Маргарэт Тэтчэр: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Glovacki (гутаркі | унёсак)
Няма апісаньня зьменаў
крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/Margaret_Thatcher?oldid=891302153
Радок 5: Радок 5:
|памер =
|памер =
|подпіс_пад_выявай =
|подпіс_пад_выявай =

|пасада = 71-ы [[прэм'ер-міністар Вялікабрытаніі]]
|пасада = 71-ы [[прэм’ер-міністар Вялікабрытаніі]]
|пачатак_тэрміну = [[4 траўня]] [[1979]]
|пачатак_тэрміну = 4 траўня 1979
|канец_тэрміну = [[28 лістапада]] [[1990]]<ref>{{спасылка|url=http://www.number10.gov.uk/history-and-tour/prime-ministers-in-history/margaret-thatcher|загаловак=The official site of the Prime Minister’s Office. Margaret Thatcher|копія=http://web.archive.org/web/20110127153340/http://www.number10.gov.uk/history-and-tour/prime-ministers-in-history/margaret-thatcher}}</ref>
|канец_тэрміну = 28 лістапада 1990<ref>{{спасылка|url=http://www.number10.gov.uk/history-and-tour/prime-ministers-in-history/margaret-thatcher|загаловак=The official site of the Prime Minister’s Office. Margaret Thatcher|копія=http://web.archive.org/web/20110127153340/http://www.number10.gov.uk/history-and-tour/prime-ministers-in-history/margaret-thatcher}}</ref>
|папярэднік = [[Джэймз Калаган]]
|папярэднік = [[Джэймз Калаган]]
|наступнік = [[Джон Мэйджар]]
|наступнік = [[Джон Мэйджар]]

|пасада2 = [[Лідэр апазыцыі (Вялікабрытанія)|Лідэр апазыцыі]]
|пачатак_тэрміну2 = 11 лютага 1975
|канец_тэрміну2 = 4 траўня 1979
|папярэднік2 = [[Эдўард Гіт]]
|наступнік2 = Джэймз Калаган
|прэм’ер-міністар2 = {{Просты сьпіс
| [[Гаральд Ўілсан]]
| Джэймз Калаган
}}
|прэзыдэнт2 =

|пасада3 = [[Міністэрства адукацыі Вялікабрытаніі|Дзяржсакратар<br/>па адукацыі і навуцы]]
|пачатак_тэрміну3 = 20 чэрвеня 1970
|канец_тэрміну3 = 4 сакавіка 1974
|папярэднік3 = [[Эдўард Шорт (барон Гленамара)|Эдўард Шорт]]
|наступнік3 = [[Рэджынальд Прэнтыс]]
|прэм’ер-міністар3 = Эдўард Гіт
|прэзыдэнт3 =

|пасада4 =
|пачатак_тэрміну4 =
|канец_тэрміну4 =
|папярэднік4 =
|наступнік4 =
|прэм’ер-міністар4 =
|прэзыдэнт4 =

