Сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Гарадзенскага раёну
Выгляд
У Гарадзенскім раёне знаходзяцца 79 аб’ектаў, якія ўключаныя ў Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, зь іх: 48 — помнікі археалёгіі, 16 — помнікі архітэктуры, 15 — помнікі гісторыі.
Помнікі археалёгіі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Шыфр |
Назва |
Датаваньне |
Населены пункт |
Месцазнаходжаньне |
Катэгорыя |
Каардынаты |
Фота |
---|---|---|---|---|---|---|---|
413В000148 | Гарадзішча | XI—XVI стагодзьдзі | в. Адэльск | на паўднёвай ускраіне вёскі, бераг р. Адлянка | 3 | ||
412В000149 | Селішча пэрыяду сярэднявечча | XI—XII стагодзьдзі | в. Агароднікі | на ўсходняй ускраіне вёскі | 3 | ||
413В000150 | Стаянкі пэрыяду каменнага веку | 8—5-е тысячагодзьдзі да н. э. | в. Азёры | на ўсходняй ускраіне вёскі, 1 км на ўсход ад вёскі, на захад ад вёскі, 0,8—1 км на поўдзень ад стаянкі-3, на паўднёвы захад ад стаянкі-6, 1 км на поўнач ад вёскі | 3 | ||
413В000374 | Селішча пэрыяду сярэднявечча | аг. Азёры | на ўзгорку прыазёрнага балота | 3 | |||
413В000153 | Стаянкі пэрыяду каменнага — бронзавага вякоў | 2-е тысячагодзьдзе да н. э. | в. Баля Сольная | на паўночна-ўсходняй ускраіне вёскі, у вёсцы | 3 | ||
413В000154 | Стаянкі пэрыяду каменнага і бронзавага вякоў | 10—9-е тысячагодзьдзі да н. э. | пас. Берагавы | на заходняй ускраіне пасёлка, на паўночны захад ад стаянкі-1 | 3 | ||
413В000155 | Стаянка і селішча Берагавы-1 | пэрыяд фінальнага палеаліту | пас. Берагавы | 1 км на поўдзень ад пасёлка, на надпойменнай тэрасе з хвойнікам | 3 | ||
413В000157 | Селішча пэрыяду канца жалезнага веку — раньняга сярэднявечча | сярэдзіна — другая палова 1-га тысячагодзьдзя да н. э. | в. Беражаны | на паўднёвай ускраіне вёскі | 3 | ||
413В000161 | Селішча пэрыяду сярэднявечча Стаянка пэрыяду каменнага веку |
XI—XIV стагодзьдзі, 10—7-е тысячагодзьдзі да н. э. | в. Гожа | на правым беразе р. Гожанка, пры ўпадзеньні яе ў р. Нёман, 500 м на поўдзень ад вёскі | 3 | ||
413В000162 | Стаянка Дарошавічы-1 | пэрыяд бронзавага веку | в. Дарошавічы | 0,5 км на паўночны захад ад вёскі, на надпойменнай тэрасе | 3 | ||
413В000163 | Селішча Дарошавічы-2 | пэрыяд сярэднявечча, новага часу | в. Дарошавічы | 200 м на паўднёвы ўсход ад вёскі | 3 | ||
413В000164 | Стаянка Дарошавічы-3 | пэрыяд фінальнага палеаліту | в. Дарошавічы | 0,4—0,5 км на паўднёвы ўсход ад вёскі | 3 | ||
413В000169 | Стаянка Жылічы-1 | пэрыяд фінальнага палеаліту | в. Жылічы | 1 км на паўночны ўсход ад вёскі, на выступе ніжняй тэрасы з хваёвым лесам | 3 | ||
413В000170 | Стаянка Жылічы-2 | пэрыяд фінальнага палеаліту, позьняга мэзаліту | в. Жылічы | 0,5 км на поўнач ад вёскі | 3 | ||
413В000171 | Стаянка Жылічы-3 | пэрыяд каменнага веку | в. Жылічы | 200 м на поўдзень ад Жылічы-2 | 3 | ||
413В000173 | Стаянка Жылічы-5 | пэрыяд каменнага веку | в. Жылічы | 300 м на паўднёвы ўсход ад вёскі, ніжэй вусьця паўднёвага яра | 3 | ||
