Маргарэт Тэтчэр: розьніца паміж вэрсіямі
Няма апісаньня зьменаў |
крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/Margaret_Thatcher?oldid=891302153 |
||
Радок 5: | Радок 5: | ||
|памер = |
|памер = |
||
|подпіс_пад_выявай = |
|подпіс_пад_выявай = |
||
|пасада = 71-ы [[ |
|пасада = 71-ы [[прэм’ер-міністар Вялікабрытаніі]] |
||
|пачатак_тэрміну = |
|пачатак_тэрміну = 4 траўня 1979 |
||
|канец_тэрміну = |
|канец_тэрміну = 28 лістапада 1990<ref>{{спасылка|url=http://www.number10.gov.uk/history-and-tour/prime-ministers-in-history/margaret-thatcher|загаловак=The official site of the Prime Minister’s Office. Margaret Thatcher|копія=http://web.archive.org/web/20110127153340/http://www.number10.gov.uk/history-and-tour/prime-ministers-in-history/margaret-thatcher}}</ref> |
||
|папярэднік = [[Джэймз Калаган]] |
|папярэднік = [[Джэймз Калаган]] |
||
|наступнік = [[Джон Мэйджар]] |
|наступнік = [[Джон Мэйджар]] |
||
|пасада2 = [[Лідэр апазыцыі (Вялікабрытанія)|Лідэр апазыцыі]] |
|||
|пачатак_тэрміну2 = 11 лютага 1975 |
|||
|канец_тэрміну2 = 4 траўня 1979 |
|||
|папярэднік2 = [[Эдўард Гіт]] |
|||
|наступнік2 = Джэймз Калаган |
|||
|прэм’ер-міністар2 = {{Просты сьпіс |
|||
| [[Гаральд Ўілсан]] |
|||
| Джэймз Калаган |
|||
}} |
|||
|прэзыдэнт2 = |
|||
|пасада3 = [[Міністэрства адукацыі Вялікабрытаніі|Дзяржсакратар<br/>па адукацыі і навуцы]] |
|||
|пачатак_тэрміну3 = 20 чэрвеня 1970 |
|||
|канец_тэрміну3 = 4 сакавіка 1974 |
|||
|папярэднік3 = [[Эдўард Шорт (барон Гленамара)|Эдўард Шорт]] |
|||
|наступнік3 = [[Рэджынальд Прэнтыс]] |
|||
|прэм’ер-міністар3 = Эдўард Гіт |
|||
|прэзыдэнт3 = |
|||
⚫ | |||
|пачатак_тэрміну4 = |
|||
|канец_тэрміну4 = |
|||
|папярэднік4 = |
|||
|наступнік4 = |
|||
|прэм’ер-міністар4 = |
|||
|прэзыдэнт4 = |
|||
|месца_нараджэньня = [[Грэнтэм]], [[Лінкальншыр]], [[Ангельшчына]], [[Брытанская імпэрыя]] |
|месца_нараджэньня = [[Грэнтэм]], [[Лінкальншыр]], [[Ангельшчына]], [[Брытанская імпэрыя]] |
||
|месца_сьмерці = [[Лёндан]], [[Вялікабрытанія]] |
|месца_сьмерці = [[Ўэстмінстэр (Лёндан)|Ўэстмінстэр]], [[Лёндан]], [[Вялікабрытанія]] |
||
|партыя = [[Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі]] |
|партыя = [[Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі]] |
||
|муж = Дэніс Тэтчэр |
|муж = [[Дэніс Тэтчэр]] |
||
⚫ | |||
|дзеці = '''сын:''' Марк <br />'''дачка:''' Кэрал |
|дзеці = '''сын:''' Марк <br />'''дачка:''' Кэрал |
||
|бацька = Альфрэд Робэртс |
|бацька = Альфрэд Робэртс |
||
Радок 20: | Радок 48: | ||
|род = |
|род = |
||
|адукацыя = [[Оксфардзкі ўнівэрсытэт]] |
|адукацыя = [[Оксфардзкі ўнівэрсытэт]] |
||
|рэлігія = [[Пратэстанцтва| |
