Старая Беліца (Віцебская вобласьць)

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Старая Беліца
трансьліт. Staraja Bielica
Краіна: Беларусь
Вобласьць: Віцебская
Раён: Сеньненскі
Сельсавет: Беліцкі
Вышыня: 222 м н. у. м.
Насельніцтва: 170 чал. (2010)
Часавы пас: UTC+3
Тэлефонны код: +375 2135
Паштовы індэкс: 211110
Нумарны знак: 2
Геаграфічныя каардынаты: 54°41′54.7″ пн. ш. 29°38′2.5″ у. д. / 54.698528° пн. ш. 29.634028° у. д. / 54.698528; 29.634028Каардынаты: 54°41′54.7″ пн. ш. 29°38′2.5″ у. д. / 54.698528° пн. ш. 29.634028° у. д. / 54.698528; 29.634028
Старая Беліца на мапе Беларусі ±
Старая Беліца
Старая Беліца
Старая Беліца
Старая Беліца
Старая Беліца
Старая Беліца

Стара́я Бе́ліца[1]вёска ў Сеньненскім раёне Віцебскай вобласьці. Старая Беліца ўваходзіць у склад Беліцкага сельсавету. Разьмешчаная прыкладна за 20 кілямэтраў ад райцэнтру Сянно.

Гісторыя[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Згадваецца ў 1674 годзе як сяло, цэнтр маёнтку ў Аршанскім павеце Вялікага Княства Літоўскага[2]. 31 кастрычніка 2012 году цэнтар Беліцкага сельсавету перанесены з Старой Беліцы ў вёску Полымя[3].

Насельніцтва[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  • 2010 год — 170 чалавек
  • 1999 год — 281 чалавек

Архітэктурныя помнікі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Сядзібна-паркавы комплекс Сьвяцкіх[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

Сядзіба ў Старой Беліцы, пабудаваная Карлам Сьвяцкім у канцы XIX стагодзьдзя, зьяўляецца помнікам архітэктуры позьняга клясыцызму. Панскі дом нагадваў фэадальны замак, а кожная цаглінка будынка была адзначаны манаграмай «К. С.» — Карл Сьвяцкі. Зь імем гэтага прадстаўніка старадаўняга роду зьвязаная легенда аб скарбе Напалеона: нібы Карл знайшоў золата і каштоўнасьці агульнай вагай амаль 800 пудаў, якія, пакідаючы Маскву, францускі імпэратар утапіў у Стаялым або, як яго яшчэ завуць, Семлеўскім возеры.

Пасьля Кастрычніцкай рэвалюцыі ў панскім доме разьмяшчаўся сельскагаспадарчы тэхнікум, падчас Вялікай Айчыннай тамака была нямецкая жаўнерня, а пасьля вайны дом адводзілі то пад школу, то пад Дом культуры, то пад бібліятэку. А ў гаспадарчых пабудовах сядзібы быў сьпіртзавод саўгасу «Полымя».

У дваранскім гнязьдзе Сьвяцкіх у 19031904 гадах працаваў прыганятым і пачаў сваю творчую дзейнасьць Іван Луцэвіч — будучы клясык беларускай літаратуры Янка Купала. Напярэдадні 90-годзьдзя са дня нараджэньня паэта на будынку сядзібы была ўсталяваная мэмарыяльная дошка. У 1976 годзе сядзіба ў Старой Беліцы была прынятая пад дзяржаўную абарону — выканкам Віцебскага абласнага савету дэпутатаў улучыў яе ў «Збор помнікаў БССР. Віцебская вобласьць». Кіраўніцтва саўгасу «Полымя» выступіла з ініцыятывай правесьці рэканструкцыю помніка архітэктуры, у якім жыў знакаміты паэт. Але з-за адсутнасьці фінансавых сродкаў рамонт будынка ажыцьцёўлены ня быў, а мэмарыяльную дошку з згадваньнем імя Янкі Купалы з будынка сядзібы зьнялі і зьмясьцілі на захоўваньне ў мясцовы сельсавет.

29 сакавіка 2009 году паміж Сеньненскім райвыканкамам і замежным таварыствам з абмежаванай адказнасьцю «БелФ’ючэрс» (Латвія) быў падпісаны пратакол аб намерах адрадзіць сядзібна-паркавы комплекс дваран Сьвяцкіх і стварыць тамака культурна-дзелавы цэнтар. Ад адной зь некалі найпрыгажэйшых у Беларусі сядзіб захаваліся толькі разваліны панскага дому з васьмікутнай вежай і зарослы, часткова высечаны парк. Плянуецца, што былая сядзіба будзе адноўленая з максымальным набліжэньнем да арыгіналу. На месцы цяперашніх руін зьявіцца сучасны культурна-дзелавы цэнтар з гасьцінічным комплексам і зонай адпачынку — кафэ, саўнай, паляўнічай хаткай. Вышукальніцкія працы павінны пачацца ў красавіку, адмыслоўцы Полацкага дзяржаўнага ўнівэрсытэту правядуць ацэнку тэхнічнага стану захаваных частак сядзібы для азначэньня аб’ёму будаўнічых працаў і выдаткаў на рэканструкцыю. Затым да працы прыступяць латвійскія архітэктары.[4]

Крыніцы[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]

  1. ^ Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь: Віцебская вобласць: нарматыўны даведнік / У. М. Генкін, І. Л. Капылоў, В. П. Лемцюгова; пад рэд. В. П. Лемцюговай. — Мн.: Тэхналогія, 2009. — 668 с. ISBN 978-985-458-192-7. (pdf) С. 420
  2. ^ НГАБ, ф. 1875, воп. 1, спр. 2, с. 20.
  3. ^ «О переносе административного центра Белицкого сельсовета в агрогородок Пламя». Решение Сенненского районного Совета депутатов от 31 октября 2012 г. № 155(недаступная спасылка) (рас.)
  4. ^ Латвийский инвестор хочет возродить дворянскую усадьбу в Сенненском районе (рас.)

Вонкавыя спасылкі[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]