Шчыты-Дзенцялова: розьніца паміж вэрсіямі

	Шчыты-Дзенцялова
	польск. Szczyty-Dzięciołowo дадтковая афіцыйная назва па-беларуску: Шчыты-Дзенцёлово
Першыя згадкі:	16 ст.
Мясцовая назва:	Ščytý Dzienciołóvo
Краіна:	Польшча
Ваяводзтва:	Падляскае
Павет:	Бельскі
Гміна:	Орля
Насельніцтва:	54 чал. (31 сакавіка 2021);
Часавы пас:	UTC+1
летні час:	UTC+2
Паштовы індэкс:	17-106
Геаграфічныя каардынаты:	52°44′16″ пн. ш. 23°21′24″ у. д. / 52.73778° пн. ш. 23.35667° у. д.Каардынаты: 52°44′16″ пн. ш. 23°21′24″ у. д. / 52.73778° пн. ш. 23.35667° у. д.
	Шчыты-Дзенцялова на мапе Польшчы Шчыты-Дзенцялова
	Галерэя здымкаў у Вікісховішчы

Інтэрактыўны прагляд гісторыі

← Папярэдняя зьмена Наступная зьмена →

Змесціва выдалена Змесціва дададзена

ВізуальнаВікіразметка

Лінейны

Вэрсія ад 23:59, 1 сакавіка 2014

Шчыты́-Дзенцяло́ва (па-польску: Szczyty-Dzięciołowo, дадтковая афіцыйная назва ў беларускай мове: Шчыты-Дзенцёлово, па-падляску: Ščytý Dzienciołóvo) — вёска ва ўсходняй Польшчы ў Арлянскай гміне Бельскага павету.

У 1975—1998 вёска належала да Беластоцкага ваяводзтва.

Жыхары вёскі — этнічныя беларусы, праваслаўныя, якія паслугоўваюцца падляскім дыялектам.

У Шчытах-Дзенцялове дзейнічае Цэнтар у карысць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры^[2], заснаваны Зьвязам беларускае моладзі (перайменаваным у 2013 г. у Шчыты — Зьвяз у карысьць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры).

Гісторыя

Назва вёскі паходзіць ад роду Шчытовічаў, уладальнікаў гэтых зямель ужо ў 1520 г.. Другая частка назвы ўзялася ад чарговых уладальнікаў Шчытоў - Ірыковічаў, якія пабудавалі тут двор пад назвай Дзенцялова або Дзенцелева. Вядома, што праваслаўныя сялане Шчытоў-Дзенцялова прыналежалі да парафіі ў суседняй Орлі, а ў 1571 г. годзе вёска разьмяшчалася на 40 валоках зямлі і дзейнічаў тут млын. Пасьля Ірыковічаў Шчытамі-Дзенцяловам валодалі сям'і Талвінскіх, Лакнінскіх і Аляксандраў. У палавіне 18 ст. маёнтак у Шчытах-Дзенцялове ад гэтмана Яна Клемэнса Браніцкага атрымаў род Вянгэрскіх. У 1785 г. Ян Валянцін Вянгэрскі фундаваў уніяцкаю царкву і парафію ў гонар Усекнавеньня Галавы сьв. Яна Хрысьціцеля, якая і захавалася да сёньня. Чарговым уладальнікам вёскі быў Антон Вявёрскі, які пабудаваў новы двор (прастаяў да 1915 г.), ствараючы суседнюю вёску Шчыты-Навадворы. У 1839 г. адбыўся спор паміж вернікамі, якія прайшлі ў праваслаўе, і каталіцкім сьвятаром зь Бельску, наконт скульптуры сьв. Яна Непамуцкага, якая знаходзілася ў тутэйшай церкві. Жыхары Шчытоў-Дзенцялова не аддалі скульптуры і выставілі яе побач царквы (сёньня скульптура называецца сьв. Янам Хрысьціцелям). Спадкаёмцы роду Вявёрскіх пражывалі тут да 1940 г., калі былі вывезяныя бальшавікамі ў Казахстан. Напачатку 20 ст. у Шчыты-Дзенцялова былі асяродкам сялянскай самадзейнасьці, паўсталі тут м.ін. бібліятэка ды крэдытнае таварыства^[3].

Гістарычныя каштоўнасьці

Усекнавенская царква (1785 г.)
Скульптура сьв. Яна Непамуцкага (аўтарства Яна Хрызостама Рэдляра, кан. 18 ст.)

Вонкавыя спасылкі

Шчыты-Дзенцялова — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў

Sosna Grzegorz, Fionik Doroteusz: Szczyty. Dzieje wsi i parafii, Bielsk Podlaski — Ryboły — Białystok, 2006 (пол.)

Крыніцы і заўвагі

^ https://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/062013803062-0038327?var-id=1639616&format=jsonapi
^ Сайт Цэнтра у карысць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры (пол.) Праверана 24 лютага 2014 г.
^ Адкрыцьцё крэдытнага таварыства ў Шчытах-Дзенцялове (1909 г.) (пол.) Праверана 24 лютага 2014 г.

[_6e0da870e104e5b7-1] ttps://bdl.stat.gov.pl/api/v1/data/localities/by-unit/062013803062-0038327?var-id=1639616&format=jsonapi

[autonazwa1-2] Сайт Цэнтра у карысць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры (пол.) Праверана 24 лютага 2014 г.

[autonazwa2-3] Адкрыцьцё крэдытнага таварыства ў Шчытах-Дзенцялове (1909 г.) (пол.) Праверана 24 лютага 2014 г.

[1]

[2]

[3]

@@ Радок 60: / Радок 60: @@
 Жыхары вёскі — этнічныя [[Беларусы ў Польшчы|беларусы]], праваслаўныя, якія паслугоўваюцца [[Падляскія дыялекты|падляскім дыялектам]].
-У Шчытах-Дзенцялове дзейнічае [[Цэнтар у карысць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры]]<ref name="autonazwa1">{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = |url = http://http://szczyty.org/aktualnosci.html|загаловак = Сайт ''Цэнтра у карысць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры''|фармат = |назва праекту = |выдавец = |дата = 24 лютага 2014|мова = pl|камэнтар = }}</ref>, заснаваны [[Зьвяз беларускай моладзі|Зьвязам беларускае моладзі]] (перайменаваным у 2013 г. у [[Шчыты — Зьвяз у карысьць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры]]).
+У Шчытах-Дзенцялове дзейнічае [[Цэнтар у карысць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры]]<ref name="autonazwa1">{{Спасылка|аўтар = |прозьвішча = |імя = |аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = |url = http://szczyty.org/aktualnosci.html|загаловак = Сайт ''Цэнтра у карысць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры''|фармат = |назва праекту = |выдавец = |дата = 24 лютага 2014|мова = pl|камэнтар = }}</ref>, заснаваны [[Зьвяз беларускай моладзі|Зьвязам беларускае моладзі]] (перайменаваным у 2013 г. у [[Шчыты — Зьвяз у карысьць адукацыі і прамоцыі беларускай культуры]]).
 == Гісторыя ==