|рэлігія = [[Пратэстанцтва|Пратэстантка]]-[[Мэтадызм|мэтадыстка]] |
||
|подпіс = |
|подпіс = |
||
|узнагароды = |
|узнагароды = |
||
}} |
}} |
||
'''Ма́ргарэт Хі́льда Тэ́тчэр, баранэса Тэтчэр''' ({{мова-en|Margaret Thatcher}} |
'''Ма́ргарэт Хі́льда Тэ́тчэр, баранэса Тэтчэр''' ({{мова-en|Margaret Thatcher}}; {{Нарадзілася|18|10|1925}}, [[Грэнтэм]], [[Лінкальншыр]], [[Брытанская імпэрыя]] — {{Памерла|8|04|2013}}, [[Ўэстмінстэр (Лёндан)|Ўэстмінстэр]], [[Лёндан]], [[Вялікабрытанія]]), у дзявоцтве '''Робэртс''' — ангельская палітычная дзяячка, 71-ая [[прэм’ер-міністарка]] [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] ([[Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі]]) у 1979—1990 гадах, [[Барон|баранэса]] з 1992 году. Першая жанчына, якая пабыла на гэтым посьце, а таксама першая жанчына, якая стала прэм’ер-міністрам эўрапейскай дзяржавы. Прэм’ерства Тэтчэр стала самым працяглым у XX стагодзьдзі. Атрымаўшы мянушку «жалезная лэдзі» за рэзкую крытыку савецкага кіраўніцтва, яна ажыцьцявіла шэраг кансэрватыўных мераў, якія сталі часткай палітыкі гэтак званага «[[тэтчэрызм]]у». |
||
Атрымаўшы адукацыю хіміка, стала |
Атрымаўшы ў [[Сомэрвільскі коледж (Оксфард)|Оксфардзе]] адукацыю хіміка, стала [[Барыстэр|юрысткай]], у 1959 годзе [[Парлямэнцкія выбары ў Вялікабрытаніі 1959 году|была абраная]] чальцом [[Парлямэнт Вялікабрытаніі|Парлямэнту]] ад [[Фінчлі]]. У 1970 годзе была прызначаная [[Міністэрства адукацыі Вялікабрытаніі|міністрам адукацыі й навукі]] ва ўрадзе кансэрватара [[Эдўард Гіт|Эдўарда Гіта]]. У 1975 годзе Тэтчэр перамагла Гіта на выбарах новага старшыні Кансэрватыўнай партыі й стала [[Лідэр апазыцыі (Вялікабрытанія)|галавой парлямэнцкай апазыцыі]], а таксама першай жанчынай, якая ўзначаліла адну з асноўных партыяў Вялікабрытаніі. Пасьля перамогі Кансэрватыўнай партыі на [[Парлямэнцкія выбары ў Вялікабрытаніі 1979 году|ўсеагульных выбарах 1979 году]] Маргарэт Тэтчэр стала прэм’ер-міністрам. |
||
Ачоліўшы ўрад, Тэтчэр правяла палітычныя й эканамічныя рэформы для зьмяншэньня беспрацоўя і працяглага эканамічнага заняпаду. Ейная палітычная філязофія й эканамічная палітыка засноўваліся на [[Дэрэгуляцыя|дэрэгуляцыі]], асабліва фінансавай сыстэмы, забесьпячэньні гнуткага рынку працы, [[Прыватызацыя|прыватызацыі]] [[Дзяржаўнае прадпрыемства|дзяржаўных кампаніяў]] і памяншэньні ўплыву [[прафзьвяз]]аў. Высокая папулярнасьць Тэтчэр падчас першых гадоў ейнага кіраваньня паменшылася з-за [[Рэцэсія|рэцэсіі]] й высокага ўзроўню [[беспрацоўе|беспрацоўя]], але зноў павялічылася падчас [[Фолклэндзкі канфлікт|Фолклэндзкага канфлікту]] 1982 году й эканамічнага росту, што прывяло да ейнага [[Парлямэнцкія выбары ў Вялікабрытаніі 1983 году|пераабраньня ў 1983 годзе]]. |
