Касьцёл Сьвятой Ганны і кляштар бэрнардынаў (Глуск)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятой Ганны і кляштар бэрнардынаў
Касьцёл Сьвятой Ганны і кляштар бэрнардынаў
Краіна	Беларусь
Мястэчка	Глуск
Каардынаты	52°53′59.90″ пн. ш. 28°41′29.10″ у. д. / 52.8999722° пн. ш. 28.6914167° у. д. / 52.8999722; 28.6914167Каардынаты: 52°53′59.90″ пн. ш. 28°41′29.10″ у. д. / 52.8999722° пн. ш. 28.6914167° у. д. / 52.8999722; 28.6914167
Касьцёл Сьвятой Ганны і кляштар бэрнардынаў на мапе Беларусі Касьцёл Сьвятой Ганны і кляштар бэрнардынаў
Касьцёл Сьвятой Ганны і кляштар бэрнардынаў на Вікісховішчы

Касьцёл Сьвято́й Га́нны^[1] і кляштар бэрнардынаў — помнік архітэктуры XVII ст. у Глуску. Знаходзіўся ў цэнтры мястэчка, пасярод замка^[a]. Твор архітэктуры барока.

Комплекс складаўся з касьцёла і кляштарнага корпусу. Да пачатку XX ст. расейскія ўлады зруйнавалі кляштарны корпус. Па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады зьнішчылі касьцёл.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вялікае Княства Літоўскае[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Плян Глуску з замкам і кляштарам, 1833 г.

У 1662—1667 гадох у Глуску з фундацыі Аляксандра Палубінскага збудавалі драўляныя касьцёл і кляштар бэрнардынаў. У 1677 годзе скончылася будаваньне мураванага касьцёла.

У 1738 годзе замест драўлянага збудавалі мураваны кляштарны корпус^[2]. З 1781 году пры касьцёле дзейнічала парафіяльная школа (у 1790 годзе было 15 вучняў).

Пад уладай Расейскай імпэрыі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Глуск апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзейнічаць. Аднак па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1832 годзе расейскія ўлады гвалтоўна ліквідавалі кляштар бэрнардынаў і да пачатку XX ст. зьнішчылі кляштарны корпус.

Найноўшы час[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1935 годзе савецкія ўлады зачынілі касьцёл. Будынак перарабілі пад склад стружкавай арцелі, дзе неўзабаве адбыўся пажар. Па Другой сусьветнай вайне савецкія ўлады зьнішчылі помнік архітэктуры.

З 1996 году пад кіраўніцтвам Ірыны Ганецкай праводзіліся археалягічныя дасьледаваньні падмуркаў.

Архітэктура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Касьцёл — помнік архітэктуры барока. Гэта была крыжова-купальная буйнамаштабная базыліка. Над сяродкрыжжам 2-схільных дахаў узвышаўся 8-гранны барабан з паўсфэрычным гранёным купалам і ліхтаром у завяршэньні. Сылюэт галоўнага фасаду фармавалі 2-ярусныя чацьверыковыя вежы зь фігурнымі купаламі і трыкутны франтон паміж імі. Роўніца фасаду падзялялася прафіляванымі карнізамі на 5 ярусаў^[3].

Галерэя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гістарычная графіка[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гістарычная графіка
З мапы Г. Ляйбовіча, каля 1760 г.
З мапы па 1816 г.
Абмеры 1833 г.
Абмеры 1833 г.

Гістарычныя здымкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гістарычныя здымкі
1906 г.
1906 г.
1906 г.
да 1918 г.

да 1918 г.
24 сакавіка 1918 г.
1920 г.
1930-я гг.

Заўвагі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ На гэтым месцы цяпер знаходзіцца местачковы стадыён

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

^ Глуск — касцёл і каталіцкая парафія Святой Ганны, Radzima.net
^ Ганецкая І. Глускі замак: гісторыя аднаго помніка ў асобах // Беларускі гістарычны часопіс. № 9, 2006. С. 22—29.
^ Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 408.

Літаратура[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Ганецкая І. Глускі замак: гісторыя аднаго помніка ў асобах // Беларускі гістарычны часопіс. № 9, 2006. С. 22—29.
Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; фатограф А. Дыбоўскі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2008. — 488 с.: іл. ISBN 978-985-11-0395-5.

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

[2] На гэтым месцы цяпер знаходзіцца местачковы стадыён

[1] Глуск — касцёл і каталіцкая парафія Святой Ганны, Radzima.net

[3] Ганецкая І. Глускі замак: гісторыя аднаго помніка ў асобах // Беларускі гістарычны часопіс. № 9, 2006. С. 22—29.

[4] Кулагін А. Каталіцкія храмы Беларусі. — Менск, 2008. С. 408.

[1]

[a]

[2]

[3]