Рыгор Сурус

Рыгор Сурус
	Рыгор Сурус
	Рыгор Фёдаравіч Сурус
Дата нараджэньня	22 ліпеня 1942 (82 гады)
Месца нараджэньня	Улан-Удэ, Бурата-Мангольская АССР, Расейская СФСР, Савецкі Саюз
Грамадзянства	Беларусь
Месца вучобы	Беларуская дзяржаўная акадэмія музыкі (1969);
Прафэсія	кампазытар
Месца працы	Рэспубліканская гімназія-коледж пры Беларускай дзяржаўнай акадэміі музыкі[d];
Гады дзейнасьці	з 1963-га
Сябра ў	Беларускі саюз кампазытараў[d]
Жанры	балет, кантата, канцэрт, музычная камэдыя, раманс, саната, сымфонія і сюіта
Інструмэнты	фартэпіяна
Супрацоўніцтва	Беларускі дзяржаўны акадэмічны музычны тэатар, Вялікі тэатар Беларусі
Узнагароды	Мэдаль Францішка Скарыны

Рыго́р Фё́даравіч Су́рус (нар. 1942, Улан-Удэ, цяпер Буратыя, Расея) — беларускі кампазытар.

Заслужаны дзяяч мастацтваў Беларусі і ляўрэат прэміі Фэдэрацыі прафсаюзаў Беларусі (1999). Узнагароджаны мэдалём Францішка Скарыны (2014). Яго творы выконвалі за межамі Беларусі ў Азэрбайджане і ЗША, Летуве, Расеі і Чэхаславаччыне^[1].

Жыцьцяпіс

У 1944 годзе з бацькамі пераехаў у Рослаў (Смаленская вобласьць, Расейская СФСР). У 1959 годзе скончыў у Рославе школу. У 1963 годзе скончыў Менскую музычную вучэльню. У 1963—1969 гадох вучыўся на кампазытарскім факультэце Беларускай дзяржаўнай кансэрваторыі па клясе кампазыцыі прафэсара Анатоля Багатырова. У 1969—1972 гадох выкладаў у музычнай школе пры Беларускай кансэрваторыі. У 1973 годзе скончыў асыстэнтуру-стажаваньне пры Ленінградзкай кансэрваторыі пад кіраўніцтвам прафэсарам Альбэрта Лемана. У 1973 быў ляўрэатам Усесаюзнага конкурсу савецкай моладзі за музыку вакальна-інструмэнтальнай сюіты «Сваток». У 1977 годзе стаў паўторна ляўрэатам Усесаюзнага конкурсу. У 1980-м станавіўся ляўрэатам Усесаюзнага конкурсу «Па месцах баявога паходу». У 1981-м стаў ляўрэатам Усесаюзнага агляду-конкурсу музычных спэктакляў. У 1996 годзе стаў ляўрэатам Нацыянальнага фэстывалю «Музыка і тэатар»^[1].

4 лютага 2014 году А. Лукашэнка падпісаў Указ № 65 аб узнагароджаньні Рыгора Суруса мэдалём Францішка Скарыны^[2].

Творчасьць

У студэнцкія гады пачаў пісаць фартэпіянную інструмэнтальную музыку ў выглядзе мініяцюраў да п’есаў і прэлюдыяў, а таксама першую санату і першыя сымфанічныя творы. Стварыў музыку да для рамансаў «Зімовая дарога» (1963) і «Цёплы вечар» (1966) на словы Максіма Багдановіча. Сярод твораў для дзяцей вылучалася гумарыстычная кантата «Упарты Фама» (1969). Найбольшую вядомасьць набыла сымфаньета для камэрнага аркестра (1970)^[1]. Асноўнымі творамі былі:

музычныя камэдыі «Несьцерка» (1975, пастаўленая ў 1979 і 1982 гг. Барысам Уторавым) і «Судны час» (1983, пастаўленая ў 1984 г. паводле п’есы Андрэя Макаёнка «Трыбунал»)^[3];
балет «Кірмашовыя забавы» (1993);
сюіта «Сваток» (1972) і паэма «Памяці герояў» (1975);
творы для сымфанічнага аркестра «Сымфанічныя варыяцыі» (1966) і «Сьвяточная ўвэрцюра» (1979), канцэрт «На Купальле» (1995) і сымфонія-канцэрт «Каляды. Раство» (2000);
канцэрты: для скрыпкі з аркестрам (1972) і «Юнацкі» для фартэпіяна з аркестрам (1987);
творы для аркестра беларускіх народных інструмэнтаў і эстраднага аркестра, у тым ліку «Сьвяточны вальс» (1975, пералажэньне для духавога — 1987), «Восеньскі накцюрн» (1977), «Лірычны экспромт» і «Рамантычны вальс» (1984), «З добрай раніцай» і «Ўспамін» (1985), «Аднойчы вечарам», «Зорны вальс» і «Бэзавы сад» (усе 1986);
творы для фартэпіяна, баяна, цымбалаў, скрыпкі, флейты і клярнэта;
звыш 20 вакальных і харавых твораў а капэля на беларускія тэксты, у тым ліку «Шлюбная» кантата (1998) і апрацоўкі беларускіх народных песьняў, рамансы і песьні^[1].

У 2015 годзе выдаў зборнік «Ад прэлюдыі да варыяцый» для фартэпіяна^[3].

Крыніцы

^ ^а ^б ^в ^г Сурус Рыгор Фёдаравіч // Анлайн-энцыкляпэдыя «Беларусь у асобах і падзеях», 2017 г. Праверана 25 студзеня 2022 г.
^ Заслужаным людзям — заслужаныя ўзнагароды // Зьвязда : газэта. — 7 лютага 2014. — № 23 (27633). — С. 1. — ISSN 1990-763x.
^ ^а ^б Вера Гудзей-Каштальян. Сакрэт кампазытарскага посьпеху ў прафэсіяналізьме // Газэта «Зьвязда», 9 сакавіка 2017 г. Праверана 25 студзеня 2022 г.

Гэта — накід артыкула пра біяграфію асобы. Вы можаце дапамагчы Вікіпэдыі, пашырыўшы яго.

[а-1] а ^б ^в ^г Сурус Рыгор Фёдаравіч // Анлайн-энцыкляпэдыя «Беларусь у асобах і падзеях», 2017 г. Праверана 25 студзеня 2022 г.

[2] Заслужаным людзям — заслужаныя ўзнагароды // Зьвязда : газэта. — 7 лютага 2014. — № 23 (27633). — С. 1. — ISSN 1990-763x.

[б-3] а ^б Вера Гудзей-Каштальян. Сакрэт кампазытарскага посьпеху ў прафэсіяналізьме // Газэта «Зьвязда», 9 сакавіка 2017 г. Праверана 25 студзеня 2022 г.

[1]

[2]

[3]