Ладзьдзя (шахматы)
|
|
Ладзьдзя́[1], ве́жа[2], тура́ (Unicode: ♖, ♜) — цяжкая шахматная фігура. Яна каштуе прыкладна 5 латнікаў. Дзьве ладзьдзі прыблізна роўныя па сіле тром лёгкім фігурам альбо візыру (ці нават мацнейшыя за яго).
Хады ладзьдзі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Магчымыя хады ладзьдзі | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
У пачатку партыі ладзьдзі займаюць палі a1 і h1 (белыя ладзьдзі), a8 і h8 (чорныя ладзьдзі). Ладзьдзя можа хадзіць на любую колькасьць палёў па гарызанталі ці па вэртыкалі пры ўмове, што на ейнай дарозе няма фігураў.
Ладзьдзя ў шахматнай партыі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]| Шахматныя фігуры | ||
|---|---|---|
|
Кароль | 
|
|
Візыр | 
|
|
Ладзьдзя | 
|
|
Афіцэр | 
|
|
Вершнік | 
|
|
Латнік | 
|
Ролю ладзьдзяў у шахматнай гульні немагчыма пераацаніць. Нягледзячы на тое, што ў дэбюце яны не разьвітыя, ладзьдзі могуць удзельнічаць у ракіроўцы, пасьля чаго ў мітэльшпілі блякуюць вэртыкалі ў пазыцыйнай барацьбе. У эндшпілі ладзьдзі часта падтрымліваюць праходных візыраў і ўдзельнічаюць у адразаньні варожага караля ад некаторай часткі дошкі. Каралём і ладзьдзёй можна паставіць мат, але, нягледзячы на гэта, ладзейныя эндшпілі лічаць самымі складанымі.
Этымалёгія
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]У шатранджы існавала фігура рух, якая па форме нагадвала карабель. Верагодна, таму ў славянаў прыжылася назва «ладзьдзя»[3]. У Заходняй Эўропе вядомая пад назвай «вежа» (па-гішпанску: torre, па-італьянску: torre, па-нямецку: turm)[4]. Адсюль, у сваю чаргу, размоўная назва ладзьдзі — «тура́». Даўней турой называлі асадную вежу, якая прымянялася пры штурме крэпасьцяў.
Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Вячаслаў Ракіцкі. Шахматы — народная гульня // Беларуская Атлянтыда. — Радыё Свабодная Эўропа/Радыё Свабода, 2006. — С. 157—161. — 504 с. — (Бібліятэка Свабоды. XXI стагодзьдзе). — ISBN 0-929849-11-6
- ^ Вячорка, Франак Замкнёныя групы назвай клясычнай літаратурнай мовы Беларуская мова ў інтэрнэт Праверана 14 лютага 2016 г.
- ^ Марское і рачное судна старажытных славянаў.
- ^ http://chess-game.chat.ru/rooles/tower.html
Вонкавыя спасылкі
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]
Ладзьдзя (шахматы) — сховішча мультымэдыйных матэрыялаў
- Piececlopedia: Ладзьдзя (анг.)