413В000175 | Стаянкі пэрыяду каменнага і бронзавага вякоў | 10—9-е тысячагодзьдзі да н. э. | в. Запур’е | 3 | |||
413В000176 | Гарадзішча пэрыяду сярэднявечча | XI—XIII стагодзьдзі | в. Індура | на паўночна-заходняй ускраіне вёскі | 3 | ||
412В000182 | Братэрская магіла | 1944 | в. Каробчыцы | 3 | |||
413В000183 | Курганны могільнік пэрыяду сярэднявечча | XI—XIII стагодзьдзі | в. Каўпакі | 1 км на поўдзень ад вёскі | 3 | ||
413В000184 | Стаянка пэрыяду бронзавага веку | 10—9-е тысячагодзьдзі да н. э. | в. Кашэўнікі | паміж заходняй ускраінай вёскі і чыгункай | 3 | ||
413В000185 | Селішча пэрыяду жалезнага веку — сярэднявечча Каменны могільнік |
6—2-е тысячагодзьдзі да н. э. XI—XIV стагодзьдзі |
в. Коматава | на паўднёвай ускраіне вёскі, 700 м на паўночным усходзе ад вёскі | 3 | ||
413В000187 | Стаянка і селішча Коматава-2 | пэрыяд каменнага веку, сярэднявечча | в. Коматава | на паўночнай ускраіне вёскі | 3 | ||
413В000189 | Стаянка і селішча Коматава-4 | пэрыяд бронзавага веку, позьняга сярэднявечча | в. Коматава | насупраць усходняй часткі вёскі, перад рэчкай, на надпойменнай тэрасе р. Нёман | 3 | ||
413В000190 | Сярэднявечны хрысьціянскі могільнік і стаянка Коматава-5 | пэрыяд каменнага веку, сярэднявечча, новага часу | в. Коматава | насупраць верхняй ускраіны вёскі, на дзюне | 3 | ||
413В000191 | Стаянка і селішча Коматава-6 | пэрыяд каменнага, бронзавага вякоў, сярэднявечча, новага часу | в. Коматава | насупраць верхняй ускраіны вёскі, 60 м на поўдзень ад Коматава-5 | 3 | ||
413В000192 | Селішча пэрыяду сярэднявечча | XI—XIV стагодзьдзі | в. Кукалі | на паўночнай ускраіне вёскі | 3 | ||
413В000194 | Стаянка пэрыяду каменнага і бронзавага вякоў | 10—2-е тысячагодзьдзі да н. э. | в. Ліхачы | на лясной дарозе ў вёску | 3 | ||
413В000382 | Могільнік пэрыяду сярэднявечча | в. Міцкевічы | на ўзвышшы на паўночнай ускраіне вёскі, 120 м на паўночны ўсход ад грунтавой дарогі на в. Навумавічы, 1,5 км на поўдзень ад могільніка ў в. Навумавічы | 3 | |||
413В000197 | Каменны могільнік | XV—XVII стагодзьдзі | в. Навумавічы | на паўднёвай ускраіне вёскі | 3 | ||
413В000198 | Паселішча Нямнова-1 Мост каменнага і бронзавага вякоў |
4—2-е тысячагодзьдзі да н. э. | в. Нямнова | 3 | |||
413В000199 | Стаянка | XI—XIV стагодзьдзі | в. Пагараны | на ўсход ад вёскі | 3 | ||
413В000204 | Селішча пэрыяду сярэднявечча | XI—XIV стагодзьдзі | в. Прыгодзічы | на паўднёвай ускраіне вёскі | 3 | ||
Могільнік пэрыяду сярэднявечча | в. Пушкары | на ўсходняй ускраіне вёскі | 3 | ||||
413В000208 | Селішча пэрыяду жалезнага веку, сярэднявечча | апошнія стагодзьдзі 1-га тысячагодзьдзя да н. э. | в. Рыбніца | 4 км на захад ад вёскі | 3 | ||
413В000214 | Стаянка і селішча | пэрыяд каменнага веку, сярэднявечча, новага часу | в. Селюкі | 0,3 км на паўднёвы захад ад ніжняй ускраіны вёскі | 3 | ||
