Перайсьці да зьместу

Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар бэрнардынаў (Мазыр)

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар бэрнардынаў
Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар бэрнардынаў, аўтэнтычны выгляд
Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар бэрнардынаў, аўтэнтычны выгляд
Краіна Беларусь
Места Мазыр
Каардынаты 52°02′45.11″ пн. ш. 29°16′16.71″ у. д. / 52.0458639° пн. ш. 29.2713083° у. д. / 52.0458639; 29.2713083Каардынаты: 52°02′45.11″ пн. ш. 29°16′16.71″ у. д. / 52.0458639° пн. ш. 29.2713083° у. д. / 52.0458639; 29.2713083
Дата заснаваньня XVII ст.
Статус Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар бэрнардынаў на мапе Беларусі
Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар бэрнардынаў
Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар бэрнардынаў
Касьцёл Сьвятога Міхала Арханёла і кляштар бэрнардынаў

Касьцёл Сьвято́га Міха́ла Арханёла і кля́штар бэрнарды́наў — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Мазыры. Знаходзіцца насупраць замка, на гістарычнай Замкавай вуліцы[a]. У 2-й палове XIX ст. улады Расейскай імпэрыі гвалтоўна перарабілі касьцёл пад царкву Маскоўскага патрыярхату. Твор архітэктуры барока, мастацкае аблічча якога пацярпела ў выніку маскоўскай перабудовы. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

Комплекс складаецца з касьцёла і кляштарнага корпуса. У наш час у будынках дзее сабор Сьвятога Міхала Арханёла і манастыр Беларускага экзархату Маскоўскага патрыярхату.

Гісторыя

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вялікае Княства Літоўскае

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1645 годзе з фундацыі палкоўніка Стэфана Лозкі ў Мазыры збудавалі драўляныя касьцёл і кляштар бэрнардынаў. За часамі вайны Маскоўскай дзяржавы з Рэччу Паспалтіай (1654—1667) маскоўскія войскі зруйнавалі комплекс.

У 1760—1778 гадох з фундацыі Казімера Аскеркі[1] вялося будаваньне мураванага касьцёла і кляштарнага корпуса. Пры кляштары існавалі бібліятэка і пачатковая школа.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Мазыр апынуўся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл і кляштар працягвалі дзеяць. Па здушэньні вызвольнага паўстаньня (1830—1831) у 1832 годзе расейскія ўлады ліквідавалі кляштар і гвалтоўна адабралі будынак у Сьвятога Пасаду. У колішнім кляштарным корпусе разьмясьціліся адміністрацыйныя ўстановы і шпіталь.

Па здушэньні нацыянальна-вызвольнага паўстаньня (1863—1864) маскоўскі гаспадар Аляксандар II асабістай пастановай загадаў перарабіць касьцёл пад царкву Ўрадавага сыноду Расейскай імпэрыі (Маскоўскай царквы): 5 верасьня 1865 году касьцёл пераасьвяцілі.

Найноўшы час

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

У 1930-я гады савецкія ўлады зачынілі царкву і разьмясьцілі ў будынку вязьніцу НКВД у Палескай вобласьці[2].

У 1990-я гады комплекс перадалі Беларускаму экзархату Маскоўскага патрыярхату.

Архітэктура

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Праект маскоўскай перабудовы касьцёла, 1847 г.

Касьцёл

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Касьцёл — 3-нэфавая 2-вежавая базыліка з 5-граннай апсыдай. Галоўны 3-часткавы фасад падзяляецца зьвязкамі пілястраў і прафіляванымі карнізамі. Уваходны партал завяршаецца фігурным шчытом зь нішай. 3-ярусныя вежы злучаюцца 3-кутным шчытом ў аснове і маюць элемэнты клясыцызму. Рытм бакавых фасадаў ствараюць лучковыя аконныя праёмы і лапаткі ў прасьценках.

Унутраная прастора падтрымліваецца 6 масіўнымі слупамі. Цэнтральны нэф перакрываецца цыліндрычнымі, бакавыя — крыжовымі скляпеньнямі на падпружных арках. У алтарнай частцы захаваўся ляпны прысьценны алтар з глёрыяй у завяршэньні. Над скляпеністым нартэскам месьцяцца хоры з плястычна ўвагнутым парапэтам, дэкараваным аркатурай. Пад апсыдай знаходзіцца скляпеністая крыпта.

Кляштар

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Кляштарны корпус — Г-падобны ў пляне будынак, які далучаецца да касьцёла з ўсходняга боку. Плян калідорны з аднабаковым разьмяшчэньнем кельляў і заляў-трапезных у тарцы. Будынак перакрываецца крыжовымі скляпеньнямі[3].

Галерэя

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Гістарычная графіка

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • Старая графіка
  • XVIII ст.
    XVIII ст.
  • 1842 г.
    1842 г.
  • 1865 г.
    1865 г.
  • 4.03.1865 г.
    4.03.1865 г.

Гістарычныя здымкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • Старыя здымкі
  • 1908 г.
    1908 г.
  • 1915 г.
    1915 г.
  • да 1918 г.
    да 1918 г.
  • да 1918 г.
    да 1918 г.
  • да 1918 г.
    да 1918 г.
  • да 1918 г.
    да 1918 г.
  • да 1918 г.
    да 1918 г.
  • да 1918 г.
    да 1918 г.
  • 1918 Г.
    1918 Г.
  • да 1931 г.
    да 1931 г.
  • 1941—1944 гг.
    1941—1944 гг.
  • 1942 г.
    1942 г.

Сучасныя здымкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  • Сучасны стан
  • Агульны выгляд
    Агульны выгляд
  • Галоўны фасад
    Галоўны фасад
  • Бакавы фасад
    Бакавы фасад
  • Інтэр’ер
    Інтэр’ер

Заўвагі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Цяперашні афіцыйны адрас — вуліца Камсамольская, 20

Крыніцы

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
  1. ^ Габрусь Т. Мазырскі кляштар бернардзінцаў // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 260.
  2. ^ Асташкевіч І. За захоўваньне дробнаразьменнай манэты // «Зьвязда». — 31 траўня 2011. — № 99 (26972). — С. 3. — ISSN 1990-763x.
  3. ^ Кулагін А. Мазырскі касцёл і кляштар бернардзінцаў // Архітэктура Беларусі. Энцыкл. — Менск, 1993. С. 294.

Літаратура

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Вонкавыя спасылкі

[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь, шыфр  312Г000511
Атрымана з «https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=Касьцёл_Сьвятога_Міхала_Арханёла_і_кляштар_бэрнардынаў_(Мазыр)&oldid=2548397»