|месца_нараджэньня = [[Грэнтэм]], [[Лінкальншыр]], [[Ангельшчына]], [[Брытанская імпэрыя]]
|месца_нараджэньня = [[Грэнтэм]], [[Лінкальншыр]], [[Ангельшчына]], [[Брытанская імпэрыя]]
|месца_сьмерці = [[Лёндан]], [[Вялікабрытанія]]
|месца_сьмерці = [[Ўэстмінстэр (Лёндан)|Ўэстмінстэр]], [[Лёндан]], [[Вялікабрытанія]]
|партыя = [[Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі]]
|партыя = [[Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі]]
|муж = Дэніс Тэтчэр
|муж = [[Дэніс Тэтчэр]]
|сужэнец =
|дзеці = '''сын:''' Марк <br />'''дачка:''' Кэрал
|дзеці = '''сын:''' Марк <br />'''дачка:''' Кэрал
|бацька = Альфрэд Робэртс
|бацька = Альфрэд Робэртс
Радок 20: Радок 48:
|род =
|род =
|адукацыя = [[Оксфардзкі ўнівэрсытэт]]
|адукацыя = [[Оксфардзкі ўнівэрсытэт]]
|рэлігія = [[Пратэстанцтва|Пратэстант]]-[[Мэтадызм|мэтадыст]]
|рэлігія = [[Пратэстанцтва|Пратэстантка]]-[[Мэтадызм|мэтадыстка]]
|подпіс =
|подпіс =
|узнагароды =
|узнагароды =
}}
}}
'''Ма́ргарэт Хі́льда Тэ́тчэр, баранэса Тэтчэр''' ({{мова-en|Margaret Thatcher}}, {{Нарадзілася|18|10|1925}} — {{Памерла|8|04|2013}}) — 71-ы [[прэм’ер-міністар]] [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] ([[Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі]]) у [[1979]]—[[1990]] гадах, [[Барон|баранэса]] з [[1992]] году. Першая й пакуль адзіная жанчына, якая пабыла на гэтым пасту, а таксама першая жанчына, якая стала прэм’ер-міністрам эўрапейскай дзяржавы. Прэм’ерства Тэтчэр стала самым працяглым у [[20 стагодзьдзе|XX стагодзьдзі]]. Атрымаўшы мянушку «жалезная лэдзі» за рэзкую крытыку савецкага кіраўніцтва, яна ажыцьцявіла шэраг кансэрватыўных мераў, якія сталі часткай палітыкі гэтак званага «тэтчэрызму».
'''Ма́ргарэт Хі́льда Тэ́тчэр, баранэса Тэтчэр''' ({{мова-en|Margaret Thatcher}}; {{Нарадзілася|18|10|1925}}, [[Грэнтэм]], [[Лінкальншыр]], [[Брытанская імпэрыя]] — {{Памерла|8|04|2013}}, [[Ўэстмінстэр (Лёндан)|Ўэстмінстэр]], [[Лёндан]], [[Вялікабрытанія]]), у дзявоцтве '''Робэртс''' — ангельская палітычная дзяячка, 71-ая [[прэм’ер-міністарка]] [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] ([[Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі]]) у 1979—1990 гадах, [[Барон|баранэса]] з 1992 году. Першая жанчына, якая пабыла на гэтым посьце, а таксама першая жанчына, якая стала прэм’ер-міністрам эўрапейскай дзяржавы. Прэм’ерства Тэтчэр стала самым працяглым у XX стагодзьдзі. Атрымаўшы мянушку «жалезная лэдзі» за рэзкую крытыку савецкага кіраўніцтва, яна ажыцьцявіла шэраг кансэрватыўных мераў, якія сталі часткай палітыкі гэтак званага «[[тэтчэрызм]]у».


Атрымаўшы адукацыю хіміка, стала юрыстам, у [[1959]] годзе была абраная чальцом [[Парлямэнт Вялікабрытаніі|Парлямэнту]] ад [[Фінчлі]]. У [[1970]] годзе была прызначаная міністрам адукацыі й навукі ва ўрадзе кансэрватара [[Эдўард Гіт|Эдўарда Гіта]]. У [[1975]] годзе Тэтчэр перамагла Гіта на выбарах новага главы Кансэрватыўнай партыі й стала главой парлямэнцкай апазыцыі, а таксама першай жанчынай, якая ўзначаліла адну з асноўных партыяў Вялікабрытаніі. Пасьля перамогі Кансэрватыўнай партыі на ўсеагульных выбарах 1979 году Маргарэт Тэтчэр стала прэм’ер-міністрам.
Атрымаўшы ў [[Сомэрвільскі коледж (Оксфард)|Оксфардзе]] адукацыю хіміка, стала [[Барыстэр|юрысткай]], у 1959 годзе [[Парлямэнцкія выбары ў Вялікабрытаніі 1959 году|была абраная]] чальцом [[Парлямэнт Вялікабрытаніі|Парлямэнту]] ад [[Фінчлі]]. У 1970 годзе была прызначаная [[Міністэрства адукацыі Вялікабрытаніі|міністрам адукацыі й навукі]] ва ўрадзе кансэрватара [[Эдўард Гіт|Эдўарда Гіта]]. У 1975 годзе Тэтчэр перамагла Гіта на выбарах новага старшыні Кансэрватыўнай партыі й стала [[Лідэр апазыцыі (Вялікабрытанія)|галавой парлямэнцкай апазыцыі]], а таксама першай жанчынай, якая ўзначаліла адну з асноўных партыяў Вялікабрытаніі. Пасьля перамогі Кансэрватыўнай партыі на [[Парлямэнцкія выбары ў Вялікабрытаніі 1979 году|ўсеагульных выбарах 1979 году]] Маргарэт Тэтчэр стала прэм’ер-міністрам.