413В000215 | Селішча пэрыяду сярэднявечча, стаянка пэрыяду каменнага, бронзавага вякоў і сярэднявечча | в. Сіўкава | у вёсцы на беразе р. Нёман, паміж паўднёва-заходняй ускраінай вёскі і краем тэрасы р. Нёман | 3 | |||
413В000220 | Стаянка Кавальцы-1 | пэрыяд фінальнага палеаліту | в. Славічы | насупраць ніжняй ускраіны вёскі | 3 | ||
412В000221 | Стаянка і селішча Кавальцы-2 | пэрыяд мэзаліту, бронзавага веку, сярэднявечча | в. Славічы | на надпойменнай тэрасе ад вусьця р. Горніца і ўверх па цячэньні р. Нёман да сядзібы былога хутара | 3 | ||
413В000222 | Стаянка Кавальцы-3 | пэрыяд фінальнага палеаліту, нэаліту, мэзаліту, бронзавага веку | в. Славічы | насупраць садовага ўчастка № 1 садовага таварыства «Турыст» | 3 | ||
413В000223 | Селішча Кавальцы-4 | пэрыяд сярэднявечча, новага часу | в. Славічы | 0,1 км уверх па цячэньні р. Нёман ад стаянкі-3, насупраць стыку садовых таварыстваў «Турыст» і «Сувязіст» | 3 | ||
413В000224 | Селішча пэрыяду раньняга жалезнага веку — сярэднявечча, стаянка пэрыяду каменнага веку | 10—2-е тысячагодзьдзі да н. э. | в. Славічы | на паўночнай ускраіне вёскі, уніз па цячэньні р. Нёман | 3 | ||
413В000225 | Стаянка Славічы-1 | пэрыяд фінальнага палеаліту | в. Славічы | на поўдзень за лініяй электраперадачы, на трох выступах надпойменнай тэрасы | 3 | ||
413В000226 | Стаянка Славічы-2 | пэрыяд каменнага веку | в. Славічы | насупраць верхняй ускраіны вёскі, на надпойменнай тэрасе | 3 | ||
413В000227 | Селішча | канец 1-га тысячагодзьдзя да н. э. — 1-е тысячагодзьдзе н. э. | в. Солы | на тэрыторыі вёскі, 1 км на ўсход ад вёскі, на паўночна-заходняй ускраіне вёскі, 0,4 км ад паўднёвай ускраіны вёскі, за 50—60 м на ўсход ад стаянкі-3, на месцы стаянкі-5 | 3 | ||
413В000228 | Стаянкі | 10—2-е тысячагодзьдзі да н. э. | в. Старая Руда | на правым беразе р. Хамутоўка, на левым беразе р. Хамутоўка, побач са стаянкай-2, каля 250 м уніз ад стаянкі-3, па цячэньні ракі | 3 | ||
413В000039 | Гарадзішча пэрыяду сярэднявечча | в. Шадзінцы | 150 м на паўднёвы ўсход ад вёскі | 3 | |||
413В000230 | Паселішча пэрыяду фінальнага палеаліту, бронзавага веку, сярэднявечча і новага часу | XV—XVII стагодзьдзі | в. Шчачынова | насупраць заходняй ускраіны вёскі | 3 |
Помнікі архітэктуры
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Шыфр |
Назва |
Датаваньне |
Населены пункт |
Месцазнаходжаньне |
Катэгорыя |
Каардынаты |
Фота |
---|---|---|---|---|---|---|---|
410Г000146 | Аўгустоўскі канал: водны шлях, які ўключае зарэгуляваны ўчастак р. Чорная Ганча ад Дзяржаўнай граніцы з Рэспублікай Польшча да в. Сонічы (13 км), штучны ўчастак канала ад в. Сонічы да шлюза «Нямнова» (6,5 км) гідравузел «Нямнова»: трохкамерны суднаходны шлюз дом наглядчыка пры гэтым шлюзе шлюз-рэгулятар (водазборны шлюз) «Куркуль» дом наглядчыка пры гэтым шлюзе гідравузел «Дамброўка»: аднакамерны суднаходны шлюз шлюз-рэгулятар дом наглядчыка злучальны канал ад суднаходнага шлюза «Нямнова» да ўпадзеньня ў р. Нёман (2,4 км) гідравузел «Валкушык»: аднакамерны суднаходны шлюз пагранічны шлюз-рэгулятар рэшткі падмуркаў дома наглядчыка сонечны гадзіньнік гідравузел «Кужынец»: аднакамерны суднаходны шлюз шлюз-рэгулятар |
