Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў (Валынцы): розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Інтэрактыўны прагляд гісторыі
← Папярэдняя зьмена
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
дапаўненьне
 
Радок 3: Радок 3:
|Назва = Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў
|Назва = Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў
|Выява = Vałyncy, Drysa. Валынцы, Дрыса (N. Orda, 25.06.1875-76).jpg
|Выява = Vałyncy, Drysa. Валынцы, Дрыса (N. Orda, 25.06.1875-76).jpg
|Подпіс выявы = Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў. <br> Малюнак [[Напалеон Орда|Н. Орды]], 1875—76 гг.
|Подпіс выявы = Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў. <br> Малюнак [[Напалеон Орда|Н. Орды]], 1875—1876 гг.
|Краіна = Беларусь
|Краіна = Беларусь
|Назва месцазнаходжаньня = [[Аграгарадок|Мястэчка]]
|Назва месцазнаходжаньня = [[Вёска]]
|Месцазнаходжаньне = [[Валынцы]]
|Месцазнаходжаньне = [[Валынцы]]
|Заснаваньне = XVIII ст.
|Заснаваньне =
|Шырата паўшар’е = паўночнае
|Шырата паўшар’е = паўночнае
|Шырата градусаў = 55
|Шырата градусаў = 55
|Шырата хвілінаў = 42
|Шырата хвілінаў = 42
|Шырата сэкундаў = 11.03
|Шырата сэкундаў = 11.03
|Даўгата паўшар’е = усходняе
|Даўгата паўшар’е = усходняе
|Даўгата градусаў = 28
|Даўгата градусаў = 28
|Даўгата хвілінаў = 10
|Даўгата хвілінаў = 10
|Даўгата сэкундаў = 42.38
|Даўгата сэкундаў = 42.38
|Назва мапы =
|Назва мапы =
|Пазыцыя подпісу на мапе = зьнізу
|Пазыцыя подпісу на мапе = зьнізу
|Водступ подпісу на мапе = 9
|Водступ подпісу на мапе = 9
|Commons =
|Commons =
}}
}}
'''Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў''' — помнік архітэктуры XVIII ст. у [[Валынцы|Валынцах]]. Знаходзіўся побач зь [[мястэчка]]м, у фальварку Забелах. Твор архітэктуры [[віленскае барока|віленскага барока]]. Па [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайне]] [[Сьпіс помнікаў гісторыі і архітэктуры Беларусі, зруйнаваных уладамі СССР|савецкія ўлады дашчэнту зьнішчылі помнік]].
'''Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў''' — помнік архітэктуры XVIII ст. у [[Валынцы|Валынцах]]. Знаходзіўся побач зь [[мястэчка]]м, у фальварку Забелах. Твор архітэктуры [[віленскае барока|віленскага барока]]. Па [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайне]] [[Сьпіс помнікаў гісторыі і архітэктуры Беларусі, зруйнаваных уладамі СССР|савецкія ўлады дашчэнту зьнішчылі помнік]].
Радок 32: Радок 32:


=== Пад уладай Расейскай імпэрыі ===
=== Пад уладай Расейскай імпэрыі ===
Па [[Першы падзел Рэчы Паспалітай|першым падзеле Рэчы Паспалітай]] (1772 год) касьцёл і кляштар працягвалі дзейнічаць. У 1786—1811 гадох пры кляштары працавала [[Забельскі дамініканскі калегіюм|школа для шляхецкіх і мяшчанскіх дзяцей]], у якой утварыўся першы ўва Ўсходняй Эўропе школьны тэатар<ref>Дзядзінкіна С. [https://web.archive.org/web/20120625161108/http://www.ng.by/ru/issues?art_id=27853 Чый летапіс цікавейшы?] // «Народная газета». № 28 (5694), 9 сьнежня 2008.</ref>.
Па [[Першы падзел Рэчы Паспалітай|першым падзеле Рэчы Паспалітай]] (1772 год), калі Валынцы апынуліся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]], касьцёл і кляштар працягвалі дзейнічаць. У 1786—1811 гадох пры кляштары працавала [[Забельскі дамініканскі калегіюм|школа для шляхецкіх і мяшчанскіх дзяцей]], у якой утварыўся першы ва Ўсходняй Эўропе школьны тэатар<ref>Дзядзінкіна С. [https://web.archive.org/web/20120625161108/http://www.ng.by/ru/issues?art_id=27853 Чый летапіс цікавейшы?] // [[Народная газета]]. № 28 (5694), 9 сьнежня 2008.</ref>.


Па здушэньні [[Паўстаньне 1830—1831 гадоў|вызвольнага паўстаньня]] (1830—1831) у 1838 годзе ўлады [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]] ліквідавалі кляштар і зачынілі калегюім. Касьцёл працягваў дзейнічаць як парафіяльны.
Па здушэньні [[Паўстаньне 1830—1831 гадоў|вызвольнага паўстаньня]] (1830—1831) у 1838 годзе [[Русіфікацыя Беларусі|расейскія ўлады гвалтоўна ліквідавалі кляштар і зачынілі калегюім]]. Касьцёл працягваў дзейнічаць як парафіяльны.


