Вэрсальская мірная дамова 1919 году: розьніца паміж вэрсіямі

	Вэрсальскі мір
	Вэрсальская мірная дамова 1919 року
	Вялікая чацьвёрка (зьлева направа): Дэйвід Лойд Джордж, Віторыё Эмануэле Арлянда, Жорж Клемансо, Ўудра Ўілсан
Тып дамовы	Мірная дамова
Падпісаная	28 чэрвеня 1919
· месца	Вэрсаль, Івэлінскі павет, вобласьць Іль-дэ-Франс, Францыя
Набыла моц	10 студзеня 1920
· умовы	Перадача Нямеччынай Брытанскай імпэрыі большасьці ўладаньняў у Афрыцы; Францыі — Камэруна, Лятарынгіі ды Эльзаса; Японіі — большасьці астравоў у Ціхім акіяне
Тэрмін дзеяньня	неабмежаваны
Страціла моц	1 верасьня 1939 (84 гады таму)
Падпісанты	Гэрман МюлерДэйвід Лойд-Джордж, Жорж Клемансо, Сіднэй Саніньё, Саёнзі
Бакі	Нямеччына Вялікабрытанія; Францыя; Італія; Японія
Месца захаваньня	Парыж, Францыя
Статус	скасаваная
Мовы	ангельская, француская
	Тэкст у Вікікрыніцах:; Treaty of Versailles

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 22:50, 8 лістапада 2016

The Signing of the Peace Treaty of Versailles

Вэрсальская мірная дамова 1919 року — пагадненьне, якое афіцыйна завяршыла Першую сусьветную вайну 1914—1918 рокаў. Падпісаная 28 чэрвеня 1919 року ў Вэрсальскім палацы (Францыя) Злучанымі Штатамі Амэрыкі, Вялікабрытаніяй, Францыяй, Італіяй і Японіяй, а таксама Бэльгіяй, Балівіяй, Бразыліяй, Кубай, Эквадорам, Грэцыяй, Гватэмалай, Гаіці, Хіджазам, Гандурасам, Лібэрыяй, Нікарагуа, Панамай, Пэру, Польшчай, Партугаліяй, Румыніяй, Каралеўствам сэрбаў, харватаў і славенцаў, Сыямам, Чэхаславаччынай і Ўругваем з аднаго боку, і Нямеччынай — зь іншага.

Паводле Пратаколу да Дамовы ўмовы міру набывалі моц пры іх ўхваленьні Нямеччынай ды прынамсі трыма зь пяці галоўных саюзьніцкіх дзяржаваў, у якасьці якіх у прэамбуле па парадку згадваліся Злучаныя Штаты Амэрыкі, Брытанская імпэрыя, Францыя, Італія ды Японія. Дадзеныя агаворкі дазволілі ажыцьцявіць Вэрсальскую дамову насуперак адмове ЗША яе ўхваліць.

Умовы

З улікам агаворак аб набыцьці моцы Дамовай, зямельныя ўмовы міру вызначаліся:

Пунктам 3 яе 27-га Артыкула, што тычыўся вяртаньня Нямеччынай Францыі земляў, заваяваных ў вайне 1870—1871 рокаў;
Артыкулам 119, паводле якога Нямеччына адмаўлялася ад усіх заморскіх уладаньняў на карысьць галоўных саюзьніцкіх дзяржаваў.

Такім чынам, зямельна мір абумоўліваўся перадачаю Нямеччынай:

Брытанскай імпэрыі — архіпэлага Бісмарка, поўначы Камэруна, выспы Науру, усходу выспы Новая Гвінэя, заходніх астравоў Самоа, Паўднёва-Заходняй Афрыкі, большай часткі Паўднёва-Ўсходняй Афрыкі ды ўсходу Тогалэнду;
Францыі — большай часткі Камэруна, Лятарынгіі, захаду Тогалэнду ды Эльзаса;
Японіі — Каралінскіх, Маршалавых і Марыянскіх выспаў ды астравоў Палаў.

