Пургаз
Пургаз | |
Карціна эрзянскага маляра Паўла Алёшына „Інязор Пургаз“. Саранск, 2017 | |
? — 1239 | |
Асабістыя зьвесткі | |
Памёр | 1239 |
Пургаз (па-эрзянску: Пургаз, па-старажытнаруску: Пургас) — эрзянскі вайсковы і дзяржаўны дзяяч першай паловы XIII стагодзьдзя, інязор Пургасавай воласьці. Нацыянальны герой як зьбіральнік эрзянскіх земляў. Адыграў значную ролю ў станаўленьні дзяржаўнасьці эрзянскага народу.
Жыцьцяпіс
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Пергаз згаданы ў рускіх летапісах некалькі разоў. У студзені 1229 року ягонае войска адбіла наезд князёў Яраслава Ўсеваладавіча, Васіля Канстанцінавіча і Ўсевалада Канстанцінавіча. Пазьней адолеў макшанскага князя Пурэша[1]. Для супольнай абароны ад набегаў рускіх князёў уклаў хаўрус з валжанскімі булгарамі.
У красавіку 1229 спрабаваў адбіць у Залескай Русі Ніжні Ноўгарад — колішні эрзянскі Обран Ош. Ён спаліў пасад і ваколіцы, але крэпасьць выстаяла. Празь некалькі месяцаў сам быў разьбіты Пурэшам.
Улетку 1237 пасьпяхова адбіў мангольскі наступ, у 1238—1239 зазнаў паразу.
Памяць
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]З XIII стагодзьдзя стаў шанавацца як мітычны герой і нават валадар Мардовіі. Нацыянальны дэвіз эрзянаў — «Пургазонь тэўтне — мельсэнек!» («Мы памятаем імя і справу інязора Пургаза!»).