1824—1839 гады, 1870—1890-я гады, ХІХ — пачатак ХХ стагодзьдзя, 2004—2006 гады | Гарадзенскі раён. Тэрыторыя ў межах матэрыяльнай нерухомай гісторыка-культурнай каштоўнасьці, устаноўленых праектам зонаў аховы і рэжымаў іх утрыманьня гісторыка-культурнай каштоўнасьці «Аўгустоўскі канал» Сапоцкінскі сельсавет, в. Нямнова, д. 2 Сапоцкінскі сельсавет, в. Нямнова, д. 12 Сапоцкінскі сельсавет, в. Тартак, д. 11 |
0 | |||
412Г000147 | Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі | першая палова XVIII — XIX стагодзьдзе | в. Адэльск | на паўднёвай ускраіне вёскі | 2 | ||
412Г000159 | Царква Аляксандра Неўскага | 1854 | в. Верцялішкі | 2 | |||
412Г000174 | Сьвята-Дабравешчанская царква | канец XVII — пачатак XVIII стагодзьдзя | в. Жытомля | 2 | |||
413Г000178 | Касьцёл Найсьвяцейшай Тройцы | 1815 | в. Індура | вул. Рагачэўскага, 69 | 3 | ||
413Г000179 | Сьвята-Аляксандра-Неўская царква | 1881 | в. Індура | 3 | |||
413Г000381 | Сьвята-Праабражэнская царква | 1844—1846 | в. Коматава | 3 | |||
413Г000193 | Сьвята-Мікалаеўская царква | 1862 | в. Лаша | 3 | |||
413Г000196 | Сьвята-Пакроўская царква | 1904 | в. Мількаўшчына | 3 | |||
413Г000200 | Царква Казанскай Маці Божай | 1901 | в. Парэчча | 3 | |||
413Г000202 | Касьцёл Панны Марыі | 1904—1906 гады | в. Парэчча | 3 | |||
413Г000203 | Касьцёл Сьвятога Апостала Юды Тадэя | 1919 | в. Прывалкі | вул. Школьная, 10 | 3 | ||
413Г000211 | Дзьве капліцы-пахавальні | 1868, 1893 год | г. п. Сапоцкін | на могілках | 3 | ||
413Г000212 | Палацава-паркавы комплекс: палац інтэр’ер палацу: тры драўляныя лесьвіцы, пяць камінаў, дзьве печкі, дзьверы, вокны, люстры, дэкаратыўнае аздабленьне сьцен і столі два флігелі парк капліца гаспадарчая пабудова (былы склад) |
1779 год, пачатак XIX стагодзьдзя, 1930 год | в. Сьвяцак | 2 | |||
413Г000213 | Касьцёл Перамяненьня Гасподняга | 1899 | в. Селіванаўцы | 3 | |||
413Г000217 | Касьцёл Унебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі | 1870 | г. Скідзель | вул. Зарэчная, 40 | 3 |
Помнікі гісторыі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Шыфр |
Назва |
Датаваньне |
Населены пункт |
Месцазнаходжаньне |
Катэгорыя |
Каардынаты |
Фота |
---|---|---|---|---|---|---|---|
412Д000676 | Фартыфікацыйныя збудаваньні 68-га Гарадзенскага ўмацаванага раёну: аднапавярховы дзьвюхамбразурны гарматна-кулямётны дот два аднапавярховыя дзьвюхамбразурныя гарматна-кулямётныя паўкапаніры рэшткі дота два аднапавярховыя дзьвюхамбразурныя гарматна-кулямётныя доты аднапавярховы аднаамбразурны кулямётны дот пяць аднапавярховых дзьвюхамбразурных гарматна-кулямётных паўкапаніраў тры аднапавярховыя дзьвюхамбразурныя гарматна-кулямётныя доты два двухпавярховыя трохамбразурныя гарматна-кулямётныя доты двухпавярховы дзьвюхамбразурны