Касьцёл Перамяненьня Пана (Германавічы)

Помнік сакральнай архітэктуры
Касьцёл Перамяненьня Пана
Касьцёл Перамяненьня Пана
Краіна	Беларусь
Вёска	Германавічы
Каардынаты	55°24′58″ пн. ш. 27°43′53″ у. д. / 55.41611° пн. ш. 27.73139° у. д. / 55.41611; 27.73139Каардынаты: 55°24′58″ пн. ш. 27°43′53″ у. д. / 55.41611° пн. ш. 27.73139° у. д. / 55.41611; 27.73139
Канфэсія	каталіцтва
Эпархія	Віцебская дыяцэзія
Архітэктурны стыль	віленскае барока
Заснавальнік	Ігнацы Шырын^[d]
Дата заснаваньня	1787
Статус	Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурных каштоўнасьцяў Рэспублікі Беларусь
Касьцёл Перамяненьня Пана на мапе Беларусі Касьцёл Перамяненьня Пана
Касьцёл Перамяненьня Пана на Вікісховішчы

Касьцёл Перамяненьня Пана — помнік архітэктуры XVIII стагодзьдзя ў Германавічах. Знаходзіцца насупраць палацава-паркавага ансамбля Шырынаў, на беразе ракі Дзісны. Дзее. Твор архітэктуры віленскага барока. Аб’ект Дзяржаўнага сьпісу гістарычна-культурных каштоўнасьцяў Беларусі.

У некаторых крыніцах значыцца пад тытулам Зьвеставаньня Найсьвяцейшай Панны Марыі, аднак у касьцельным архіве прыводзіцца тытул Перамяненьня Пана.

Гісторыя

Вялікае Княства Літоўскае

Будаваўся ў 1770—1787 гадох з фундацыі ўладальніка маёнтку Ігнація Зрыні-Шырына як грэцка-каталіцкая (уніяцкая) царква Сьвятога Спаса.

Пад уладай Расейскай імпэрыі

Па другім падзеле Рэчы Паспалітай (1793 год), калі Германавічы апынуліся ў складзе Расейскай імпэрыі, касьцёл працягваў дзеяць. У 1810 годзе ён стаў парафіяльным, у другой палове XIX ст. парафія налічвала больш за 3 тысячы вернікаў.

Найноўшы час

У 1948 годзе савецкія ўлады зачынілі касьцёл, будынак якога прыстасавалі пад гаспадарчыя патрэбы. У 1988 годзе сьвятыню вярнулі каталікам. 31 кастрычніка 1988 году касьцёл паўторна асьвяцілі.

Архітэктура

Помнік архітэктуры віленскага барока. Мае падоўжаную сымэтрычна-восевую ярусную кампазыцыю, якую ўтвараюць прастакутны ў пляне нэф і акруглая апсыда зь нізкімі бакавымі закрысьціямі. Франтальны фасад мае выгляд плястычнай архітэктурнай кулісы вэртыкальна скіраванай кампазыцыі. Ажурнасьць і скульптурнасьць 5-ярусных чацьверыковых вежаў дасягаецца выкарыстаньнем скразных лучковых і аркавых праёмаў, круглых люкарнаў, кутніх лапатак, увагнутымі гранямі верхніх ярусаў. Паміж вежамі разьмяшчаецца высокі фігурны шчыт зь пілястравым портыкам. Плястычна насычаны галоўны фасад кантрастава спалучаецца з роўнічнымі сьценамі асноўнага аб’ёму. У архітэктурным дэкоры выкарыстоўваюцца лучковыя сандрыкі, рустыка, фігурныя філёнгі, тонкапрафіляваныя карнізы. Уваход вылучаецца портыкам.

Усярэдзіне нэф перакрываецца цыліндрычным скляпеньнем на падпружных арках зь люнэтамі высока ўзьнятых лучковых аконных праёмаў, пераходзіць у прастору 5-граннай алтарнай часткі. Пэрымэтрам залі праходзіць прафіляваны антаблемэнт, дэкараваны расьлінным арнамэнтам. Сьцены падзяляюцца канэляванымі пілястрамі. Над вузкім нартэксам на 2 слупах, аркадзе і крыжовых скляпеньнях узносяцца выгнутыя дугой хоры, дэкараваныя канэляванымі пілястрамі паміж якімі ракайльнае пано зь ляпнымі выявамі музычных інструмэнтаў. Аздабленьне інтэр'еру дапаўняе арнамэнтальна-расьлінная размалёўка верхняй часткі муроў і падпружных арак^[1].

Галерэя

Гістарычная графіка

Старая графіка
1854 г.
1854 г.
Я. Драздовіч, 1917 г.
Я. Драздовіч, 1935 г.

Гістарычныя здымкі

Старыя здымкі
каля 1900 г.
1915 г.
1925 г.
1932 г.

Сучасныя здымкі

Сучасны стан
У панараме мястэчка
З боку апсыды
Інтэр’ер
Хоры

Крыніцы

^ Кулагін А. Каталіцкія храмы на Беларусі. — Менск, 2001.

Літаратура

Кулагін А. Каталіцкія храмы на Беларусі: Энцыкл. даведнік / А. Кулагін; маст. І. Бокі. — 2-е выд. — Менск: БелЭн, 2001. — 216 с.: іл. ISBN 985-11-0199-0.

Вонкавыя спасылкі

Касьцёл Перамяненьня Пана ў Германавічах, Radzima.org
Германавічы — парафія Перамяненьня Пана. Catholic.by. Праверана 22 ліпеня 2012 г.

[1] Кулагін А. Каталіцкія храмы на Беларусі. — Менск, 2001.

[1]