Шпаерская катэдра

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Шпаерская катэдра
Speyerer Dom*
Сусьветная спадчына ЮНЭСКО

Шпаерская катэдра
Краіна Нямеччына
Тып культурны
Крытэры ii
Спасылка 168
Рэгіён** Эўропа і Паўночная Амэрыка
Каардынаты Каардынаты: 49°07′ пн. ш. 8°16′ у. д. / 49.12.02° пн. ш. 8.26.33° у. д. / 49.12.02; 8.26.33
Гісторыя ўключэньня
Уключэньне 1981  (5 сэсія)
* Назва ў афіцыйным сьпісе па-ангельску
** Рэгіён паводле клясыфікацыі ЮНЭСКО

Шпаерская катэдра (па-нямецку: Speyerer Dom, поўная назва: па-нямецку: Kaiser- und Mariendom zu Speyer) — вялікая імпэрская катэдра у горадзе Шпаер у Нямеччыне (зямля Райнлянд-Пфальц). Самая вялікая па памерах царква ў раманскім стылі, якая захавалася, з 1981 году — аб’ект сусьветнай культурнай спадчыны.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Пабудаваная ў 1030—1061 гадах імпэратарамі Сьвятой Рымскай імпэрыі. Пабудова была пачата кайзэрам Конрадам II, затым працягнута яго сынам Гэнрыхам III і скончана ўнукам Гэнрыхам IV, пры якім адбылося асьвячэньне сабору. У той час у Шпаеры жыло каля 500 чалавек, і Шпаерская катэдра была адным з найбуйнейшых будынкаў сьвету. Гэта мела, у прыватнасьці, палітычнае значэньне, бо яе памер сымбалізаваў моц кайзэра.

На працягу тысячы гадоў катэдра неаднаразова рэстаўравалася і дапаўнялася, мяняла свой зьнешні выгляд. Самае вялікая катастрофа ў гісторыі катэдры мела месца ў 1689 годзе, калі жаўнеры францускага караля Людовіка XIV разбурылі яе, пакінуўшы амаль толькі муры, і апаганілі пахаваньні, якія знаходзяцца ў катэдры. У 1772—1784 гадах катэдра была рэстаўраваная і дапоўненая вэстыбюлем і фасадам, аднак неўзабаве зноў захоплена і апаганена французамі. У 1846—1853 адбылася поўная рэстаўрацыя і ўпрыгожваньне велічнымі фрэскамі на сродкі баварскага караля Людвіга I.

У катэдры ўсталяваны арган, зь якім зьвязана дзейнасьць выбітных нямецкіх арганістаў — Людвіга Дэра і Леа Крэмэра.

Тэхнічныя зьвесткі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • Агульная даўжыня: 134 м
  • Вышыня сярэдняга нэфа: 33 м
  • Даўжыня навы: 37,62 м
  • Вышыня ўсходніх вежаў: 71,20 м
  • Вышыня заходніх вежаў: 65,60 м

Крыпта[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Магіла Конрада II

У склепе пад алтаром знаходзяцца пахаваньні некалькіх нямецкіх кайзэраў і каралёў, сярод якіх:

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Шпаерская катэдрасховішча мультымэдыйных матэрыялаў