Ачолеўшы ўрад, Тэтчэр правяла палітычныя й эканамічныя рэформы для адмены таго, што яна лічыла заняпадам краіны. Ейная палітычная філязофія й эканамічная палітыка засноўваліся на дэрэгуляцыі, асабліва, фінансавай сыстэмы, забесьпячэньні гнуткага рынку працы, [[Прыватызацыя|прыватызацыі]] дзяржаўных кампаніяў і памяншэньні ўплыву прафзьвязаў. Высокая папулярнасьць Тэтчэр падчас першых гадоў ейнага кіраваньня паменшылася з-за [[Рэцэсія|рэцэсіі]] й высокага ўзроўню [[беспрацоўе|беспрацоўя]], але зноў павялічылася падчас [[Фолклэндзкі канфлікт|Фалклэндзкага канфлікту]] [[1982]] году й эканамічнага росту, што прывяло да ейнага пераабраньня ў [[1983]] годзе.
Ачоліўшы ўрад, Тэтчэр правяла палітычныя й эканамічныя рэформы для зьмяншэньня беспрацоўя і працяглага эканамічнага заняпаду. Ейная палітычная філязофія й эканамічная палітыка засноўваліся на [[Дэрэгуляцыя|дэрэгуляцыі]], асабліва фінансавай сыстэмы, забесьпячэньні гнуткага рынку працы, [[Прыватызацыя|прыватызацыі]] [[Дзяржаўнае прадпрыемства|дзяржаўных кампаніяў]] і памяншэньні ўплыву [[прафзьвяз]]аў. Высокая папулярнасьць Тэтчэр падчас першых гадоў ейнага кіраваньня паменшылася з-за [[Рэцэсія|рэцэсіі]] й высокага ўзроўню [[беспрацоўе|беспрацоўя]], але зноў павялічылася падчас [[Фолклэндзкі канфлікт|Фолклэндзкага канфлікту]] 1982 году й эканамічнага росту, што прывяло да ейнага [[Парлямэнцкія выбары ў Вялікабрытаніі 1983 году|пераабраньня ў 1983 годзе]].


Тэтчэр была пераабраная ў трэці раз у [[1987]] годзе, але прапанаваны закон аб дадатковым падатку ({{мова-en|poll tax}}) і погляды на ролю Брытаніі ў [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскім Зьвязе]] былі непапулярныя сярод чальцоў ейнага ўраду. Пасьля таго, як Майкл Гэзэлтайн аспрэчыў яе лідэрства ў партыі, Тэтчэр была вымушаная падаць у адстаўку з пасады главы партыі й прэм’ер-міністра. Тэтчэр была пажыцьцёвым чальцом [[Палата Лордаў|Палаты Лордаў]]. Пасьля сыходу з пасады прэм’ера Тэтчэр адышла ад палітыкі. Напісала кнігу ўспамінаў. Памерла 8 красавіка 2013 году пасьля інсульту<ref>[http://www.svaboda.org/content/article/24951128.html Памерла Маргарэт Тэтчэр] Радыё Свабода 08.04.2013</ref>. Ёй было 87 гадоў. 17 красавіка яна была крэмаваная, прах пахаваны на тэрыторыі шпіталя каля магілы яе мужа. Разьвітальную цырымонію наведалі каля 200 знакамітых асобаў з усяго сьвету, у тым ліку Каралева Вялікабрытаніі [[Лізавета II]]<ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/uk/2013/04/130416_thatcher_funeral_wednesday.shtml У Лёндане прайшло ўрачыстые пахаваньне Маргарэт Тэтчэр.= В Лондоне прошли торжественные похороны Маргарет Тэтчер] [[BBC]] 17 апреля 2013{{ref-ru}}</ref>.
Тэтчэр была пераабраная ў [[Парлямэнцкія выбары ў Вялікабрытаніі 1987 году|трэці раз у 1987 годзе]], але прапанаваны закон аб дадатковым падатку ({{мова-en|poll tax|скарочана}}) і погляды на ролю Брытаніі ў [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскім Зьвязе]] былі непапулярныя сярод выбарцаў ды чальцоў ейнага ўраду. Пасьля таго, як Майкл Гэзэлтайн аспрэчыў яе лідэрства ў партыі, Тэтчэр была вымушаная падаць у адстаўку з пасады главы партыі й прэм’ер-міністра. Тэтчэр была пажыцьцёвым чальцом [[Палата Лордаў|Палаты Лордаў]]. Пасьля сыходу з пасады прэм’ера Тэтчэр адышла ад палітыкі. Напісала кнігу ўспамінаў. Памерла 8 красавіка 2013 году пасьля інсульту<ref>[http://www.svaboda.org/content/article/24951128.html Памерла Маргарэт Тэтчэр] Радыё Свабода 08.04.2013</ref>. Ёй было 87 гадоў. 17 красавіка яна была крэмаваная, прах пахаваны на тэрыторыі шпіталя каля магілы яе мужа. Разьвітальную цырымонію наведалі каля 200 знакамітых асобаў з усяго сьвету, у тым ліку Каралева Вялікабрытаніі [[Лізавета II]]<ref>[http://www.bbc.co.uk/russian/uk/2013/04/130416_thatcher_funeral_wednesday.shtml У Лёндане прайшло ўрачыстые пахаваньне Маргарэт Тэтчэр.= В Лондоне прошли торжественные похороны Маргарет Тэтчер] [[BBC]] 17 апреля 2013{{ref-ru}}</ref>.