артылерыйскі паўкапанір са сьлядамі баёў 1941 году камандна-назіральны пункт два аднапавярховыя аднаамбразурныя кулямётныя доты двухпавярховы чатырохамбразурны гарматна-кулямётны капанір са сьлядамі баёў 1941 году двухпавярховы трохамбразурны гарматны дот са сьлядамі баёў 1941 году двухпавярховы чатырохамбразурны гарматна-кулямётны капанір са сьлядамі баёў 1941 году, з памятнай шыльдай рэшткі двухпавярховага дзьвюхамбразурнага гарматна-кулямётнага дота |
1940—1941 гады | в. Баяры в. Маркаўцы в. Маркаўцы в. Маркаўцы в. Маркаўцы в. Доргунь в. Доргунь в. Доргунь в. Доргунь в. Доргунь в. Доргунь в. Доргунь в. Новікі в. Новікі в. Новікі |
2 | |||
412Д000677 | Фартыфікацыйныя збудаваньні Гарадзенскай крэпасьці: земляны форт № 1 земляны форт № 5 земляны форт № 6 форт № 1 рэшткі форта № 1а (малы форт) сховішча апорнага пункту форта № 1а рэшткі форта № 2 рэшткі форта № 2а (малы форт) рэшткі сховішча апорнага пункту форта № 2а рэшткі парахавога склепа рэшткі форта № 3 рэшткі форта № 3а (малы форт) рэшткі форта № 3а (парахавы склеп) форт № 3а (пазыцыя для 210-мм японскіх гармат) рэшткі форта № 3б форт № 4 форт № 4а (малы форт) парахавы склеп форт № 5 форт № 5а парахавы склеп рэшткі форта № 6 два горжавыя бліндажы фортавай групы № 6 тры сховішчы фортавай групы № 6 рэшткі форта № 7 парахавы склеп фортавай групы № 7 |
1887—1915 гады 1887—1889 гады 1887—1889 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады |
урочышча Пышкі урочышча Форт урочышча Дзевятоўка в. Загараны в. Баля Сольная в. Баля Сольная в. Навумавічы в. Навумавічы в. Навумавічы в. Пушкары в. Лабна-Агароднікі в. Навасёлкі в. Навасёлкі в. Навасёлкі в. Трычы в. Стрэльчыкі в. Стрэльчыкі в. Стрэльчыкі в. Гневяншчына дачны масіў Каробчыцы дачны масіў Каробчыцы дачны масіў Юзафоўка дачны масіў Юзафоўка в. Каменка в. Малая Альшанка в. Малая Альшанка |
2 | |||
413Д000158 | Братэрская магіла | 1944 | в. Верцялішкі | 3 | |||
413Д000160 | Братэрская магіла | 1944 | в. Грандзічы | 3 | |||
413Д000177 | Братэрская магіла | 1944 | в. Індура | 3 | |||
413Д000180 | Стаянкі і крэменеапрацоўчая майстэрня пэрыяду каменнага веку | 11—9-е тысячагодзьдзі да н. э. | в. Кавалічы | 0,7 км на поўдзень ад вусьця р. Горніца, 1 км на поўдзень ад вёскі, 0,5 км на паўднёвы ўсход ад вёскі, 0,4 км на паўднёвы ўсход ад вёскі, насупраць вёскі |
3 | ||
413Д000181 | Братэрская магіла | 1944 | в. Капцёўка | 3 | |||
413Д000201 | Братэрская магіла | 1944 | в. Парэчча | 3 | |||
413Д000207 | Братэрская магіла | 1944 | в. Путрышкі | 3 | |||
413Д000209 | Братэрская магіла | 1944 | г. п. Сапоцкін | у парку | 3 | ||
413Д000210 | Братэрская магіла | 1941 | г. п. Сапоцкін | 6 км на захад ад пасёлка | 3 | ||
413Д000218 | Братэрская магіла | 1942 | г. Скідзель | усходняя ўскраіна вёскі | 3 | ||
413Д000219 | Братэрская магіла | 1944 | г. Скідзель | у парку | 3 | ||
413Д000229 | Братэрская магіла | 1944 | в. Сухая Даліна | 3 | |||