Наступствы для Беларусі

Паводле 116-га Артыкула Дамовы Нямеччына пазбаўлялася ўсіх захопленых земляў, што ўваходзілі ў склад былой Расейскай імпэрыі па стане на 1 жніўня 1914 року, ды касавала Берасьцейскую мірную дамову 1918 року з бальшавіцкім урадам Расеі. Такім чынам, праз вызваленьне ад умоваў Берасьцейскага міру расейскія бальшавікі ўпаўнаважваліся на захоп усёй Беларусі. Аднак польска-савецкая вайна прывяла да адпаведнага перадзелу краіны паводле Рыскае мірнае дамовы 1921 року.

Рэпарацыі й абмежаваньні на ўзброеныя сілы

Паводле дамовы ўзброеныя сілы Нямеччыны павінны былі быць абмежаваныя 100 000-ай сухапутнай арміяй; абавязковая вайсковая служба адмянялася, асноўная частка вайскова-марскога флёту, які захаваўся, падлягала перадачы пераможцам, былі таксама накладзеныя жорсткія абмежаваньні на будаўніцтва новых баявых караблёў.

Нямеччыне забаранялася мець многія сучасныя віды ўзбраеньня — баявую авіяцыю, бронетэхніку (за выключэньнем невялікай колькасьці састарэлых машын — браняваных аўтамабіляў для патрэб паліцыі). Нямеччына абавязвалася кампэнсаваць у форме рэпарацыяў страты, панесеныя ўрадамі і асобнымі грамадзянамі краінаў Антанты ў выніку ваенных дзеяньняў (вызначэньне памераў рэпарацыяў ускладалася на асаблівую рэпарацыйную камісію).

3 кастрычніка 2010 году Нямеччына апошнім траншам у 70 мільёнаў эўра завяршыла выплату рэпарацыяў, накладзеных на яе Вэрсальскай мірнай дамовай (269 мільярдаў залатых марак — эквівалент прыкладна 100 тысячаў тон золата). Выплата спынілася пасьля прыходу да ўлады Гітлера і была зноў адноўленая пасьля Лёнданскай дамовы 1953 году.

Тэрыторыі, адарваныя ад Нямеччыны паводле Вэрсальскай дамовы

Дзяржавы-набытчыкі	Плошча, км²	Насельніцтва, тыс. чал.
Польшча	43 600	2950
Францыя	14 520	1820
Данія	3900	160
Літва	2400	140
Вольны горад Данцыг	1900	325
Бэльгія	990	65
Чэхаславаччына	320	40
Усяго	67 630	5500

Вонкавыя спасылкі

Вэрсальская мірная дамова 1919 году — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