|||
Тэтчэр была пераабраная ў трэці раз у |
Тэтчэр была пераабраная ў [[Парлямэнцкія выбары ў Вялікабрытаніі 1987 году|трэці раз у 1987 годзе]], але прапанаваны закон аб дадатковым падатку ({{мова-en|poll tax|скарочана}}) і погляды на ролю Брытаніі ў [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскім Зьвязе]] былі непапулярныя сярод выбарцаў ды чальцоў ейнага ўраду. Пасьля таго, як Майкл Гэзэлтайн аспрэчыў яе лідэрства ў партыі, Тэтчэр была вымушаная падаць у адстаўку з пасады главы партыі й прэм’ер-міністра. Тэтчэр была пажыцьцёвым чальцом [[Палата Лордаў|Палаты Лордаў]]. Пасьля сыходу з пасады прэм’ера Тэтчэр адышла ад палітыкі. Напісала кнігу ўспамінаў. Памерла 8 красавіка 2013 году пасьля інсульту<ref>[http://www.svaboda.org/content/article/24951128.html Памерла Маргарэт Тэтчэр] Радыё Свабода 08.04.2013</ref>. Ёй было 87 гадоў. 17 красавіка яна была крэмаваная, прах пахаваны на тэрыторыі шпіталя каля магілы яе мужа. Разьвітальную цырымонію наведалі каля 200 знакамітых асобаў з усяго сьвету, у тым ліку Каралева Вялікабрытаніі [[Лізавета II]]<ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/uk/2013/04/130416_thatcher_funeral_wednesday.shtml У Лёндане прайшло ўрачыстые пахаваньне Маргарэт Тэтчэр.= В Лондоне прошли торжественные похороны Маргарет Тэтчер] [[BBC]] 17 апреля 2013{{ref-ru}}</ref>. |
||
== Крыніцы й заўвагі == |
== Крыніцы й заўвагі == |
||
Радок 45: | Радок 73: | ||
{{Прэм’ер-міністры Вялікабрытаніі}} |
{{Прэм’ер-міністры Вялікабрытаніі}} |
||
{{Бібліяінфармацыя}} |
|||
{{Накід}} |
|||
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Тэтчэр, Маргарэт}} |
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Тэтчэр, Маргарэт}} |
||
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў |
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Лінкальншыры]] |
||
[[Катэгорыя:Прэм’ер-міністры Вялікабрытаніі]] |
[[Катэгорыя:Прэм’ер-міністры Вялікабрытаніі]] |
||
[[Катэгорыя:Памерлі ад інсульту]] |
[[Катэгорыя:Памерлі ад інсульту]] |
||
[[Катэгорыя:Памерлі ў |
[[Катэгорыя:Памерлі ў Лёндане]] |
||
[[Катэгорыя:Выпускнікі Сомэрвільскага коледжу Оксфарду]] |
|||
[[Катэгорыя:Міністры адукацыі Вялікабрытаніі]] |
|||
[[Катэгорыя:Ангельскія адвакаты]] |
|||
[[Катэгорыя:Сябры Кансэрватыўнай партыі Вялікабрытаніі]] |
|||
[[Катэгорыя:Мэтадысты, якія прынялі англіканства]] |
|||
[[Катэгорыя:Крытыкі Эўрапейскага Зьвязу]] |
|||
[[Катэгорыя:Дамы справядлівасьці Ордэна сьвятога Яна]] |
|||
[[Катэгорыя:Памерлі ад раку мачавіка]] |
|||
[[Катэгорыя:Памерлі ад інсульту]] |