=== Найноўшы час ===
=== Найноўшы час ===
Радок 43: Радок 43:
Касьцёл — 1-[[нэф]]авая 2-вежавая [[базыліка]] з алтарнай [[апсыда]]й. Галоўны [[фасад]] і скруглены нізкі прытвор мелі багатую плястыку: вытанчаныя слаістыя [[Пілястра|пілястры]], выгнутыя тонкапрафіляваныя карнізы, аркавыя нішы. У дэкоры шырока выкарыстоўваліся вазы, прафіляваныя [[Ліштва|ліштвы]] аркавых акон, [[філёнга|філёнгі]]. Паміж вежамі галоўнага фасаду месьціўся фігурны шчыт, такія ж шчыты завяршалі алтарны аб’ём касьцёла і цэнтральны [[рызаліт]] кляштару.
Касьцёл — 1-[[нэф]]авая 2-вежавая [[базыліка]] з алтарнай [[апсыда]]й. Галоўны [[фасад]] і скруглены нізкі прытвор мелі багатую плястыку: вытанчаныя слаістыя [[Пілястра|пілястры]], выгнутыя тонкапрафіляваныя карнізы, аркавыя нішы. У дэкоры шырока выкарыстоўваліся вазы, прафіляваныя [[Ліштва|ліштвы]] аркавых акон, [[філёнга|філёнгі]]. Паміж вежамі галоўнага фасаду месьціўся фігурны шчыт, такія ж шчыты завяршалі алтарны аб’ём касьцёла і цэнтральны [[рызаліт]] кляштару.


Інтэр’ер упрыгожвалі галоўны і 10 бакавых алтароў.
Інтэр’ер аздаблялі галоўны і 10 бакавых алтароў.


=== Кляштар ===
=== Кляштар ===
Радок 50: Радок 50:
== Галерэя ==
== Галерэя ==
<gallery caption="Старыя здымкі" widths=150 heights=150 class="center">
<gallery caption="Старыя здымкі" widths=150 heights=150 class="center">
⚫
Vałyncy, Zabieły, Daminikanski. Валынцы, Забелы, Дамініканскі (1912).jpg|1912 г.
Vałyncy, Zabieły, Daminikanski. Валынцы, Забелы, Дамініканскі (1912) (2).jpg|1912 г.
Vałyncy, Zabieły, Daminikanski. Валынцы, Забелы, Дамініканскі (1913).jpg|1913 г.
Vałyncy, Zabieły, Daminikanski. Валынцы, Забелы, Дамініканскі (1913).jpg|1913 г.
Vałyncy, Zabieły, Daminikanski. Валынцы, Забелы, Дамініканскі (1913) (2).jpg|1913 г.
Vałyncy, Zabieły, Daminikanski. Валынцы, Забелы, Дамініканскі (1913) (2).jpg|1913 г.
⚫
Vałyncy, Zabieły. Валынцы, Забелы (1913) (3).jpg|1913 г.
⚫
Vałyncy, Drysa. Валынцы, Дрыса (1913).jpg|1913 г.
</gallery>
</gallery>
<gallery widths=150 heights=150 class="center">
<gallery widths=150 heights=150 class="center">
Vałyncy. Валынцы (1918).jpg|1918 г.
Vałyncy, Zabieły, Daminikanski. Валынцы, Забелы, Дамініканскі (1913) (3).jpg|1913 г.
Vałyncy. Валынцы (1941-42).jpg|1941—42 гг.
Vałyncy, Drysa. Валынцы, Дрыса (1913).jpg|1913 г.
Vałyncy. Валынцы (1942).jpg|1942 г.
Vałyncy. Валынцы (1942).jpg|1942 г.
⚫
Vałyncy. Валынцы (1941-42).jpg|1941—1942 гг.
</gallery>
<gallery widths=150 heights=150 class="center">
Vałyncy, Zabieły, Daminikanski. Валынцы, Забелы, Дамініканскі (1941-44).jpg|1941—1944 гг.
Vałyncy, Zabieły, Daminikanski. Валынцы, Забелы, Дамініканскі (1941-44) (2).jpg|1941—1944 гг.
Vałyncy, Zabieły, Daminikanski. Валынцы, Забелы, Дамініканскі (1941-44) (3).jpg|1941—1944 гг.
Vałyncy, Zabieły, Daminikanski. Валынцы, Забелы, Дамініканскі (1944).jpg|1944 г.
Vałyncy, Zabieły, Daminikanski. Валынцы, Забелы, Дамініканскі (1944).jpg|1944 г.
</gallery>
</gallery>
Радок 68: Радок 74:
* {{Літаратура/Архітэктура Беларусі: Энцыкляпэдычны даведнік}}
* {{Літаратура/Архітэктура Беларусі: Энцыкляпэдычны даведнік}}
* {{Літаратура/ЭВКЛ|1}}
* {{Літаратура/ЭВКЛ|1}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* {{Радзіма майго духу|7409|аб’ект|Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў у Валынцах}}


