Вячаслаў Багдановіч

Вячаслаў Багдановіч лац. Viačasłaŭ Bahdanovič
Асабістыя зьвесткі
Нарадзіўся:	26 верасьня 1878(1878-09-26) Дзісна, Віленская губэрня, Расейская імпэрыя
Памёр:	1939 Вялейка, Беларусь
Партыя:	Украінскае нацыянальна-дэмакратычнае аб’яднаньне[d]
Дзеці:	Глеб Багдановіч[d]
Бацька:	Васіль Багдановіч[d]
Адукацыя:	Віцебская духоўная сэмінарыя[d] Кіеўская духоўная акадэмія[d]
Вячаслаў Багдановіч у Вікісховішчы

Вячаслаў Багдановіч (пс.: Васілевіч, Віцяблянін, Вячаслаў Сьвятагор; 1878, м. Дзісна (ці Лепельскі павет ?), Віленская губэрня — пасьля 30 верасьня 1939, Вялейка ?) — беларускі рэлігійны і грамадзка-палітычны дзяяч, праваслаўны багаслоў, удзельнік беларускага хрысьціянскага руху ў Заходняй Беларусі, пэдагог, сэнатар польскага парлямэнту 1922 і 1928 гадоў скліканьня.

Жыцьцяпіс

Нарадзіўся ў сям’і праваслаўнага сьвятара Васілія Багдановіча. Брат пэдагогаў Анатоля і Генадзя Багдановічаў.

Скончыў Віцебскую духоўную сэмінарыю. У 1903 годзе скончыў Кіеўскую духоўную акадэмію са ступеньню кандыдата багаслоўя. З 6 лістапада 1903 году — выкладчык біблейскай і царкоўнай гісторыі ў Віцебскай праваслаўнай сэмінарыі. З 18 траўня 1907 году працаваў у Менску на пасадзе інспэктара ў мясцовай праваслаўнай сэмінарыі. З восені таго ж году — інспэктар Літоўскай духоўнай сэмінарыі. У 1911—1913 гадах — захавальнік Літоўскага япархіяльнага сховішча старажытных каштоўнасьцяў. Дэлегат Вялікага царкоўнага сабору ў Маскве ў 1917—1918 гадах.

Удзельнік Першага Беларускага Зьезду, які праходзіў у Маскве ў днях 24—27 верасьня 1917 году.

Напачатку 1920-х гадоў выконваў абавязкі рэктара духоўнай праваслаўнай сэмінарыі. Сакратар Літоўскай япархіяльнай рады ў 1921 годзе. Адказны рэдактар «Литовских Епархиальных Ведомостей» з 1919 да 20 кастрычніка 1922 году, калі пастановай Віленскай духоўнай кансысторыі выданьне было зачынена.

У кастрычніку 1922 году арыштаваны польскімі ўладамі з архіяпіскапам Літоўскім і Віленскім Елеўферыем (Богаяўленскім) і вывезены ў Кракаў. Мітрапалітам Дзіянісіем адлучаны ад Польскай аўтакефальнай царквы.

Зь верасьня 1921 году — сябра Таварыства беларускай школы. Выкладчык Закону Божага ў Віленскай беларускай гімназіі. У 1922 годзе абраны ў Сэнат Польскай Рэспублікі ад Блёку нацыянальных меншасьцяў. Сябра Беларускага пасольскага клюбу.

У 1920—1930-я гады — сябра Беларускага нацыянальнага камітэту (БНК) у Вільні, да 28 ліпеня 1933 году — старшыня царкоўнай Праваслаўнай камісіі пры БНК. Адзін з заснавальнікаў Беларускага каапэратыўнага банку.

Выступаў супраць аўтакефаліі праваслаўнай царквы ў Польшчы. Сябра Духоўнай праваслаўнай кансысторыі і япархіяльнай рады. Выкладаў у жаночай япархіяльнай навучальні і Віленскай расейскай гімназіі.

У 1927—1930 гады быў кіраўніком грамадзка-рэлігійнай арганізацыі «Праваслаўнае беларускае дэмакратычнае аб’яднаньне» ў Вільні. Адзін з галоўных выдаўцоў і аўтараў часопісу «Праваслаўная Беларусь», які выходзіў у Вільні ў 1927—1928 гадах.