|||
[[Катэгорыя:Памерлі ад дэмэнцыі]] |
|||
[[Катэгорыя:Памерлі ад сардэчнай недастатковасьці]] |
|||
[[Катэгорыя:Ангельскія антыкамуністы]] |
|||
[[Катэгорыя:Ангельскія аўтабіёграфы]] |
|||
[[Катэгорыя:Ангельскія хімікі]] |
|||
[[Катэгорыя:Ангельскія літаратаркі]] |
|||
[[Катэгорыя:Кіраўніцы ўрадаў]] |
|||
[[Катэгорыя:Дэпутаты парлямэнту Вялікабрытаніі]] |
|||
[[Катэгорыя:Крытыкі фэмінізму]] |
|||
[[Катэгорыя:Лідэры апазыцыі (Вялікабрытанія)]] |
|||
[[Катэгорыя:Кавалеры брытанскага ордэна Заслуг]] |
|||
[[Катэгорыя:Чальцы Таемнай рады Вялікабрытаніі]] |
|||
[[Катэгорыя:Узнагароджаныя Прэзыдэнцкім мэдалём Свабоды]] |
|||
[[Катэгорыя:Прэзыдэнты Эўрапейскай рады]] |
|||
[[Катэгорыя:Выжылі ў тэрактах]] |
Вэрсія ад 13:55, 8 красавіка 2019
Ма́ргарэт Хі́льда Тэ́тчэр, баранэса Тэтчэр (па-ангельску: Margaret Thatcher; 18 кастрычніка 1925, Грэнтэм, Лінкальншыр, Брытанская імпэрыя — 8 красавіка 2013, Ўэстмінстэр, Лёндан, Вялікабрытанія), у дзявоцтве Робэртс — ангельская палітычная дзяячка, 71-ая прэм’ер-міністарка Вялікабрытаніі (Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі) у 1979—1990 гадах, баранэса з 1992 году. Першая жанчына, якая пабыла на гэтым посьце, а таксама першая жанчына, якая стала прэм’ер-міністрам эўрапейскай дзяржавы. Прэм’ерства Тэтчэр стала самым працяглым у XX стагодзьдзі. Атрымаўшы мянушку «жалезная лэдзі» за рэзкую крытыку савецкага кіраўніцтва, яна ажыцьцявіла шэраг кансэрватыўных мераў, якія сталі часткай палітыкі гэтак званага «тэтчэрызму».
Атрымаўшы ў Оксфардзе адукацыю хіміка, стала юрысткай, у 1959 годзе была абраная чальцом Парлямэнту ад Фінчлі. У 1970 годзе была прызначаная міністрам адукацыі й навукі ва ўрадзе кансэрватара Эдўарда Гіта. У 1975 годзе Тэтчэр перамагла Гіта на выбарах новага старшыні Кансэрватыўнай партыі й стала галавой парлямэнцкай апазыцыі, а таксама першай жанчынай, якая ўзначаліла адну з асноўных партыяў Вялікабрытаніі. Пасьля перамогі Кансэрватыўнай партыі на ўсеагульных выбарах 1979 году Маргарэт Тэтчэр стала прэм’ер-міністрам.
Ачоліўшы ўрад, Тэтчэр правяла палітычныя й эканамічныя рэформы для зьмяншэньня беспрацоўя і працяглага эканамічнага заняпаду. Ейная палітычная філязофія й эканамічная палітыка засноўваліся на дэрэгуляцыі, асабліва фінансавай сыстэмы, забесьпячэньні гнуткага рынку працы, прыватызацыі дзяржаўных кампаніяў і памяншэньні ўплыву прафзьвязаў. Высокая папулярнасьць Тэтчэр падчас першых гадоў ейнага кіраваньня паменшылася з-за рэцэсіі й высокага ўзроўню беспрацоўя, але зноў павялічылася падчас Фолклэндзкага канфлікту 1982 году й эканамічнага росту, што прывяло да ейнага пераабраньня ў 1983 годзе.