[[Катэгорыя:Валынцы]]
[[Катэгорыя:Валынцы]]

Цяперашняя вэрсія на 19:22, 17 студзеня 2022

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў
Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў. Малюнак Н. Орды, 1875—1876 гг.
Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў.
Малюнак Н. Орды, 1875—1876 гг.
Краіна Беларусь
Вёска Валынцы
Каардынаты 55°42′11.03″ пн. ш. 28°10′42.38″ у. д. / 55.7030639° пн. ш. 28.1784389° у. д. / 55.7030639; 28.1784389Каардынаты: 55°42′11.03″ пн. ш. 28°10′42.38″ у. д. / 55.7030639° пн. ш. 28.1784389° у. д. / 55.7030639; 28.1784389
Архітэктурны стыль барока
Аўтар праекту Ян Гляўбіц
Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў на мапе Беларусі
Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў
Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў
Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў
Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў на Вікісховішчы

Касьцёл Сьвятога Юрыя і кляштар дамініканаў — помнік архітэктуры XVIII ст. у Валынцах. Знаходзіўся побач зь мястэчкам, у фальварку Забелах. Твор архітэктуры віленскага барока. Па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады дашчэнту зьнішчылі помнік.

Комплекс складаўся з касьцёла, кляштарнага корпуса і мура з брамай. Пры кляштары дзейнічаў Забельскі дамініканскі калегіюм. Да нашага часу захаваліся падмуркі.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вялікае Княства Літоўскае[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1719 годзе Р. Шчыт заснаваў у Забелах кляштар дамініканаў[1]. Першыя будынкі былі драўлянымі.

У 1749 годзе пачалося будаваньне мураванага касьцёла паводле праекту архітэктара Яна Гляўбіца. У 1756 годзе касьцёл асьвяцілі, аднак узьвядзеньне вежаў і аздабленьне інтэр’еру скончылі толькі ў 1766 годзе. У 1756—1759 гадох вялося будаваньне мураванага кляштару[2].

Пад уладай Расейскай імпэрыі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Па першым падзеле Рэчы Паспалітай (1772 год), калі Валынцы апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзейнічаць. У 1786—1811 гадох пры кляштары працавала школа для шляхецкіх і мяшчанскіх дзяцей, у якой утварыўся першы ва Ўсходняй Эўропе школьны тэатар[3].

Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1838 годзе расейскія ўлады гвалтоўна ліквідавалі кляштар і зачынілі калегюім. Касьцёл працягваў дзейнічаць як парафіяльны.

Найноўшы час[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады зруйнавалі помнік.

Архітэктура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Касьцёл[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Касьцёл — 1-нэфавая 2-вежавая базыліка з алтарнай апсыдай. Галоўны фасад і скруглены нізкі прытвор мелі багатую плястыку: вытанчаныя слаістыя пілястры, выгнутыя тонкапрафіляваныя карнізы, аркавыя нішы. У дэкоры шырока выкарыстоўваліся вазы, прафіляваныя ліштвы аркавых акон, філёнгі. Паміж вежамі галоўнага фасаду месьціўся фігурны шчыт, такія ж шчыты завяршалі алтарны аб’ём касьцёла і цэнтральны рызаліт кляштару.

Інтэр’ер аздаблялі галоўны і 10 бакавых алтароў.

Кляштар[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Кляштарны корпус — 2-павярховы будынак пад вальмавым дахам, які злучаўся з касьцёлам галерэяй.

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Старыя здымкі
  • 1912 г.
    1912 г.
  • 1912 г.
    1912 г.
  • 1913 г.
    1913 г.
  • 1913 г.
    1913 г.
  • 1913 г.
    1913 г.
  • 1913 г.
    1913 г.
  • 1942 г.
    1942 г.
  • 1941—1942 гг.
    1941—1942 гг.
  • 1941—1944 гг.
    1941—1944 гг.
  • 1941—1944 гг.
    1941—1944 гг.
  • 1941—1944 гг.
    1941—1944 гг.
  • 1944 г.
    1944 г.

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Габрусь Т. Забельскі кляштар дамініканцаў // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 1. С. 637.
  2. ^ Кулагін А. Валынецкі касцёл і кляштар дамініканцаў // Архітэктура Беларусі. Энцыкл. — Менск, 1993. С. 104.
  3. ^ Дзядзінкіна С. Чый летапіс цікавейшы? // Народная газета. № 28 (5694), 9 сьнежня 2008.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Касьцёл_Сьвятога_Юрыя_і_кляштар_дамініканаў_(Валынцы)&oldid=2286612»