Шчыты-Дзенцялова: розьніца паміж вэрсіямі
д Fix URL prefix |
д артаграфія, вікіфікацыя using AWB |
||
Радок 63: | Радок 63: | ||
== Гісторыя == |
== Гісторыя == |
||
Назва вёскі паходзіць ад роду Шчытовічаў, уладальнікаў гэтых зямель ужо ў 1520 г.. Другая частка назвы ўзялася ад чарговых уладальнікаў Шчытоў |
Назва вёскі паходзіць ад роду Шчытовічаў, уладальнікаў гэтых зямель ужо ў 1520 г.. Другая частка назвы ўзялася ад чарговых уладальнікаў Шчытоў — Ірыковічаў, якія пабудавалі тут двор пад назвай Дзенцялова або Дзенцелева. Вядома, што праваслаўныя сялане Шчытоў-Дзенцялова прыналежалі да парафіі ў суседняй [[Орля (Падляскае ваяводзтва)|Орлі]], а ў 1571 г. годзе вёска разьмяшчалася на 40 валоках зямлі і дзейнічаў тут млын. Пасьля Ірыковічаў Шчытамі-Дзенцяловам валодалі сям’і Талвінскіх, Лакнінскіх і Аляксандраў. У палавіне 18 ст. маёнтак у Шчытах-Дзенцялове ад гэтмана [[Ян Клемэнс Браніцкі|Яна Клемэнса Браніцкага]] атрымаў род Вянгэрскіх. У 1785 г. Ян Валянцін Вянгэрскі фундаваў уніяцкаю царкву і парафію ў гонар Усекнавеньня Галавы сьв. Яна Хрысьціцеля, якая і захавалася да сёньня. Чарговым уладальнікам вёскі быў Антон Вявёрскі, які пабудаваў новы двор (прастаяў да 1915 г.), ствараючы суседнюю вёску [[Шчыты-Навадворы]]. У 1839 г. адбыўся спор паміж вернікамі, якія прайшлі ў праваслаўе, і каталіцкім сьвятаром зь [[Бельск-Падляскі|Бельску]], наконт скульптуры сьв. Яна Непамуцкага, якая знаходзілася ў тутэйшай церкві. Жыхары Шчытоў-Дзенцялова не аддалі скульптуры і выставілі яе побач царквы (сёньня скульптура называецца сьв. Янам Хрысьціцелям). Спадкаёмцы роду Вявёрскіх пражывалі тут да 1940 г., калі былі вывезяныя бальшавікамі ў Казахстан. Напачатку 20 ст. у Шчыты-Дзенцялова былі асяродкам сялянскай самадзейнасьці, паўсталі тут м.ін. бібліятэка ды крэдытнае таварыства<ref name="autonazwa2">{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = |url = http://www.youtube.com/watch?v=ZWivDTfx-8k|загаловак = Адкрыцьцё крэдытнага таварыства ў Шчытах-Дзенцялове (1909 г.)|фармат = |назва праекту = |выдавец = |дата = 24 лютага 2014|мова = pl|камэнтар = }}</ref>. |
||
== Гістарычныя каштоўнасьці == |
== Гістарычныя каштоўнасьці == |
||
Радок 69: | Радок 69: | ||
Файл:Szczyty-Dzięciołowo - Orthodox church 01.jpg|Усекнавенская царква (1785 г.) |
Файл:Szczyty-Dzięciołowo - Orthodox church 01.jpg|Усекнавенская царква (1785 г.) |
||
Файл:Jan Nepomucen-Szczyty Dzięciołowo.jpg| Скульптура сьв. Яна Непамуцкага (аўтарства Яна Хрызостама Рэдляра, кан. 18 ст.) |
Файл:Jan Nepomucen-Szczyty Dzięciołowo.jpg| Скульптура сьв. Яна Непамуцкага (аўтарства Яна Хрызостама Рэдляра, кан. 18 ст.) |
||
</gallery |
</gallery> |
||
== Вонкавыя спасылкі == |
== Вонкавыя спасылкі == |
||
Радок 78: | Радок 78: | ||
{{Крыніцы}} |
{{Крыніцы}} |
||
{{ |
{{Гміна Орля}} |
||
[[Катэгорыя:Вёскі Падляскага ваяводзтва]] |
[[Катэгорыя:Вёскі Падляскага ваяводзтва]] |
Вэрсія ад 03:44, 8 сакавіка 2014
Шчыты-Дзенцялова | |
польск. Szczyty-Dzięciołowo
дадтковая афіцыйная назва па-беларуску: Шчыты-Дзенцёлово | |
Першыя згадкі: | 16 ст. |
Мясцовая назва: | Ščytý Dzienciołóvo |
Краіна: | Польшча |
Ваяводзтва: | Падляскае |
Павет: | Бельскі |
Гміна: | Орля |
Насельніцтва: |
|
Часавы пас: | UTC+1 |
летні час: | UTC+2 |
Паштовы індэкс: | 17-106 |
Геаграфічныя каардынаты: | 52°44′16″ пн. ш. 23°21′24″ у. д. / 52.73778° пн. ш. 23.35667° у. д.Каардынаты: 52°44′16″ пн. ш. 23°21′24″ у. д. / 52.73778° пн. ш. 23.35667° у. д. |
Шчыты-Дзенцялова | |
Галерэя здымкаў у Вікісховішчы |
Шчыты́-Дзенцяло́ва (па-польску: Szczyty-Dzięciołowo, дадтковая афіцыйная назва ў беларускай мове: Шчыты-Дзенцёлово, па-падляску: Ščytý Dzienciołóvo) — вёска ва ўсходняй Польшчы ў Арлянскай гміне Бельскага павету.