413Д000378 | Татарскія могілкі пэрыяду сярэднявечча | в. Каробчыцы | пачатак — на ўсход ад шашы насупраць дому па вул. Запруднай, канец — на ўсход ад шашы насупраць дому №1а па вул. Міра | 3 |
Колішнія каштоўнасьці
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]2 жніўня 2016 году зь сьпісу каштоўнасьцяў былі выключаныя[1]:
Шыфр |
Назва |
Датаваньне |
Населены пункт |
Месцазнаходжаньне |
Катэгорыя |
Каардынаты |
Фота |
---|---|---|---|---|---|---|---|
413В000151 | Стаянка і селішча Александрова-1 | пэрыяд нэаліту, бронзавага веку, сярэднявечча | в. Александрова | 1 км на поўдзень ад вёскі, на надпоплаўнай тэрасе р. Нёман | 3 | ||
413В000152 | Стаянка і селішча Александрова-2 | пэрыяд нэаліту, бронзавага веку, сярэднявечча | в. Александрова | 100 м на поўдзень ад стаянкі-1, на нізкай тэрасе р. Нёман | 3 | ||
413В000156 | Стаянка і селішча Берагавы-2 | пэрыяд фінальнага палеаліту | пас. Берагавы | насупраць верхняй ускраіны в. Жылічы, на надпойменнай тэрасе | 3 | ||
413В000165 | Стаянка Дзякалавічы-1 | пэрыяд каменнага веку | в. Дзякалавічы | 0,8 км на паўночны ўсход ад вёскі, на левым беразе р. Нёман | 3 | ||
413В000166 | Стаянка і селішча Дзякалавічы-2 | пэрыяд каменнага веку, сярэднявечча | в. Дзякалавічы | 0,7 км на ўсход ад вёскі, пры паўночным краі старыцы р. Сьвіслач | 3 | ||
413В000168 | Гарадзішча пэрыяду сярэднявечча Стаянка пэрыяду каменнага веку |
XI—XIV стагодзьдзі 10—9-е тысячагодзьдзі да н. э. |
в. Жылічы | 1 км на паўночны ўсход ад вёскі, 200 м ад паўднёва-ўсходняй ускраіны вёскі |
3 | ||
413В000172 | Стаянка Жылічы-4 | пэрыяд каменнага веку | в. Жылічы | на мысе паміж левым берагам яра і поплавам р. Нёман | 3 | ||
413В000186 | Стаянка і селішча Коматава-1 | пэрыяд каменнага, бронзавага вякоў, сярэднявечча | в. Коматава | 1,2 км на поўнач, на паласе надпойменнай тэрасы | 3 | ||
413В000188 | Стаянка і селішча Коматава-3 | пэрыяд каменнага веку, сярэднявечча | в. Коматава | 400 м на паўднёвы ўсход ад Коматава-1 | 3 | ||
413В000195 | Стаянка | пэрыяд каменнага веку | в. Мігова | 1,2 км на паўночны захад ад вёскі, 100 м на поўдзень ад стаянкі Александрова-2 | 3 | ||
413В000205 | Майстэрня | пэрыяд нэаліту, бронзавага веку | в. Пужычы | 1,2 км на захад ад вёскі | 3 | ||
413В000206 | Стаянка | пэрыяд фінальнага палеаліту | в. Пужычы | 1 км уверх ад вусьця р. Котра па правым беразе р. Нёман | 3 | ||
413В000216 | Стаянка і селішча | пэрыяд каменнага веку, сярэднявечча | в. Сіўкава | паміж вёскай і ўзьбярэжжам р. Нёман, на паласе надпойменнай тэрасы | 3 |
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ «Аб наданні статусу і катэгорый гісторыка-культурнай каштоўнасці, пазбаўленні статусу гісторыка-культурнай каштоўнасці і ўнясенні змяненняў і дапаўненняў у некаторыя пастановы Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь». Пастанова Савету Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 2 жніўня 2016 г. № 607(недаступная спасылка)