@@ Радок 7: / Радок 7: @@
 | тып                  = [[Мірная дамова]]
 | дата падрыхтоўкі     =
-| дата падпісаньня     = [[28 чэрвеня]] [[1919]]
+| дата падпісаньня     = 28 чэрвеня 1919
 | месца падпісаньня    = [[Вэрсаль (горад)|Вэрсаль]], [[Івэлін]]скі павет, вобласьць [[Іль-дэ-Франс]], Францыя
 | замацаваная пячаткай =
-| набыла моц           = [[10 студзеня]] [[1920]]
+| набыла моц           = 10 студзеня 1920
 | умовы                = Перадача Нямеччынай [[Брытанская імпэрыя|Брытанскай імпэрыі]] большасьці ўладаньняў у [[Афрыка|Афрыцы]]; Францыі — [[Камэрун]]а, [[Лятарынгія|Лятарынгіі]] ды [[Эльзас]]а; Японіі — большасьці [[Востраў|астравоў]] у [[Ціхі акіян|Ціхім акіяне]]
 | тэрмін дзеяньня      = неабмежаваны
@@ Радок 24: / Радок 24: @@
 }}
 [[Файл:The signing of the peace treaty of Versailles.webm|thumb|thumbtime=5|''The Signing of the Peace Treaty of Versailles'']]
-'''Вэрсальская мірная дамова 1919 року''' — пагадненьне, якое афіцыйна завяршыла [[Першая сусьветная вайна|Першую сусьветную вайну 1914—1918 рокаў]]. Падпісаная [[28 чэрвеня]] [[1919]] року ў Вэрсальскім палацы (Францыя) [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|Злучанымі Штатамі Амэрыкі]], [[Вялікабрытанія]]й, [[Францыя]]й, [[Італія]]й і [[Японія]]й, а таксама [[Бэльгія]]й, [[Балівія]]й, [[Бразылія]]й, [[Куба]]й, [[Эквадор]]ам, [[Грэцыя]]й, [[Гватэмала]]й, [[Гаіці]], [[Хіджаз]]ам, [[Гандурас]]ам, [[Лібэрыя]]й, [[Нікарагуа]], [[Панама]]й, [[Пэру]], [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польшчай]], [[Партугалія]]й, [[Румынія]]й, [[Каралеўства Югаславія|Каралеўствам сэрбаў, харватаў і славенцаў]], [[Тайлянд|Сыямам]], [[Чэхаславаччына]]й і [[Уругвай|Ўругваем]] з аднаго боку, і [[Нямеччына]]й — зь іншага.
+'''Вэрсальская мірная дамова 1919 року''' — пагадненьне, якое афіцыйна завяршыла [[Першая сусьветная вайна|Першую сусьветную вайну 1914—1918 рокаў]]. Падпісаная 28 чэрвеня 1919 року ў Вэрсальскім палацы (Францыя) [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|Злучанымі Штатамі Амэрыкі]], [[Вялікабрытанія]]й, [[Францыя]]й, [[Італія]]й і [[Японія]]й, а таксама [[Бэльгія]]й, [[Балівія]]й, [[Бразылія]]й, [[Куба]]й, [[Эквадор]]ам, [[Грэцыя]]й, [[Гватэмала]]й, [[Гаіці]], [[Хіджаз]]ам, [[Гандурас]]ам, [[Лібэрыя]]й, [[Нікарагуа]], [[Панама]]й, [[Пэру]], [[Польская Рэспубліка (1918—1939)|Польшчай]], [[Партугалія]]й, [[Румынія]]й, [[Каралеўства Югаславія|Каралеўствам сэрбаў, харватаў і славенцаў]], [[Тайлянд|Сыямам]], [[Чэхаславаччына]]й і [[Уругвай|Ўругваем]] з аднаго боку, і [[Нямеччына]]й — зь іншага.
 Паводле Пратаколу да Дамовы ўмовы міру набывалі моц пры іх ўхваленьні Нямеччынай ды прынамсі трыма зь пяці ''галоўных саюзьніцкіх дзяржаваў'', у якасьці якіх у [[Прэамбула|прэамбуле]] па парадку згадваліся [[Злучаныя Штаты Амэрыкі]], [[Брытанская імпэрыя]], [[Францыя]], [[Італія]] ды [[Японія]]. Дадзеныя агаворкі дазволілі ажыцьцявіць Вэрсальскую дамову насуперак адмове ЗША яе ўхваліць.
@@ Радок 30: / Радок 30: @@
 == Умовы ==
 З улікам агаворак аб набыцьці моцы Дамовай, зямельныя ўмовы міру вызначаліся:
-# Пунктам 3 яе 27-га Артыкула, што тычыўся вяртаньня Нямеччынай Францыі земляў, заваяваных ў [[Франка-пруская вайна|вайне]] [[1870]]—[[1871]] рокаў;
+# Пунктам 3 яе 27-га Артыкула, што тычыўся вяртаньня Нямеччынай Францыі земляў, заваяваных ў [[Франка-пруская вайна|вайне]] 1870—1871 рокаў;
 # Артыкулам 119, паводле якога Нямеччына адмаўлялася ад усіх ''заморскіх уладаньняў'' на карысьць ''галоўных саюзьніцкіх дзяржаваў''.
 Такім чынам, зямельна мір абумоўліваўся перадачаю Нямеччынай:
@@ Радок 38: / Радок 38: @@
 == Наступствы для Беларусі ==
-Паводле 116-га Артыкула Дамовы Нямеччына пазбаўлялася ўсіх захопленых земляў, што ўваходзілі ў склад былой [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]] па стане на [[1 жніўня]] [[1914]] року, ды касавала [[Берасьцейская мірная дамова|Берасьцейскую мірную дамову]] [[1918]] року з [[Камуністычная партыя Савецкага Саюзу|бальшавіцкім]] [[урад]]ам [[Расея|Расеі]]. Такім чынам, праз вызваленьне ад умоваў Берасьцейскага міру расейскія бальшавікі ўпаўнаважваліся на захоп усёй [[Беларусь|Беларусі]]. Аднак [[польска-савецкая вайна]] прывяла да адпаведнага перадзелу [[Краіна|краіны]] паводле [[Рыская мірная дамова|Рыскае мірнае дамовы]] [[1921]] року.
+Паводле 116-га Артыкула Дамовы Нямеччына пазбаўлялася ўсіх захопленых земляў, што ўваходзілі ў склад былой [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]] па стане на 1 жніўня 1914 року, ды касавала [[Берасьцейская мірная дамова|Берасьцейскую мірную дамову]] 1918 року з [[Камуністычная партыя Савецкага Саюзу|бальшавіцкім]] [[урад]]ам [[Расея|Расеі]]. Такім чынам, праз вызваленьне ад умоваў Берасьцейскага міру расейскія бальшавікі ўпаўнаважваліся на захоп усёй [[Беларусь|Беларусі]]. Аднак [[польска-савецкая вайна]] прывяла да адпаведнага перадзелу [[Краіна|краіны]] паводле [[Рыская мірная дамова|Рыскае мірнае дамовы]] 1921 року.
 == Рэпарацыі й абмежаваньні на ўзброеныя сілы ==
 Паводле дамовы ўзброеныя сілы Нямеччыны павінны былі быць абмежаваныя 100 000-ай сухапутнай арміяй; абавязковая вайсковая служба адмянялася, асноўная частка вайскова-марскога флёту, які захаваўся, падлягала перадачы пераможцам, былі таксама накладзеныя жорсткія абмежаваньні на будаўніцтва новых баявых караблёў.
-Нямеччыне забаранялася мець многія сучасныя віды ўзбраеньня — баявую авіяцыю, бронетэхніку (за выключэньнем невялікай колькасьці састарэлых машын — браняваных аўтамабіляў для патрэб паліцыі). Нямеччына абавязвалася кампэнсаваць у форме рэпарацый страты, панесеныя ўрадамі і асобнымі грамадзянамі краін [[Антанта|Антанты]] ў выніку ваенных дзеяньняў (вызначэньне памераў рэпарацый ускладалася на асаблівую рэпарацыйную камісію).
+Нямеччыне забаранялася мець многія сучасныя віды ўзбраеньня — баявую авіяцыю, бронетэхніку (за выключэньнем невялікай колькасьці састарэлых машын — браняваных аўтамабіляў для патрэб паліцыі). Нямеччына абавязвалася кампэнсаваць у форме рэпарацыяў страты, панесеныя ўрадамі і асобнымі грамадзянамі краінаў [[Антанта|Антанты]] ў выніку ваенных дзеяньняў (вызначэньне памераў рэпарацыяў ускладалася на асаблівую рэпарацыйную камісію).
-кастрычніка 2010 году Нямеччына апошнім траншам у 70 мільёнаў эўра завяршыла выплату рэпарацый, накладзеных на яе Вэрсальскай мірнай дамовай (269 мільярдаў залатых марак — эквівалент прыкладна 100 тысяч тон золата). Выплата спынілася пасьля прыходу да ўлады [[Гітлер]]а і была зноў адноўленая пасьля Лёнданскай дамовы 1953 году.
+кастрычніка 2010 году Нямеччына апошнім траншам у 70 мільёнаў эўра завяршыла выплату рэпарацыяў, накладзеных на яе Вэрсальскай мірнай дамовай (269 мільярдаў залатых марак — эквівалент прыкладна 100 тысячаў тон золата). Выплата спынілася пасьля прыходу да ўлады [[Гітлер]]а і была зноў адноўленая пасьля Лёнданскай дамовы 1953 году.
 == Тэрыторыі, адарваныя ад Нямеччыны паводле Вэрсальскай дамовы ==
@@ Радок 67: / Радок 67: @@
 ! Усяго || 67 630 || 5500
 |}
 == Вонкавыя спасылкі ==