У 1975—1998 вёска належала да Беластоцкага ваяводзтва.
Жыхары вёскі — этнічныя беларусы, праваслаўныя, якія паслугоўваюцца падляскім дыялектам.
У Шчытах-Дзенцялове дзейнічае Цэнтар у карысць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры[2], заснаваны Зьвязам беларускае моладзі (перайменаваным у 2013 г. у Шчыты — Зьвяз у карысьць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры).
Гісторыя
Назва вёскі паходзіць ад роду Шчытовічаў, уладальнікаў гэтых зямель ужо ў 1520 г.. Другая частка назвы ўзялася ад чарговых уладальнікаў Шчытоў — Ірыковічаў, якія пабудавалі тут двор пад назвай Дзенцялова або Дзенцелева. Вядома, што праваслаўныя сялане Шчытоў-Дзенцялова прыналежалі да парафіі ў суседняй Орлі, а ў 1571 г. годзе вёска разьмяшчалася на 40 валоках зямлі і дзейнічаў тут млын. Пасьля Ірыковічаў Шчытамі-Дзенцяловам валодалі сям’і Талвінскіх, Лакнінскіх і Аляксандраў. У палавіне 18 ст. маёнтак у Шчытах-Дзенцялове ад гэтмана Яна Клемэнса Браніцкага атрымаў род Вянгэрскіх. У 1785 г. Ян Валянцін Вянгэрскі фундаваў уніяцкаю царкву і парафію ў гонар Усекнавеньня Галавы сьв. Яна Хрысьціцеля, якая і захавалася да сёньня. Чарговым уладальнікам вёскі быў Антон Вявёрскі, які пабудаваў новы двор (прастаяў да 1915 г.), ствараючы суседнюю вёску Шчыты-Навадворы. У 1839 г. адбыўся спор паміж вернікамі, якія прайшлі ў праваслаўе, і каталіцкім сьвятаром зь Бельску, наконт скульптуры сьв. Яна Непамуцкага, якая знаходзілася ў тутэйшай церкві. Жыхары Шчытоў-Дзенцялова не аддалі скульптуры і выставілі яе побач царквы (сёньня скульптура называецца сьв. Янам Хрысьціцелям). Спадкаёмцы роду Вявёрскіх пражывалі тут да 1940 г., калі былі вывезяныя бальшавікамі ў Казахстан. Напачатку 20 ст. у Шчыты-Дзенцялова былі асяродкам сялянскай самадзейнасьці, паўсталі тут м.ін. бібліятэка ды крэдытнае таварыства[3].
Гістарычныя каштоўнасьці
-
Усекнавенская царква (1785 г.)
-
Скульптура сьв. Яна Непамуцкага (аўтарства Яна Хрызостама Рэдляра, кан. 18 ст.)
Вонкавыя спасылкі
Шчыты-Дзенцялова — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
Крыніцы і заўвагі
- ^ https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/062013803062-0038327?var-id=1639616&format=jsonapi
- ^ Сайт Цэнтра у карысць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры (пол.) Праверана 24 лютага 2014 г.
- ^ Адкрыцьцё крэдытнага таварыства ў Шчытах-Дзенцялове (1909 г.) (пол.) Праверана 24 лютага 2014 г.
|