У 1927 годзе падчас выступу ў Сэнаце Багдановіч пытаў: «Хто адкінуў народ ад царквоў, закрываючы іх цэлымі сотнямі, хто забараняў пры цэрквах вучыць нашых дзяцей асновам веры і царкоўнаму сьпеву, хто вывозіў з Польшчы шчырых, любімых народам архіпастыраў і нашую царкоўную інтэлігенцыю, якая магла б мець хрысціянскі ўплыў на людзей?»

Са сьвятаром Лукашом Голадам арганізаваў у Вільні адзіны ва ўсёй Польшчы праваслаўны прыход, які падпарадкоўваўся патрыярху Ціхану і служыў у ім псаломшчыкам у 1924—1936 гадах да закрыцьця і апячатваньня храму.

Да сярэдзіны 1930-х гадоў зьвязаны зь Беларускай хрысьціянскай дэмакратыяй. Падтрымліваў кантакты зь беларускімі каталіцкімі дзеячамі і з суполкай віленскіх марыявітаў.

Аўтар музыкі да некалькіх рамансаў на словы А. Пшчолкі. Паводле зьвестак Адольфа Клімовіча, у 1920-я Багдановічу прыпісвалася аўтарства рамансу «Зорка Вэнэра» на словы Максіма Багдановіча.

У 1939 годзе арыштаваны польскай дэфэнзівай як супраціўнік аўтакефаліі. Зь Віленскай вязьніцы пераведзены ў вязьніцу ў Бярозе-Картускай. Вызвалены пасьля 17 верасьня 1939 году. Перабраўся ў Вільню.

З прыходам у Вільню Чырвонай арміі арыштаваны 30 верасьня 1939 году. Паводле іншых крыніц, арыштаваны 17 кастрычніка 1939 году, вывезены зь Вільні 23 кастрычніка 1939 году. Далейшы лёс невядомы. Па заяве пракуратуры СССР сярод асуджаных не значыцца. З прыватных сьведчаньнях, расстраляны НКУС ў Вілейскай вязьніцы неўзабаве пасьля арышту.

Меў сына — беларускага вайсковага дзеяча, доктара Глеба Багдановіча.

Бібліяграфія

• Вячаслаў Сьвятагор. Праваслаўная царква на Беларусі. / Клаўдзі Дуж-Душэўскі // Беларускі сьцяг : часопіс. — Коўна: Урад БНР, 1922. — № 1 красавік—травень. — С. 13—18.
• Вячаслаў Сьвятагор. Праваслаўная царква на Беларусі. / Вячаслаў Ракіцкі // Спадчына : часопіс. — Менск: Беларускі фонд культуры, 1997.04. — № 2 (122). — С. 116—117. — ISSN 0236-1019.
• Вячаслаў Багдановіч. Царква і дзяржава: выбраныя артыкулы і прамовы / уклад., прадм., пераклад з польскай і камент. А. С. Горнага. — Менск: Прыход Сьвята-Петра-Паўлаўскага сабора, 2019. — 204 с. — («Беларуская праваслаўная думка ХХ ст.»). — 500 ас. — ISBN 978-985-6594-70-3

Глядзіце таксама

• Аляксандар Коўш

Літаратура

• Духоўная спадчына Вячаслава Багдановіча і сучаснасць: [Пра бел. царкоўн. і грамад.-паліт. дзеяча] / Ю. Лабынцаў, Л. Шчавінская, 2002
• БАГДАНОВІЧ (БОГДАНОВИЧ) Вячаслаў Васілевіч // Маракоў Л.У. Рэпрэсаваныя праваслаўныя свяшчэнна- і царкоўнаслужыцелі Беларусі 1917—1967: Энцыклапедычны даведнік: У 2 т. Т. 1. — Мн:, 2007.
• Багдановіч Вячаслаў // Беларускія рэлігійныя дзеячы XX ст.: Жыццярысы, мартыралогія, успаміны. — Менск-Мюнхэн: Беларускі кнігазбор, 1999. ISBN 985-6318-65-3
• Горны, Аляксандр. Непахісны сенатар: вопыт біяграфіі Вячаслава Багдановіча // Гродненские епархиальные ведомости. 2011. № 12. С. 17-18; 2012. № 1. С. 16—19.