== Крыніцы й заўвагі ==
== Крыніцы й заўвагі ==
Радок 45: Радок 73:


{{Прэм’ер-міністры Вялікабрытаніі}}
{{Прэм’ер-міністры Вялікабрытаніі}}
{{Бібліяінфармацыя}}
{{Накід}}


{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Тэтчэр, Маргарэт}}
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Тэтчэр, Маргарэт}}
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Ангельшчыне]]
[[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Лінкальншыры]]
[[Катэгорыя:Прэм’ер-міністры Вялікабрытаніі]]
[[Катэгорыя:Прэм’ер-міністры Вялікабрытаніі]]
[[Катэгорыя:Памерлі ад інсульту]]
[[Катэгорыя:Памерлі ад інсульту]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў Ангельшчыне]]
[[Катэгорыя:Памерлі ў Лёндане]]
[[Катэгорыя:Выпускнікі Сомэрвільскага коледжу Оксфарду]]
[[Катэгорыя:Міністры адукацыі Вялікабрытаніі]]
[[Катэгорыя:Ангельскія адвакаты]]
[[Катэгорыя:Сябры Кансэрватыўнай партыі Вялікабрытаніі]]
[[Катэгорыя:Мэтадысты, якія прынялі англіканства]]
[[Катэгорыя:Крытыкі Эўрапейскага Зьвязу]]
[[Катэгорыя:Дамы справядлівасьці Ордэна сьвятога Яна]]
[[Катэгорыя:Памерлі ад раку мачавіка]]
[[Катэгорыя:Памерлі ад інсульту]]
[[Катэгорыя:Памерлі ад дэмэнцыі]]
[[Катэгорыя:Памерлі ад сардэчнай недастатковасьці]]
[[Катэгорыя:Ангельскія антыкамуністы]]
[[Катэгорыя:Ангельскія аўтабіёграфы]]
[[Катэгорыя:Ангельскія хімікі]]
[[Катэгорыя:Ангельскія літаратаркі]]
[[Катэгорыя:Кіраўніцы ўрадаў]]
[[Катэгорыя:Дэпутаты парлямэнту Вялікабрытаніі]]
[[Катэгорыя:Крытыкі фэмінізму]]
[[Катэгорыя:Лідэры апазыцыі (Вялікабрытанія)]]
[[Катэгорыя:Кавалеры брытанскага ордэна Заслуг]]
[[Катэгорыя:Чальцы Таемнай рады Вялікабрытаніі]]
[[Катэгорыя:Узнагароджаныя Прэзыдэнцкім мэдалём Свабоды]]
[[Катэгорыя:Прэзыдэнты Эўрапейскай рады]]
[[Катэгорыя:Выжылі ў тэрактах]]

Вэрсія ад 13:55, 8 красавіка 2019

Маргарэт Тэтчэр
71-ы прэм’ер-міністар Вялікабрытаніі
4 траўня 1979 — 28 лістапада 1990[1]
Папярэднік: Джэймз Калаган
Наступнік: Джон Мэйджар
Лідэр апазыцыі
11 лютага 1975 — 4 траўня 1979
Прэм’ер-міністар:
Папярэднік: Эдўард Гіт
Наступнік: Джэймз Калаган
Дзяржсакратар
па адукацыі і навуцы
20 чэрвеня 1970 — 4 сакавіка 1974
Прэм’ер-міністар: Эдўард Гіт
Папярэднік: Эдўард Шорт
Наступнік: Рэджынальд Прэнтыс
Асабістыя зьвесткі
Нарадзілася: 13 кастрычніка 1925(1925-10-13)[2][3][4][…]
Грэнтэм, Лінкальншыр, Ангельшчына, Брытанская імпэрыя
Памерла: 8 красавіка 2013(2013-04-08)[2][3][4][…] (87 гадоў)
Ўэстмінстэр, Лёндан, Вялікабрытанія
Партыя: Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі
Сужэнец: Дэніс Тэтчэр[d][2][3]
Дзеці: сын: Марк
дачка: Кэрал
Бацька: Альфрэд Робэртс
Маці: Бэатрыс Стэфэрсан
Адукацыя: Оксфардзкі ўнівэрсытэт
Узнагароды:

Ма́ргарэт Хі́льда Тэ́тчэр, баранэса Тэтчэр (па-ангельску: Margaret Thatcher; 18 кастрычніка 1925, Грэнтэм, Лінкальншыр, Брытанская імпэрыя — 8 красавіка 2013, Ўэстмінстэр, Лёндан, Вялікабрытанія), у дзявоцтве Робэртс — ангельская палітычная дзяячка, 71-ая прэм’ер-міністарка Вялікабрытаніі (Кансэрватыўная партыя Вялікабрытаніі) у 1979—1990 гадах, баранэса з 1992 году. Першая жанчына, якая пабыла на гэтым посьце, а таксама першая жанчына, якая стала прэм’ер-міністрам эўрапейскай дзяржавы. Прэм’ерства Тэтчэр стала самым працяглым у XX стагодзьдзі. Атрымаўшы мянушку «жалезная лэдзі» за рэзкую крытыку савецкага кіраўніцтва, яна ажыцьцявіла шэраг кансэрватыўных мераў, якія сталі часткай палітыкі гэтак званага «тэтчэрызму».

Атрымаўшы ў Оксфардзе адукацыю хіміка, стала юрысткай, у 1959 годзе была абраная чальцом Парлямэнту ад Фінчлі. У 1970 годзе была прызначаная міністрам адукацыі й навукі ва ўрадзе кансэрватара Эдўарда Гіта. У 1975 годзе Тэтчэр перамагла Гіта на выбарах новага старшыні Кансэрватыўнай партыі й стала галавой парлямэнцкай апазыцыі, а таксама першай жанчынай, якая ўзначаліла адну з асноўных партыяў Вялікабрытаніі. Пасьля перамогі Кансэрватыўнай партыі на ўсеагульных выбарах 1979 году Маргарэт Тэтчэр стала прэм’ер-міністрам.

Ачоліўшы ўрад, Тэтчэр правяла палітычныя й эканамічныя рэформы для зьмяншэньня беспрацоўя і працяглага эканамічнага заняпаду. Ейная палітычная філязофія й эканамічная палітыка засноўваліся на дэрэгуляцыі, асабліва фінансавай сыстэмы, забесьпячэньні гнуткага рынку працы, прыватызацыі дзяржаўных кампаніяў і памяншэньні ўплыву прафзьвязаў. Высокая папулярнасьць Тэтчэр падчас першых гадоў ейнага кіраваньня паменшылася з-за рэцэсіі й высокага ўзроўню беспрацоўя, але зноў павялічылася падчас Фолклэндзкага канфлікту 1982 году й эканамічнага росту, што прывяло да ейнага пераабраньня ў 1983 годзе.

Тэтчэр была пераабраная ў трэці раз у 1987 годзе, але прапанаваны закон аб дадатковым падатку (анг. poll tax) і погляды на ролю Брытаніі ў Эўрапейскім Зьвязе былі непапулярныя сярод выбарцаў ды чальцоў ейнага ўраду. Пасьля таго, як Майкл Гэзэлтайн аспрэчыў яе лідэрства ў партыі, Тэтчэр была вымушаная падаць у адстаўку з пасады главы партыі й прэм’ер-міністра. Тэтчэр была пажыцьцёвым чальцом Палаты Лордаў. Пасьля сыходу з пасады прэм’ера Тэтчэр адышла ад палітыкі. Напісала кнігу ўспамінаў. Памерла 8 красавіка 2013 году пасьля інсульту[7]. Ёй было 87 гадоў. 17 красавіка яна была крэмаваная, прах пахаваны на тэрыторыі шпіталя каля магілы яе мужа. Разьвітальную цырымонію наведалі каля 200 знакамітых асобаў з усяго сьвету, у тым ліку Каралева Вялікабрытаніі Лізавета II[8].

Крыніцы й заўвагі

Вонкавыя спасылкі

Маргарэт Тэтчэрсховішча мультымэдыйных матэрыялаў