Тэтчэр была пераабраная ў трэці раз у 1987 годзе, але прапанаваны закон аб дадатковым падатку (анг. poll tax) і погляды на ролю Брытаніі ў Эўрапейскім Зьвязе былі непапулярныя сярод выбарцаў ды чальцоў ейнага ўраду. Пасьля таго, як Майкл Гэзэлтайн аспрэчыў яе лідэрства ў партыі, Тэтчэр была вымушаная падаць у адстаўку з пасады главы партыі й прэм’ер-міністра. Тэтчэр была пажыцьцёвым чальцом Палаты Лордаў. Пасьля сыходу з пасады прэм’ера Тэтчэр адышла ад палітыкі. Напісала кнігу ўспамінаў. Памерла 8 красавіка 2013 году пасьля інсульту[7]. Ёй было 87 гадоў. 17 красавіка яна была крэмаваная, прах пахаваны на тэрыторыі шпіталя каля магілы яе мужа. Разьвітальную цырымонію наведалі каля 200 знакамітых асобаў з усяго сьвету, у тым ліку Каралева Вялікабрытаніі Лізавета II[8].
Крыніцы й заўвагі
- ^ The official site of the Prime Minister’s Office. Margaret Thatcher Архіўная копія
- ^ а б в г д е Young H. Margaret Thatcher // Encyclopædia Britannica (анг.)
- ^ а б в г д е ё Lundy D. R. Margaret Hilda Roberts, Baroness Thatcher // The Peerage (анг.)
- ^ а б в г Margaret Thatcher // FemBio database (ням.)
- ^ Baroness Thatcher // UK Parliament Website (брыт. анг.) — Parliament of the United Kingdom.
- ^ а б Margaret Thatcher // Munzinger Personen (ням.)
- ^ Памерла Маргарэт Тэтчэр Радыё Свабода 08.04.2013
- ^ У Лёндане прайшло ўрачыстые пахаваньне Маргарэт Тэтчэр.= В Лондоне прошли торжественные похороны Маргарет Тэтчер BBC 17 апреля 2013 (рас.)
Вонкавыя спасылкі
Маргарэт Тэтчэр — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
- Фундацыя імя Маргарэт Тэтчэр (анг.)
- Маргарэт Тэтчэр і рух за прыватызацыю (анг.)
- Архіўныя матэрыялы датычныя Тэтчэр (анг.)
- Маргарэт Тэтчэр. The Guardian. (анг.)
- Маргарэт Тэтчэр. The New York Times. (анг.)
- Маргарэт Тэтчэр. Find a Grave (анг.)
- Нарадзіліся 13 кастрычніка
- Нарадзіліся ў 1925 годзе
- Памерлі 8 красавіка
- Памерлі ў 2013 годзе
- Чальцы ордэна сьвятога Яна Ерусалімскага
- Кавалеры ордэна Белага ільва
- Узнагароджаныя Прэзыдэнцкім мэдалём Свабоды
- Кавалеры Вялікага крыжа ордэна Вітаўта Вялікага
- Кавалеры ордэна Вітаўта Вялікага
- Сябры Лёнданскага каралеўскага таварыства
- Ганаровыя грамадзяне Гданьску
- Нарадзіліся 18 кастрычніка
- Нарадзіліся ў Лінкальншыры
- Прэм’ер-міністры Вялікабрытаніі
- Памерлі ад інсульту
- Памерлі ў Лёндане
- Выпускнікі Сомэрвільскага коледжу Оксфарду
- Міністры адукацыі Вялікабрытаніі
- Ангельскія адвакаты
- Сябры Кансэрватыўнай партыі Вялікабрытаніі
- Мэтадысты, якія прынялі англіканства
- Крытыкі Эўрапейскага Зьвязу
- Дамы справядлівасьці Ордэна сьвятога Яна
- Памерлі ад раку мачавіка
- Памерлі ад дэмэнцыі
- Памерлі ад сардэчнай недастатковасьці
- Ангельскія антыкамуністы
- Ангельскія аўтабіёграфы
- Ангельскія хімікі
- Ангельскія літаратаркі
- Кіраўніцы ўрадаў
- Дэпутаты парлямэнту Вялікабрытаніі
- Крытыкі фэмінізму
- Лідэры апазыцыі (Вялікабрытанія)
- Кавалеры брытанскага ордэна Заслуг
- Чальцы Таемнай рады Вялікабрытаніі
- Прэзыдэнты Эўрапейскай рады
- Выжылі ў тэрактах