Сабор Аляксандра Неўскага (Кобрынь)

Гэтая назва мае некалькі сэнсаў. Калі вас цікавяць іншыя сэнсы, глядзіце таксама Сабор Аляксандра Неўскага (неадназначнасьць).

Помнік гісторыі
Сабор Аляксандра Неўскага
Сабор Аляксандра Неўскага
Краіна	Беларусь
Места	Кобрынь
Каардынаты	52°12′51.41″ пн. ш. 24°21′30.62″ у. д. / 52.2142806° пн. ш. 24.3585056° у. д. / 52.2142806; 24.3585056Каардынаты: 52°12′51.41″ пн. ш. 24°21′30.62″ у. д. / 52.2142806° пн. ш. 24.3585056° у. д. / 52.2142806; 24.3585056
Канфэсія	Беларускі экзархат
Эпархія	Берасьцейская і Кобрынская япархія
Архітэктурны стыль	клясыцыстычная архітэктура^[d]
Аўтар праекту	Іван Ігнатавіч Калянкевіч^[d]
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Сайт	kobrinsobor.by/kafedraln…
Сабор Аляксандра Неўскага на мапе Беларусі Сабор Аляксандра Неўскага
Сабор Аляксандра Неўскага на Вікісховішчы

Царква саборная Аляксандра Неўскага — помнік гісторыі другой паловы XIX стагодзьдзя (мураўёўка) у Кобрыні. Знаходзіцца ў цэнтры места, на Замкавым пляцы^[a]. Дзее. Твор архітэктуры расейскай эклектыкі. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Побач з саборам знаходзіцца манумэнт у памяць бою пад Кобрынем 1812 году.

Гісторыя

Мураваную саборную царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы) у Кобрыні збудавалі ў 1864—1868 гадох на сродкі, адабраныя ва ўдзельнікаў нацыянальна-вызвольнага паўстаньня 1863—1864 гадоў.

У 1960-я гады савецкія ўлады зачынілі сабор, будынак якога прыстасавалі пад філію Дзяржаўнага архіву Берасьцейскай вобласьці. У 1989 годзе будынак сабору перадалі Беларускаму экзархату Маскоўскага патрыярхату.

Архітэктура

Прыклад эклектычнай царкоўнай архітэктуры Расейскай імпэрыі. Асноўны крыжова-цэнтрычны аб’ём завяршаецца пяцьцю купаламі-цыбулінамі на шатрах. Да плянавальнага крыжа далучаюцца працяглы прытвор з кутнімі прыдзеламі і прастакутная апсыда з бакавымі невялікімі квадратнымі рызьніцамі. Роўнічныя фасады завяршаюцца трыкутнымі франтонамі, дэкараванымі кутнімі лапаткамі і прастакутнымі панэлямі, апярэзваецца фрызамі з шырынак, аркавыя аконныя праёмы акаймоўваюцца архівольтамі. Галоўны ўваход вылучаецца накладным магутным парталам з лучковым франтонам і аркавай ліштвай.

У сяродкрыжжа малітоўнай залі шырокімі прасьветамі адкрываюцца апсыда, прыдзелы і трапезная. Сяродкрыжжа перакрываецца купалам на ветразях, астатнія памяшканьні — цыліндрычнымі скляпеньнямі на распалубках. У саборы захоўваўся мясцовашанаваны абраз «Маці Божая», перанесены з старажытнай Прачысьценскай царквы^[1].