі. У 5 т. Т. 1. — Мінск, 1984.
• Чарнякевіч Ц. Мінск — Берлін — Масква — Мінск: Германіяна Яўгена Барычэўскага // Літаратура і мастацтва. № 5. — 2011, 4 лют.